“Zanimljivo vam je sve to u Zagrebu...”, rekao je on. I potom dodao: “A što biste rekli kad bih vam otkrio da u Rijeci postoji potpuno autentična masonska loža, očuvana kao u vrijeme njene gradnje 1911. godine, i za koju gotovo niko ne zna - jer je spletom okolnosti ostala nedostupna javnosti?”
Loža o kojoj misterozni čovjek s druge strane žice govori nalazi se u kući Sirius. Projektant zgrade bio je arhitekta Đovani Rubinič, riječki mason (rođen u Lovranu 1876. godine). Ime kuće Sirius povezano sa slobodnim zidarima. U nekim ranijim člancima spominje se i da je ta stambena zgrada imala masonsku ložu, ali da nje više nema.
“Loža još postoji! Štoviše, ista je kao da su slobodni zidari baš maloprije bili unutra”, rekao je čovjek iz iz Rijeke.
Kući Sirius hitno treba poštena obnova. Zgrada bogata ornamentima u Dežmanovoj ulici 3 izgledom je samo nagovještavala nekadašnju raskoš. Ulaz je ukrašen sa dva jonska stuba. U prizemlju desno se spuštaju stepenice koje vode u podrumsku etažu. Na podu hodnika se nalazi velika zvijezda u kamenu, sa pet krakova, i riječju SIRIUS ispisanom u krug.
“Dolje niže je još jedna manja zvijezda, koja je bila kod starog ulaza u masonsko sjedište, ali je pri postavljanju nekih cijevi dijelom uništena”, kaže vodič.
Iza prve, veće zvijezde drugo stepenište zmijoliko vodi dublje u zgradu. Dva sprata ispod zemlje nalazi se mala dvorana, gotovo prazna, svečanog izgleda, visine zidova pet-šest metara...
“Evo je, vidite da nijesam pretjerivao, loža slobodnih zidara potpuno sačuvana u svom sjaju. Ovako očuvanih nema na svijetu mnogo, istraživao sam malo... Pogledajte, u centralnom dijelu je hram i na zidu stubovi Solomonovog hrama. To su stubovi Boaz i Jakin”, pokazuje riječki domaćin.
Na poziciji hrama istočno su u zidu četiri polustuba oker boje, a iznad njih na zidu četiri vijenca, a potom se bijeli stubovi nastavljaju zidovima kroz čitav prostor. Slični stubovi stoje i na ulazu u samu zgradu i takođe predstavljaju ulaz u Solomonov hram, rađeni prema njegovom pretpostavljenom izgledu. To se temelji na vjerovanju da je Hiram, arhitekta Solomonovog hrama, podigao dva stuba. Desnom je dao ime Jakin, a lijevom Boaz. Smatra se da se iza tih imena kriju temelj i snaga, po drugom tumačenju - snaga i ljepota.
U skrivenoj loži je sve ostalo isto: zidovi, vrata, raspored prostorija i zidni ukrasi. Nema samo originalnog namještaja. Fascinantno je što na toj dubini zgrade loža ima jedan luk, voltu.
“Da vam pokažem još jedan štos? Hajde svi da zaćutimo na tren...”, kaže naš domaćin, i nakon nekoliko trenutaka tišine reče: “Vidite, u centru smo grada, u podne, i baš ništa se ne čuje, samo zaglušujuća tišina.”
Što se uopšte tačno zna o slobodnim zidarima koji su se ovdje sastajali? Iz literature je poznato da je riječka loža Sirius osnovana 1901. u kući Vajthed gdje je u početku bio hram. Ložu je osnovalo deset Jevreja, tri protestanta i tri katolika.
Jedan od važnijih osnivača bio je riječki ljekar i socijalista dr Samjuel Majlander, a za prvog starješinu izabran je bankarski činovnik Arturo Steinecker, čiju je impresivnu vilu u tadašnjem elitnom riječkom kvartu Belveder - u kojoj je sada Dom mladih - takođe projekovao Rubinič.
