Nakon izvođenja početnih radova odmah je postalo očigledno da se tretman bedema od strane izvođača vrši neadekvatno, odnosno nestručno. Pokazala se potreba za obustavom radova, što se i desilo.
U međuvremenu se pojavila potreba da se odgovori na mnogobrojna pitanja koja su se pojavila tokom sada se vidjelo, nestručnog tretmana ulcinjskog bedema.
Sa obzirom na način i “tretman” konzervatorskih radova postavlja se pitanje ko je izradio projekat, jesu li urađene analize zatečenog stanja ili se svemu pristupilo o - ruk krilaticom „završimo ovo i uzmimo pare, neće to niko primijetiti“.
Postavlja se pitanje da li je moguće da u XXI vijeku struka tapka u mjestu i ne prati nove načine konzervacije, tehnologiju... i da se čak izvođači ne “usude” pitati one koji to znaju da rade.
Postoje neka pravila koja se uglavnom poštuju kod izvođenja radova ove vrste.
Navodimo neka:
- analize uglavnom utvrđuju vrste nečistoća koje su na ovakvoj vrsti kulturnih dobara širokog spektra od prostih atmosferskih do vrlo složenih koje nastaju od različitih mikroorganizama i kalcifikata...
- analiza dakle određuje i tretman pa tako nije moguće sve “sprati” pukim vodenim pritiskom, ili što je gore dodavanjem agregata (pijesak) u vodu...
- isti tretmani na različitim dobrima, i različitim konzervatorskim problemima ne mogu biti učinkoviti, zapravo izazivaju mnog više štete nego koristi...
- dolazi do trajnih kapilarnih ostećenja koja vremenom prerastaju u ozbiljne probleme i ne rijetko do trajnih oštećenja
- određenu količinu patine ozbiljan konzervatorski tretman uvažava jer je ona na neki način i tihi čuvar kulturnog dobra.
I najvažnije - da nije sve što je izbijeljeno i “čisto”.
Ništa od ovoga nije primijenjeno tokom radova na ulcinjskom bedemu, što se jasno vidi na fotografijama.
Čisti amaterizam primijenjen na bedemima starim dva i po milenijuma.
Ivan KERN
