Što virus duže kruži, više mijenja svoj genetski materijal. „Ako se virus prenese sa čovjeka na čovjeka, pod pritiskom je da se prilagodi drugoj osobi“, kaže za DW virolog Jonas Šmit-Čanasit sa instituta Bernard-Noht u Hambrugu. On dodaje da “jedna jedina promjena genetskog nasljeđa može imati velike posljedice“.
Mutacija može da poveća infektivnost virusa, može takođe dovesti do toga da bolest ranije izbije kod inficirane osobe ili da se drugačije razvija, tako da kod oboljelih češće može doći do upale mozga. U najgorem slučaju mutacija može toliko promijeniti virus da se on ne prenosi samo preko tjelesne tečnosti, nego i vazduhom, što bi imalo fatalne posljedice.
Međunarodni istraživački tim je analizirao genetsko nasljeđe 99 virusa Ebole, kod 78 pacijenata iz Siera Leonea kod kojih su ljekari od kraja maja do sredine juna dijganostifikovali ebolu. Stručnjaci su okrili preko 300 genetskih promjena. U toku aktuelne epidemije je registrovano 50 mutacija. Dakle, virus se mijenja.
„Nekoliko mutacija je dovelo do promjene aminokiselina u proteinima koje prizvodi virus“, kaže Stefen Gir, sa Broad instituta na Harvardu. U stručnom časopisu „Science“ se navodi da bi dalje mutiraje virusa moglo da oteža dijagnostifikovanje ebole.
Nepoznate posljedice
„Ne znamo da li ove genetske razlike imaju veze sa izbijanjem sadašnje epidemije“, kaže Stefen Gir. Šmit-Čanasit se slaže i tvrdi da je nemoguće da se zaključi kakve posljedice genetske promjene mogu da imaju u realnom životu: „Ako virus ima veliki stepen mutacije, to ne znači automatski da će se dogoditi najgore“. Mnoge promjene su minimalne. Mnoge uopšte nemaju nikakav uticaj.
Virus koji je poznat po svojoj brzoj mutaciji je virus gripa, i zbog toga svake godine mora da se kreira nova vakcina. „Na sreću, ebola je drugačija“, kaže Šmit-Čanasit. U poređenju sa virusom gripa, virus ebole mutira dosta sporije. Međutim, virus se još uvijek mijenja tako brzo da je otporan na ljekove i vakcine na kojima stručnjaci upravo rade.
Dramatične okolnosti
Šmit-Čanasit kaže da nije isključeno da ebola mutira toliko da će se prenositi i vazduhom. Međutim, to je „malo vjerovatno“. Kada je riječ o simptomima i prenosivosti virusa, do sada sve ukazuje na to da se ova epidemija ne razlikuje od dosadašnjih epidemija ebole.
„Okolnosti su te koje epidemiju čine dramatičnom“, kaže Šmit-Čanasit. Nije problem što virus mutira, nego to što nema kreveta za pacijente, adekvatne izolacije zaraženih kao i iskustva sa virusom.
b92
