“Tokom 2009. godine usljed redovne kontrole ekološke inspekcije naložene su mjere da se objekat u kojem se nalazi kontaminirani materijal odnosno motori, bolje obezbijedi i osigura. Naime izvor kontaminacije su bili motori na avionima tipa Galeb G4 i Orao, koji su eksplodirali za vrijeme NATO intervencije protiv SR Jugoslavije, a čiji su pojedini djelovi rađeni –ojačavani specijalnim materijalima čiji je hemijski sastav Mg do 91 %, Zn do 4.7 %, elementi: Si, Mn, Cu, Fe, Ni i rijetke zemlje, zajedno do 0.3 % i Th do 4.7 %. Prostor je dekontaminiran, djelovi aviona izmješteni u kontejner, i u cilju zaštite postavljana je zaštitna ograda na udaljenosti odjednog metra od kontejnera što pruža dovoljnu zaštitu ili na udaljenosti od 5 metara što pruža apsolutnu zaštitu u smislu boravka u blizini pohranjenih motora. Po nalogu inspekcije Agencije za zaštitu životne sredine, preduzeće na čijem se posjedu nalazi kontejner izvršilo je mjere, naložene od strane ekološkog inspektora i napravilo zaštitni hangar oko kontejnera u kojem su uskladišteni avionski motori”, konstatuje se u Izvještaju, ali se ne navodi lokacija kontejnera niti ime firme koja gazduje kontejnerom.
Na hangaru su, kako se konstatuje u Izvještaju, vidno istaknuti znaci koji upozoravaju na opasnost od zračenja.
“Takođe, uspostavljen je 24 časovni fizički nadzor nad ovim objektom. Ovaj objekat je pod nadzorom Uprave za inspekcijske poslove. Iako je ovo pitanje obezbjeđenja kontaminiranog materijala uređeno, Crna Gora će ipak pokušati da nastavi sa rješavanjem ovog pitanja, u smislu mogućeg izvoza iz zemlje. Naime, kroz tehničku saradnju sa međunarodnim organizacijama potražiće podršku u organizovanju ekspertske misije, koja bi mogla dati dalje smjernice u cilju rješavanja pitanja, zaključuje se u Izvještaju.
U Izvještaju se konstatuje da su Svi iskorišćeni zatvoreni radioaktivni izvori koji su se nalazili u 18 spremišta, kao i radioaktivni gromobrani koji su bili montirani na teritoriji Crne Gore, a proizvedeni u bivšim republikama SFRJ, skinuti su, prikupljeni, transportovani i bezbjedno smješteni i uskladišteni u skladište radioaktivnog otpada, kojima upravlja Centar za ekotoksikološka istraživanja. U Izvještaju nijesu navedene lokacije skladišta.
P.Z.
