Iz Ministarstva finansija saopšteno je da se javna rasprava o Nacrtu zakona, koji je pripremila Komisija za hartije od vrijednosti (KHOV), organizuje u skladu sa Uredbom o postupku i načinu sprovođenja javne rasprave u pripremi zakona.
Nacrtom se definišu vrste i emisija hartija od vrijednosti, sekundarno trgovanje njima, investiciona društva na tržištu kapitala i pružanje investicionih usluga i regulisano tržište. Tim zakonskim aktom se uređuje Centralni registar, kliring, saldiranje i registracija transakcija hartijama od vrijednosti, objavljivanje finansijskih i drugih podataka i izvještavanje emitenata na tržištu kapitala, zabrana prevarnih, manipulativnih i drugih radnji i aktivnosti u vezi sa kupovinom i prodajom finansijskih instrumenata, kao i organizacija i nadležnosti KHOV.
U obrazloženju Nacrta objašnjeno je da je on nastao kao rezultat višemjesečnih analiza realnog stanja na finansijskom tržištu, sagledavanja postojećih problema u bržem razvoju i funkcionisanju, kao i iskazanih potreba učesnika za izmjenama koje treba da doprinesu da se ta oblast adekvatnije i savremenije uredi.
„Svrha je usklađivanje sa zakonodavstvom EU i smjernicama Međunarodne organizacije komisija za hartije od vrijednosti (IOSCO), kao i usklađenost rada Komisije, prevashodno uključujući regulatornu i funkciju sprovođenja zakona“, navodi se u obrazloženju.
Cilj Nacrta je da usmjeri pažnju KHOV na regulatorne aktivnosti koje su najvažnije za zaštitu investitora, odnosno pravično i uređeno trgovanje hartijama od vrijednosti.
Osnovnim odredbama Nacrta definisane su bitne oblasti koje je potrebno obuhvatiti zakonom o tržištu kapitala, uključujući i odgovarajuću ulogu regulatora. Nacrt propisuje zahtjeve u vezi objelodanjivanja prilikom javne ponude i trgovine hartijama od vrijednosti, u cilju zaštite investitora od prevare i obmanjujuće i manipulativne prakse.
Nacrt definiše sva tržišta hartija od vrijednosti, trgovanja na regulisanom, mogućnost trgovanja na vanberzanskom tržištu – OTC tržištu, kao i da se pravilima KHOV uredi pitanje sistemskog internalizatora koje stupaju na snagu ulaskom Crne Gore u EU.
Nacrtom se preciznije definiše funkcija koja se odnosi na davanje dozvole i regulisanje djelatnosti investicionih društava, pružanje investicionih usluga i ovlašćenih i drugih učesnika.
Zakonom je utvrđeno da Komisija za hartije od vrijednosti ima pet članova, uključujući predsjednika i njegovog zamjenika, koje bira Skupština. Komisija može davati mišljenja, tumačenja i druge oblike javnih saopštenja, kada je to potrebno za primjenu i sprovođenja odredbi zakona.
„Sredstva za rad ostvaruju se iz naknada koje se plaćaju uz podnošenje zahtjeva Komisiji, kao i naknada za registraciju i prenos hartija od vrijednosti. Za ostvarivanje prava na kontrolu i nadzor izvještaja o radu, Komisija ostvaruje naknade koju plaćaju emitenti, Centralni registar, organizatora tržišta, ovlašćeni učesnici na tržištu, društva za upravljanje investicionim i penzionim fondovima, kastodi banke i preduzeća sa dozvolom za obavljanje kastodi poslova“, navodi se u obrazloženju.
Nacrtom su definisane nadležnosti Komisije, pravila i drugi akti koje propisuje, dok je u poglavlju pod nazivom Hartije od vrijednosti koje se nude javnosti ili se uvrštavaju za trgovanje detaljno razrađena javna ponuda i usklađena sa izuzecima od obaveze objavljivanja prospekta za javnu ponudu.
Poglavljem o transparentnosti propisuje se objelodanjivanje finansijskih i drugih podataka i obaveza izvještavanja emitenata. Pri tome se propisuje obaveza izrade polugodišnjih finansijskih izvještaja za sve emitente koji izaberu da se njihovim hartijama od vrijednosti trguje na listingu regulisanog tržišta, odnosno organizatora tržišta.
„Za ostale emitente propisuje se dostavljanje godišnjih finansijskih izvještaja. Odredbama koje se odnose na vremenske periode u kojima se dostavljaju godišnji finansijski izvještaji precizirano je skraćenje roka za njihovo dostavljanje i objavljivanje“, navodi se u obrazloženju.
Definisana je obaveza objavljivanja godišnjih finansijskih izvještaja sa revizorskim do 30. aprila tekuće godine, a polugodišnjih u periodu od 30 dana od završetka svakog polugodišta.
Nacrtom je definisana obaveza obavještavanja o sticanju ili otuđenju i dostavljanje podataka o kvalifikovanom učešću u emitentu čijim se akcijama trguje na regulisanom tržištu. Zakonom se uređuje i način sticanja i raspolaganja većinskim udjelom u pravu glasa, kao i procedure obavještavanja i objelodanjivanja u vezi sa većinskim udjelima.
Poglavljem o zloupotrebi tržišta reguliše se zabrana nepoštenih, manipulativnih i ostalih nedozvoljenih radnji u vezi sa kupovinom i prodajom hartija od vrijednosti. Zakonom se definiše i pojam insajderske informacije, kao i krug i odgovornost lica koja je posjeduju.
Zakon propisuje obavezu emitenta kada je riječ o objelodanjivanju insajderskih informacija, kao i sačinjavanju i dostavljanju KHOV-u spiska onih koji imaju pristup tim informacijama.
Poglavlje o investicionim društvima bavi se uslovima potrebnim za izdavanje licenci i dozvola za njihov rad, kadrovskom i tehničkom osposobljenošću, uslovima za članove odbora direktora i izvršnog direktora u skladu sa direktivama EU.
Investiciona društva dužna su da trajno održavaju minimalni kapital za obavljanje djelatnosti i pružanje usluga. Određen je nivo potrebnog minimalnog kapitala u skladu sa investicionim uslugama i aktivnostima koje investiciono društvo pruža od 125 hiljada do 730 hiljada EUR.
Zakonom su definisane novčane kazne od 500 do četiri hiljade EUR, odnosno od pet hiljada EUR do 40 hiljada EUR, u zavisnosti od vrste prekršaja. (Mina BUSINESS)
