Piše: Sreten ZEKOVIĆ
Do sada su gotovo svi prećutno i nemušto ignorisali i zaobilazili ovo vrlo izražajno pitanje, kao "nepomenicu", ispoljavajući svoj skriveni i omeđeni dvojni stav u borbi za građansku demokratiju i ljudska prava. I priznati i odvažni demokrati u Srbiji i CG jednostavno pred tim problemom inhibirju. Uporno o tome ćute i u povodu Nacrta Zakona o slobodi vjeroispovijesti (? o vjerskim slobodama, o slobodi vjere) koji je prava prilika da pokenu akciju za jednostavnu primjenu našeg Ustava, KZ, Zakona o zaštiti diskriminacije i međunarodnih konvencija i prema SPC u CG koja zvanično institucionalno, i najvišim svojim pravno-crrkvenim aktom programski poriče i ništi crnogorski narod-naciju, odnosno crnogorsko nacionalno pitanje.
Ogoljela i krucijalna činjenica je da je, još uvijek, izričiti zvanični institucionalni (crkveno-pravni i programski) postulat SPC da ne postoji narod(nos)no-nacionalno biće crnogorsko; da ona uporno, već duže vremena, sistem(at)ski, znači, programski-genocidno i s mržnjom nijeka i ništi crnogorsku naciju koju preimenuje (posrbičava), a time i preinačava (krivotvori) u srpski narod i naciju, prisvajački je prisajedinjava (kao nepostojeću i nezaštićenu) srpskom narodu i poistovjećuje je s njim, kao njegov sastavni đeličak. Time je uzorala duboki rascjep i nepomirljive temeljne podjele koje koje hoće da "izmiruje" starim "imperijalnim jedinstvom". Krajnje je vrijeme da se demokratskim i pravnim načinom SPC (u CG) privoli da revidira svoj zvanični institucionalni stav, odnosno koncepciju i odredbe njenog Ustava Svetog sinoda o nepostojanju i nepriznavanju crnogorskoga naroda-nacije, a shodno tome i CPC, usklađivanjem i poštovanjem Ustava i zakona CG i međunaronih konvencija.
SPC u CG, kao srpska nacionalna crkva, dio je sustava srpske države i njene nacionalne politike i u bitnom skladu s njom, što se naročito i bitno ispoljava u sakralizovanoj nacionalnoj ideologiji svetosavlja. Po spornom određenju prema crnogorskoj naciji, i ne samo po tome, ona je legalizovana velikosrpska ustanova i moć u Crnoj Gori, uzor i paradigma veljesrpstva, ostvarenja Velike Srbije, što je, također, još uvijek, njen zvanični programski zadatak i cilj.
U (pre)čestoj (i) javnoj operacionalizaciji i praktikovanju ovoga decidnog oficijelnoga, institucionalnog postulata i programskog zadatka (suštinski svjetovnog-nacionalnog) srpske nacionalne Crkve - koristi i crkveno-vjersku (teologizovanu i sakralizovanu) terminologiju po kojoj su Srbi i Crnogorci ”jedan isti, jedi(nstve)ni pravoslavni (svetasavski) srpski narod”, pri čemu se ne sputava ni od ponavljanoga uvredljivog, klevetničkog i inkriminisanoga omalovažvanja, ponižavanja i vrijeđanja nacionalnih ośećanja i dostojanstva Crnogoraca i njihovih institucija (da su ”crnogorsku naciju izmislili i krvotvorili komunisti”, da su nacionalni Crnogorci ”komunistička kopilad”, ”pita od govana”, da su ”potuđenjaci od sve/to/srpkse Crkve i svetosavlja”, da ih ”treba maljem cara Dukljanina prikovati na Vezirov most”, da su ”đavolje śeme i /krivo/tvorevina samoga đavola”, da ”SPC može blagosloviti samo božje djelo, ali ne i đavolje” i sl., se još više i bezkrupoloznije ponavlja u drugim iskazima i zlodjelu i u javnoj raspravi o Nacrtu zakona). Predstojatelji SPC su prenaglašeni antikomunisti, iako su KPJ-SKJ i SPC bile jedine organizacije koje nijesu bile registrovane, jer su one bile iznad društva i države, obogotvorene. "Zaboravljaju" da SPC i imenom i pimom i obimom postoji tek od 1918-20. u prvoj unitarnoj Jugoslaviji, svega 20 godišta, a u drugoj (komunističkoj) Jugoslaviji duže od dva ipo puta za čem su im miritali naknadno podižući im zato najveći spomenik – Sabornu Crkvu u Podgorici.
Ovđe nas ne interesuju takvi pojedinačni istupi i delikti i njihova individualna zakonska odgovornost, no samo ono što oni programski, ustvari, svješteničko-profesionalno službuju u (ideološko-političkoj) zloupotrebi crkve i vjere kroz ostvarenje i izvršavanje zvaničnnoga koncepta institucije SPC (i u CG) i Ustava njenog Svetog sinoda koji je evidentno:
a) gaženje individualnih i kolektivnih ljudskih prava u odnosu na nacionalna prava Crnogoraca, zagarantovanih Ustavom i zakonima Crne Gore;
b) ne samo inkriminisano izazivanje nacionalne i ostale mržnje i netolerancije nego i otvoreno genocidno nepriznavanje, poništavanje, ništenje crnogorske nacije i njene SPC i poredtoga što je to krivično djelo po KZ CG;
c) bitno miješanje u svjetovna (i to najośetljivija nacionalna, ideološko-politička) pitanja i probleme iako je i naše ustavno i temeljno crkveno-načelo odvojenosti crkvene (”duhovne”) i svjetovne (državne) vlasti;
d) legalizacija velikosrpske ustanove i moći u suverenoj, nezavisnoj državi Crnoj Gori, uzor i paradigma veljesrpstva, ostvarenja Velike Srbije što je, također, još uvijek, njen zvanični postulat i programski zadatak i cilj;
e) znatno ograničenje suvereniteta države CG (i ne samo prijethodnim), suprotno duhu, suštini i načelima Ustava CG i kanonima pravoslavne crkve, pa se žestoko obrušava na tzv. etnofiletizam (kada su u pitanju narodnosno-nacionalna prava onih koji su u njenom sastavu), a jedanak uporno i agresivno insistiraju na narodnosno-nacionalnom imenu imperijalne SPC i da su svi pravoslavni narodi u njenoj jurisdikciji "jedan jedinstveno srpski pravoslavni narod-nacija", demagoški zagovarajući tzv."imperijalno jedinstvo i izmirenje u tzv.jedinstvenom sve(to)srpstvu u srpskoj nacionalnoj crkvi i sve više srpskoj nacionalnoj religiji zbog čega se i nacifikuje.
Suminujući potpuno ideološko-političke i crkveno-kanonske sporove o ovom pitanju, o kanonskoj legitimnosti SPC u CG i njezinu zloupotrebu u svjetovne (nacionalne, ideološko-političke) svrhe, ovom inicijativom-prijedldogom tendiramo i insistiramo isključivo na utvrđenju pravne kolizije navedenog zvaničnog određenja SPC u CG prema crnogorskoj naciji sa ustavnim i zakonskim odredbama i na njihovoj ustavno-pravnoj i zakonskoj primjeni.
Tražimo (da se preduzme):
1. zaštita Ustavom i zakonom garantovanoga individualnog i kolektivnoga ljudskog prava crnogorske nacije koje ugrožava i gazi zvanični institucionalni stav SPC u CG i njezin Ustav Svetoga Sinoda o njenom nepostojanju i nepriznavanju;
2. prijedlog za pokretanje odgovarajućega suskog postupka:
a) radi revidiranja zvanačnoga institucionalnog stava SPC u CG o nepostojanju crnogorske nacije i(li)
b) radi usaglašavanja spornog institucionalnog stava SPC (u CG) sa ustavnim i zakonskim odredbama o nacionalnom ljudskom pravu;
3. kritička denacifikacija SPC u CG.
