Prvi korak je podnošenje zahtjeva za legalizaciju nadležnim opštinskim sekretarijatima.
- Zahtjev se podnosi na obrascu koji je propisalo Ministarstvo i postavilo na svoj sajt. Uz zahtjev se podnosi elaborat premjera izvedenog stanja objekta, koji je uradila licencirana geodetska organizacija, a koji ovjerava katastar, kao i dokaz o zabilježbi postojanja objekta u katastarskoj ili drugoj odgovarajućoj evidenciji nepokretnosti. Ovaj korak podrazumijeva da se neupisani bespravni objekti moraju uvesti u evidenciju nepokretnosti - kazali su iz MORT-a.
Da bi se objekat legalizovao, mora biti izgrađen u skladu sa važećim planskim dokumentom donesenim do stupanja na snagu ovog zakona ili u skladu sa planom generalne regulacije, koji će se donijeti tri godine od stupanja na snagu ovog zakona, odnosno planskim dokumentom donesenim u međuvremenu.
- To praktično znači da će se u prvoj fazi legalizovati samo uplanjeni objekti, a ostali će čekati plan generalne regulacije - naglasili su iz resornog ministarstva. Nadležni opštinski organ je dužan da 15 dana nakon podnošenja zahtjeva za legalizaciju objekta osnovnog stanovanja do 200 kvadrata uputi poziv podnosiocu da u roku od 120 dana dostavi dokaze. Zakonom je predviđeno da bespravni graditelj i njegova porodica moraju da žive u tom osnovnom objektu i da nemaju nikakvu drugu nekretninu u Crnoj Gori. U tom slučaju vlasnik dostavlja dokaz o vlasništvu nad placem, dokaz o ugovoru za plaćanje komunalne naknade, dokaz o plaćanju naknade za Regionalni vodovod u slučaju da živi u primorskoj opštini i izjavu da je odgovoran za štetu nastalu upotrebom objekta. Ko je gradio na državnom, odnosno opštinskom zemljištu treba da traži saglasnost nadležnih službi da otkupe placeve, koje mogu platiti u 240 rata za objekte osnovnog stanovanja, odnosno 120 za ostale.
- Kada organ nadležan za legalizaciju iz dokumentacije utvrdi da je objekat izgrađen na državnom ili opštinskom zemljištu, po službenoj dužnosti obavještava organ nadležan za imovinu da je postupak legalizacije pokrenut, te upućuju podnosioca zahtjeva da ugovori otkup zemljišta, nakon čega se nastavlja postupak legalizacije - kazali su iz MORT-a.
Nakon rješavanja imovinskopravnih odnosa nad zemljištem podnosilac zahtjeva ugovara plaćanje komunalne naknade, takođe na 240, odnosno 120 rata, što je neophodan uslov za legalizaciju. Nakon toga dobija se rješenje o legalizaciji koje obavezno sadrži smjernice za usklađivanje spoljnog izgleda objekta sa planskim dokumentom, odnosno smjernicama glavnog gradskog arhitekte. Troškovi legalizacije, kako ističu iz Ministarstva, obuhvataju naknadu za komunalno opremanje građevinskog zemljišta, čiju visinu utvrđuju opštine, a zavisi od površine, lokacije i namjene objekta. Ta se naknada uvećava za 2,5 odsto za objekte osnovnog stanovanja (bez obzira da li se plaća jednokratno ili u ratama), a pet odsto za ostale objekte ukoliko se plaća jednokratno, odnosno 20 odsto ako se plaća u ratama.