Radno vrijeme: Od 9 do 17 časova
Umjetnička galerija je osnovana na Cetinju 1950. godine, sa zadatakom da proučava i prati razvoj likovne umjetnosti, sakuplja, čuva i izlaže objekte od umjetničke vrijednosti i da, odabirom djela, pruži cjeloviti pregled najznačajnijih likovnih ostvarenja. U početku je djelovala u sastavu Državne biblioteke, a zatim samostalno od 1952. do 1963. godine. Tada se integriše, sa ostalim muzejima na Cetinju u Opšti muzej Crne Gore (Muzeji Cetinje, 1965), danas Narodni muzej Crne Gore (1992). Umjetnička galerija prerasta u Umjetnički muzej Crne Gore tokom 70-tih godina prošlog vijeka. Fond sadrži oko 3000 muzejskih predmeta, među kojima su i neka kapitalna djela savremene jugoslovenske i crnogorske likovne umjetnosti. Raznovrstan i izuzetno vrijedan fond, koji je prezentiran u Vladinom domu, podijeljen je u deset zbirki: Zbirka kopija fresaka, Zbirka ikona, Zbirka crnogorske likovne umjetnosti, Zbirka jugoslovenske likovne umjetnosti, Zbirka stranih autora, Zbirka Milice Sarić Vukmanović i Svetozara Vukmanovića Tempa, Zbirka karikatura, Zbirka legata i Zbirke u okviru galerije Umjetnici Jugoslavije Njegošu ( likovna, primjenjena i naiva). U stalnoj postavci Nacionalne galerije, u Vladinom domu, su Zbirke crnogorske i jugoslovenske likovne umjetnosti, Zbirka ikona i Zbirka Milice i Svetozara Vukmanovića Tempa. Zbirka crnogorske likovne umjetnosti je najbrojnija i predstavlja panoramu crnogorskog likovnog stvaralaštva. Tu su, pored baroknog slikara Tripa Kokolje, izložena platna poznatih umjetnika s kraja XIX do najnovijih likovnih ostvarenja. Zahvaljujući mecenskoj ulozi crnogorskog vladara, prva generacija mladih talenata odlazi na školovanje u razvijene likovne centre (Napulj, Rim, Atina, Pariz, Moskva). Mada se uglavnom vezuju za već prevaziđene forme akademskog realizma (Anastas Bocarić, MiloVrbica, Ilija Šobajić, Marko Brežanin), pojedini umjetnici poput Pera Počeka, rodonačelnika crnogorske Moderne, Đoka Popovića i Špira Bocarića prate tokove savremenog evropskog slikarstva (plenerizam, impresionizam). Likovno stvaralaštvo prve polovine XX vijeka predstavljeno je djelima umjetnika obrazovanih u Beogradu, Rimu, Beču, Pragu, Parizu, za koje se s pravom može reći da su dio evropske Moderne. Oni prihvataju nove likovne izraze: ekspresionizam, sezanizam, poetski realizam, intimizam i socijalrealističke tendencije (Milo Milunović, Miloš Vušković, Mihailo Vukotić, Jovan Zonjić, Petar Lubarda, Risto Stijović, Savo Vujović). Druga polovina XX vijeka predstavlja pravu erupciju »razbuđene likovnosti« u kojoj umjetnici, shodno vlastitom temperamentu i izražajnim mogućnostima stvaraju osobenu ars poeticu, duboko vezanu za crnogorsko podneblje i herojsku epiku crnogorskog naroda. Među njima treba istaći Voja Stanića i Dimitrija Popovića, likovne stvaraoce svjetskog renomea.
Kao zasebne cjeline, izložena su djela Mihaila Vukotića, Mila Milunovića, Petra Lubarde, Branka Filipovića Fila i Miodraga Dada Đurića, dominantnih crnogorskih umjetnika, bez čijeg stvaralaštva ne bi bilo moguće pratiti razvojne tokove savremenog crnogorskog likovnog stvaralaštva. Zbirka jugoslovenske umjetnosti sadrži djela jugoslovenske umjetnosti XIX i XX vijeka. Predstavljena je umjetnicima koji povezuju epohu romantizma i akademskog realizma (Đura Jakšić, Novak Radonić, Đorđe Krstić, Uroš Predić, Paja Jovanović) sa radovima plenerizma i simbolizma (Vlaho Bukovac, Celestina Medović, Marko Murat), vjesnika nove umjetničke epohe – jugoslovenske Moderne. Izložena su i djela slovenačkog i srpskog impresionizma (Ivan Grohar, Matija Jama, Rihard Jakopič, Milan Milovanović, Kosta Miličević), ekspresionizma (Nadežda Petrović, Jovan Bijelić, Petar Dobrović, Ignjat Job, Milan Konjević, Sava Šumanović), poetskog realizma ekspresivnog naboja (Marko Čelebonović, Nedeljko Gvozdenović, Marino Tartalje, Ivan Tabaković). Vajari, čija djela nose snažne individualne osobenosti u stilskim izrazima, od klasicizma, preko „konstruktivističkog“ i „sintetičkog“ intimizma do asocijativnih formi, zastupljeni su u mnogo skromnijem broju (Đorđe Jovanović, Ivan Meštrović, Ilija Kolarević, Petar Palavičini, Toma Rosandić, Antun Augustinčić, Sreten Stojanović).
Zbirka Svetozara Tempa i Milice Sarić Vukmanović je u vidu legata poklonjena Umjetničkom muzeju 1964. godine. Formirana je kao dugogodišnji plod entuzijazma i ljubavi prema likovnom stvaralaštvu darodavaca. Kolekcija sadrži 223 eksponata (slike, grafike, skulpture, djela primjenjene umjetnosti) i prati poslijeratnu jugoslovensku umjetnost od socrealizma do najsavremenijih tokova. Zastupljena su umjetnička djela slikarskih pravaca XX vijeka: ekspresionizma (Jovan Bijelić, Stojan Aralica, Nikola Graovac, Petar Konjević, Zora Petrović, Lazar Ličenoski), poetskog realizma i intimizma (Peđa Milosavljević, Marko Čelebonović, Nikola Gvozdenović) figurativnog geometrizma (Milan Protić, Mladen Srbinović), enformela (Lazar Vozarević, Vera Božičković-Popović, Mića Popović), žestokog ekspresionizma (Janez Bernik), lirske apstrakcije i apstraktnog ekspresionizma (Zlatko Prica, Edo Murtić, Bata Mihailović), nadrealizma (Miljenko Stančić, Dimitrije Popović). U zbirci je i manja kolekcija velikih svjetskih imena (Ogista Renoara, Salvador Dalija, Mark Šagala, Renata Gutuza). Zbirku ikona u fondu Umjetničkog muzeja, po svojim stilskim i ikonografskim karakteristikama čine tri cjeline: ikone ruske provinijencije, nastale u periodu od kraja XVIII do početka XX vijeka, italokritske ikone s kraja XVII i iz XVIII vijeka, koje su u Crnu Goru došle trgovačkim i kulturnim vezama sa Zapadom i ikone domaćih majstora, nastale u ikonopisnoj slikarskoj školi porodice Dimitrijević- Rafailovići iz Boke Kotorske. Ovdje su prezentirane i slike stranih autora sa religioznom tematikom Pogubljenje Sv. Genoveve, iz XVII vijeka i Sveta porodica, rad italijanskog slikara Đ. B. Pitonija. U Plavoj kapeli, posebnoj odaji, izložena je ikona Bogorodica Filermska, jedna od najvećih hrišćanskih relikvija, nastala u Jerusalimu početkom XII vijeka. Bogorodičina riza ukrašena dragim kamenjem (safirima i brilijantima), kao i oreol u obliku potkovice optočen brilijantima i rubinima, nastala je početkom XVIII vijeka u radionici najpoznatijih petrogradskih i moskovskih zlatara i juvelira.
Zbirka kopije fresaka, čiji je jedan dio izložen u Istorijskom muzeju, predstavlja svjedočanstvo o autentičnoj ljepoti zidnog slikarstva u crnogorskim crkvama i manastirima, koje je, nažalost, dobrim dijelom uništio zub vremena. I pored toga, zbirka daje značajan doprinos sagledavanju kulturnog razvoja i društveno-ekonomskih prilika Crne Gore od početka XI vijeka.
