Piše: Miodrag Vlahović
Prvo, postoji sve jasnija razlika između retorike koju predsjednik Tramp, očigledno je, nema namjeru da mijenja u odnosu na dane kada je bio predsjednički kandidat, sjedne, i njegovog izbora za prve ljude Stejt Departmenta i Sekretarijata za odbranu, s druge strane. Iako to može izgledati nelogično, odabir industrijalca Tilersona i generala Matisa je potez koji je u bitnoj mjeri spasio samog Trampa od posljedica nepotrebnih ispada i, za taj nivo politike, neuobičajenih konfrontacija sa tradicionalnim američkim prijateljima, ali i sa „strateškim partnerima”, da upotrijebimo izraz Zbignjeva Bžežinskog, kada je riječ o Kini i, u posljednjih desetak godina, o osnaženoj Rusiji. Nastupi državnog i sekretara za odbranu su, u značajnoj mjeri, smirili zabrinute duhove u mnogim evropskim metropolama i NATO saveznicama, ali i na drugim značajnim adresama.
Drugo, kako pokazuje susret sa kancelarkom Merkel baš kao i, na samom početku mandata, sa britanskom premijerkom Mej uprkos neortodoksnom nastupu g. Trampa, odrednice američkepolitike prema saveznicima istrateškim interesima, uključujući, opet, Sjevernoatlantski savez, ostaju u davno definisanim parametrima. Uz to, niko ne spori predsjedniku Trampu da je njegov zahtjev da sve NATO saveznice treba da učestvuju u popuni budžeta Alijanse u predviđenih 2 odsto bruto nacionalnog proizvoda opravdan. To je bila jedna od najvažnijih stavki u razgovoru sa gospođom Merkel. (Uzgred, uprkos raznim tumačenjima: takav zahtjev je, zapravo, pokazatelj pro-NATO logike, a ne obrnuto.)
Treće, “rusko pitanje” ostaje najbolnija kontroverzna dimenzija Trampove administracije i njega samog. General Flin je, zbog konekcija sa Rusijom, bio primoran da obori rekord u kratkoći mandata na mjestu Savjetnika za nacionalnu bezbjednost. Ni samom Predsjedniku ne može biti svejedno da se,,ruskom vezom” u potpunoj tajnosti bavi specijalno formirani tim u FBI. Politička posljedica je pomalo neobična, ali neizbježna: svi činioci koji učestvuju u koncipiranju, realizaciji i kontroli američke vanjskepolitike imaju naglašeni interes ipojačanu potrebu da ne popuštaju Kremlju ni za zeru. To se, na žaljenje naših ljubitelja ,,ruskog Trampa” pokazuje i kada je o crnogorskom članstvu u Alijansi riječ. Liše Randa Pola iz Kentakija, nema senatora koji bi želio da drži svijeću ruskoj interpretaciji našeg članstva u NATO. Četvrto, odnos Trampove administracije prema Evropskoj uniji ostaje najkompleksnije pitanje, zbog višeslojnosti američkoevropskih odnosa, ali izbog procesa u Briselu i u zemljama članicama. Poslije ohrabrujućeg izbornog rezultata u Holandiji, francuski izbori će biti najvažniji test stabilnosti evropske građevine i njene dugoročne perspektive. Jednačina je, bez obzira na pomenutu kompleksnost, u osnovi jednostavna: jaka EU će značiti i bolje i stabilnije odnose sa Vašingtonom, u svim aspektima te veze. Oslabljena i fragmentisana Unija bi mogla usloviti dodatnu marginalizaciju briselske administracije i usmjeravanje američke politike prema Evropi na bilateralne kolosjeke prema pojedinačnim članicama EU.
Na kraju, i ne slučajno, problem(i) Zapadnog Balkana je knjiga koja je još uvijek otvorena, daleko od toga da se to istorijsko „iščitavanje” okonča u sagledivoj budućnosti. Poruke iz Stejt Departmenta su, koliko shvatamo, ne samo kada se radi o Bosni i Makedoniji, „i vi morate da uradite što treba, ukoliko očekujete našu pomoć i podršku” Tom rezonu je teško naći prigovor. Koliko je naš dio Evrope naredan za to, pitanje je koje visi u vazduhu uključujući i druge, nepomenute zapadno-balkanske adrese.
U tom smislu, crnogorsko članstvo u NATO je najbolji (među) potez i za nas, i za Balkan, i za Evropu pa, samim tim, i za Sjedinjene Države.
Kada Pristupni protokol za Crnu Goru dođe na red za raspravu u Senatu, najavljeni duel Džon Mekejn Rand Pol biće vrlo interesantan i daće indikacije o kretanju stvari po svim pomenutim tačkama.
Senatori su već skinuli rukavice i razmijenili „komplimente” Čućemo iargumente, a rezultatsenatskog glasanja će otkloniti isfabrikovanu i lažnu dilemu da li su SAD sa Trampom kao predsjednikom za ili protiv NATO.
(Pobjeda)
