Od marta 2015. do marta 2016. Skot Keli je godinu dana proveo na Međunarodnoj svemirskoj stanici, a njegov brat blizanac Mark je ostao na zemlji. I jedan i drugi su podvrgnuti medicinskim pregledima, a zatim su napravljena poređenja bioloških parametara.
Motiv za izvođenje prvog eksperimente te vrste bila je želja da se odgovori na pitanje kako dugoročne misije u svemiru utiču na zdravlje astronauta, a sve to imajući u vidu planirane letove na Mars.
Prethodne misije su već pokazale da boravak u svemiru utiče na astronaute na različite načine: kosti i mišići slabe, sadržaj soli u organizmu se mjenja, imunološki sistem takođe slabi.
Međutim, naučnici su željeli da saznaju da li duži boravak u svemiru može da izazove promjene u genetskom materijalu? Promjene koje bi mogle negativno da utiču na zdravlje?
Prvi rezultati, koje je nedavno objavila Nasa, nagoveštavaju upravo suprotno. Naučnici su primjetili da su se Kelijevi telomeri, koji se nalaze na krajevima hromozoma, produžili tokom njegovog boravka u svemiru. “To je upravo suprotno od onoga što smo očekivali”, kaže Suzan Bejli, radiobiolog sa Državnog univerziteta Kalifornije.
Naučnici odavno dovode u vezu telomere sa životnim vijekom ljudi, budući da oni vremenom postaju sve kraći.
Oni su pokazatelj procesa starenja i na osnovu njih se približno može odredi starost određene osobe. Telomeri se troše i jednoga dana deoba ćelija više nije moguća.
Po povratku iz svemira Skot Keli je imao duže telomere nego njegov brat Mark. Međutim, naučnici su se suočili sa još jednim iznenađenjem: takvo stanje nije dugo potrajalo.
Ubrzo poslije povratka na Zemlju, Skotovi telomeri su se izjednačili s bratovljevim. Naučnici nemaju objašnjenje ni za njihovo produžavanje u svemiru, ni za skraćivanje na Zemlji.
Nova studija, koja će biti završena najranije 2018, trebalo bi da objasni ovakav efekat.
Blic.rs
