Poručeno da Izvještaj predstavlja integralni prikaz o stanju uređenja prostora u Crnoj Gori, na državnom i lokalnom nivou i da je cilj ovog dokumenta sagledavanje cjelovite i objektivne slike crnogorskog prostora kao najvažnijeg resursa, te podsticanje rasprave na ovu temu.
Iako je nakon 2008. godine donijet veliki broj planskih dokumenata, ciljevi organizacije i uređenja prostora, kako je poručeno, nijesu u potpunosti realizovani. Pet primorskih opština i dalje nije izradilo PUP-ove, iako je ta obaveza propisana Zakonom iz 2008. Takođe, evidentirano je da prostorno planiranje čestone odslikava kreativan proces kojim se oblikuju ambijentalne i prostorne vrijednosti, već se svodi na definisanje građevinskih područja, bruto i neto površina. Stoga je rečeno i da će se u narednom perioduposebno insistirati na tome da se kvalitetno uređenje prostora ne može postići samo pukim ispunjavanjem propisa i formalno-pravnih odrednica, već je od presudne važnosti upravo kvalitet planske dokumentacije, kao i kvaliet već izgrađenog prostora.
Zbog navedenog, i svih ostalih otvorenih pitanja u ovoj oblasti, mora se, naglašeno je, racionalizovati sistem prostornog planiranja. Donošenje Prostornog plana posebne namjene za obalno područje biće samo jedan od koraka ka unapređenju ove oblasti.
Prioritetni zadaci u uređenju prostora u narednom periodu biće usmjereni na:
Kvalitet prostorno-planske dokumentacije–Predlažono je Uspostavljanje urbanističkih pravila za cijelu Crnu Goru (pravilnici i priručnici – do sada ih je donešeno 6) kojima će se unaprijediti vizuelni identitet prostora – tj. nova Platforma kulture građenja, kao iuključivanje strukovnih organizacija i komora u izradu kriterijuma, standarda, normativa za planiranje i projektovanje. Zakonom o uređenju prostora i izgradnji objekata, koji je u proceduri, predloženo je rješenje koje podrazumijeva da se pitanje izrade dokumentacije u skladu sa navedenim pravilimakontroliše kroz mišljenja, saglasnosti i jedan novi nivo kontole: reviziju planskog dokumenta koju rade licencirana privredna društva.
Napomenuto je i da je Ministarstvo održivog razvoja i turizma tokom 2015. godine dalo 77 mišljenja i 52 saglasnosti na lokalna planska dokumenta, ali je i vraćeno na doradu 16 predloga i 10 nacrta lokalnih planskih dokumenata – dakle 26 dokumenata!
Izrada Nacionalne politike arhitekture - Izrada Nacionalne arhitektonske politike mora početi ustanovljavanjem platforme oko koje bi se okupila reprezentativna strukovna udruženja,nkoja bi u pravom smislu riječi, bila garant kvaliteta. U Nacionalnu politiku crnogorskog urbanizma i arhitekture moraju se integrisati i principi Evropske povelje o prostornom planiranju. Planirano je da njena izrada otpočne ove godine.
Unapredjenje kvaliteta urbanog okruženja – koje podrazumijeva afirmisanje urbane obnove tj. prostorne transformacije gradova kroz plansku dokumentaciju i kroz konkretne aktivnosti opština i države (urbana rekonstrukcija i sanacija, uređenje javnih površina, ozelenjavanje, uređenje fasada u gradskim jezgrima).
Promovisanje umjerenog policentričnog razvoja koji razvija gradska jezgra, ali unapređuje i prigradske centre i rubne gradske zone, te unapređivanje vitalnosti i privlačnosti ruralnog prostora.
Brownfield lokacije kao fokus - napuštena ili zapuštena gradska područja, infrastrukturno povezana, ali neiskorištena.
Javni prostor i arhitektura kroz arhitektonske konkurse - kako bi došli do što kvalitenijeg javnog prostora i arhitekture sa posebnim akcentom na vizuelnu usklađenost, neophodno je sprovesti javne urbanističko-arhitektonske konkurse za sve projekte javnih prostora i objekata u javnoj upotrebi.
Broj učesnika generalno na arhitektonskim konkursima sve je veći i za poslednji konkurs za učesnika na Venecijanskom bijenalu arhitekture bilo je 60 prijavljenih učesnika u 17 timova.
Pored ovih konkursa, u fokusu Ministarstva su i lokacije za hotelske rizorte, ali i za druge slične projekte gdje se u saradnji sa investitorima nastoji doći do najboljih rješenja. Tačnije, radiće se na tome da što više investitora upravo na ovaj način, putem arhitektonskog konkursa, dolazi do rješenja za svoje investicije, time osiguravajući dodatni kvalitet i održivost. Trenutno je u toku žiriranje kod jednog ovakvog konkursa - za lokaciju Capital estate u Bečićima - gdje su organizovane prezentacije svih autora ispred žirija, što je takođe prvi put slučaj u Crnoj Gori.
Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata – novine - Unapređenje funkcionisanja sistema„jedan šalter“ i izdavanja građevinske dozvole kroz Zakon o uređenju prostora koji je u proceduri, ogleda se (između ostalog) kroz rješenja poput: komunikacije u postupku izdavanja građevinske dozvole i izdavanje građevinske dozvole elektronskim putem; smanjenje troškova i za investitora i za administraciju; izdavanje građevinske dozvole za 15 dana, a upotrebne dozvole za 5 dana.
