Dakle: uz desetak, pretežno teško čitljivih potpisa, sa brojevima ko zna kakvih i čijih dokumenata, lagano se ulazilo u nepreglednu porodicu takozvanih nevladinih organizacija.
Uglavnom teško provjerljivog legitimiteta, ali samim upisom u razne registre, na raznim nivoima, nespornog legaliteta.
Van sistema
Od kraja 2011. godine, uglavnom po tom modelu, u Bosni i Hercegovini, Srbiji (tzv. sjeverni Sandžak, sa sjedištem u Novom Pazaru i jug - Preševo, Bujanovac i Medveđa), zatim na Kosovu, Makedoniji i Crnoj Gori, registrovano je oko 200 novih, vjerski jasno definisanih društava. Prema osnivačkim aktima, njihove djelatnosti su isključivo - ,,humanitarni rad i kulturno-prosvjetne aktivnosti“.
Posebno je zanimljivo da je, uprkos tome, ogromna većina još od dana osnivanja - van svih globalnih sistema, ustanova i institucija svih službeno verifikovanih islamskih zajednica zemalja u kojima djeluju.
To je posebno izraženo u BiH, Srbiji i na Kosovu, đe su ozbiljne nesuglasice između većih muslimanskih grupacija, uzrokovale i organizaciono funkcionalne probleme unutar tzv. tradicionalnih islamskih zajednica, pa su nadležnosti raznih rijaseta i muftijstava, a posebno hijerarhijske ljestvice, poprilično zamršene. Novoosnovane ,,institucije“ u rukama su nekih novih, mladih ljudi, kojima tradicionalni humanitarci nijesu više nikakva konkurencija.
Alternativni putevi
Primjera radi, Pobjedin sagovornik iz Novog Pazara – bivši imam Hajredin M. – objašnjava da se ,,podao furkanskoj braći“ jer mu, iako je uporno tražio, nije objašnjeno po kom je osnovu nekadašnji muftija Muamer Zukorlić postao ,,sandžački sultan i vlasnik svih sandžačkih muslimana i njihovih vakufa, samim tim i svih humanitarnih i drugih društava i zajednica“?!
- Ko mu je dao sve to, pa i pravo da se na posljednjim izborima, svojom kampanjom, igra Srebrenicom i preda je pravoslavcima? Što se, onda, čuditi pravim vjernicima ako traže neke druge puteve – pita se sagovornik Pobjede.
Na prostorima Republike Kosovo, unutar islamskih organizacija, zbrka je, kada su u pitanju njihove nevladine ekspoziture, još veća. Takozvana tradicionalna, navodno humanitarna, kulturna, prosvjetna, sportska i razna druga društva, gotovo su marginalizovana pred naletima novih organizacija iz Prištine, Prizrena, Gnjilana, Uroševca, pa i decenijama misterioznog Kačanika.
(Opširnije u današnjoj Pobjedi)