Ona dodaje da je ovakav trend najvjerovatnije posljedica pooštravanja mjera potrošnje ljekova, imajući u vidu činjenicu da je zabranjena prodaja i izdavanje sedativa u apotekama bez recepta.
Nedavno je ministar zdravlja Miodrag Radunović kazao da je tokom prošle godine u Crnoj Gori potrošeno šest miliona i 200 hiljada kutija ljekova, što znači da je svaki stanovnik potrošio u prosjeku po - deset kutija! Ministar je upozorio da je, prema istraživanjima evropskih zdravstvenih institucija, naša zemlja prepoznata kao prva u Evropi po potrošnji antibiotika i sedativa po glavi stanovnika.
„Potrošnja kod nas je još na nivou dalekom od zadovoljavajućeg, i dalje se konzumira suviše sedativa konzumira, ali ipak na nekom prihvatljivijem nivou u odnosu na ranije godine kada su građani mogli da uđu u apoteku i uzmu ljekove koje žele, bez ljekarskog recepta“, smatra doktorka Vučeljić.
Ona preporučuje kao jednu od metoda racionalizacije potrošnje psihijatrijskih ljekova - izdavanje smjernica, odnosno Nacionalnog vodiča za liječenje psihijatrijskih bolesti koje naša zemlja još uvijek nema.
„Te smjernice bi mogle da se urade na osnovu vodiča zemalja Evrope koje ih imaju, a u skladu sa potrebama naše populacije. Time bi u praksi, među psihijatrima, vrste i doze propisivanih ljekova bile usaglašenije“, kaže doktorka Vučeljić.
Šta su sedativi: Doktorka Vučeljić objašnjava šta su unstvari sedativi i za što se sve koriste.
„Anksiolitici, u narodu prepoznati kao ljekovi za smirenje, su grupa ljekova koji se koriste u brojnim, kako psihijatrijskim poremećajima, tako i u poremećajima nepsihijatrijske prirode koja su povezana sa osjećanjima anksioznosti i straha. Isto tako mogu biti indikovani i u drugim nepsihijatrijskim oboljenjima, jer osim sedativnih imaju i neka druga svojstva“, objašnjava dr Vučeljić za šta se sve koriste pomenuti ljekovi.
Ona dodaje da dugotrajno korišćenje ovih ljekova, naročito u dozama većim od terapijskih, može dovesti do psihičke i fizičke zavisnosti.
„Stoga bi svaka upotreba sedativa prema jasnim indikacijama trebalo da bude praćena i ograničena od strane ljekara“, tvrdi sagovornica Portala Analitika i dodaje da bi uz ranije navedeno ovo bila jedna od mjera sprečavanja skladištenja ljekova u kućnim apotekama.
Pojam depresije se koristi u pogrešnoj konotaciji: Doktorka Vučeljić navodi da se izraz depresija kod nas prečesto koristi u pogrešnoj konotaciji.
„Danas često imamo priliku da čujemo da se u žargonu tuga i neraspoloženje nazivaju depresijom. Međutim, depresija nije stanje obične tuge i neraspoloženja, koje su normalne čovjekove emocije i to bi trebalo konačno da se shvati“, kaže psihijatar Centra za mentalno zdravlje.
Doktorka Vučeljić objašnjava da je „depresija stanje patološkog neraspoloženja koje nema jasan uzrok, ili svojim intenzitetom i trajanjem prevazilazi uzrok zbog koga je nastalo. Često je praćeno brojnim brojnim drugim psihičkim simptomima – uznemirenošću, poremećajem spavanja, poremećajem apetita, negativnim mislima, suicidalnim idejama, kao i brojnim tjelesnim tegobama, a za postavljanje dijagnoze depresije potrebno je da ovakvo stanje traje duže od dvije nedjelje“, rekla je sagovornica Portala Analitika.
Na nacionalnom nivou ne postoji istraživanje o depresiji: Sagovornica Portala Analitika kaže da na nacionalnom nivou ne postoje istraživanja koja bi dala validne podatke o učestalosti depresije u Crnoj Gori.
„Iako se procjenjuje da će na globalnom nivou depresija biti do 2030. godine vodeći uzrok obolijevanja i invalidnosti, mi još nemamo validne podatke o učestalosti depresije u Crnoj Gori“, tvrdi doktorka Vučeljić.
Kako zvanično još ne postoje validni podaci ni o drugim o mentalnim poremećajima naše populacije, psihijatar Centra za mentalno zdravlje kaže da se ne bi usudila da ocjenjuje mentalno zdravlje u našoj zemlji.
Prema njenim riječima doktorke Vučeljić potrošnja antidepresiva ne može govoriti o učestalosti depresije, jer pored toga što podižu raspoloženje se koriste i za oslobađanje anksioznosti i straha.
„S toga indikacije za njihovu primjenu nisu strogo ograničene za liječenje depresije već se koriste i u liječenju brojnih drugih psihijatrijskih poremećaja i to je jedan od razloga što na osnovu potrošnje antidepresiva ne možemo zaključivati o učestalosti depresije u bilo kojoj populaciji“, zaključuje psihijatar Centra za mentalno zdravlje Ljiljana Vučeljić.
K.Ć.
