Organizator skupa je Fondacija Sveti Petar Cetinjski u saradnji sa Filozofskim fakultetom i Centrom za geopolitiku, a jedan od učesnika okruglog stola bio je reditelj Željko Sošić koji je istakao da je sasvim sigurno da se Podgorička skupština ne može u isto vrijeme tumačiti kao okupacija i oslobođenje.
Neznanje
- Istina je nesumnjivo utvrđena, ali i pored toga i dalje nije dovoljno poznata građanima… Naš problem nije nedovršeni indentitet, već neznanje. Kada sam počeo da proučavam istoriju, prilikom rada na seriji ,,Božićni ustanak“ bio sam zapanjen prvo sopstvenim neznanjem, a onda tokom emitovanja serije glavni utisak koji sam dobijao od gledalaca bila je zapanjenost da se o tom periodu jako malo ili uopšte ne zna ništa - ispričao je on.
Mora se, prema njegovim riječima, proširiti znaje o okupaciji Crne Gore i njenom zatiranju nelegitnmnim, nepriznatim skupom koji je održan pod silom pušaka i bajoneta vojske Kraljevine Srbije, a koji je nazvan Podgorička skupština.
- Jedino se znanjem možemo braniti od manipulacija i apsurdnih tvrdnji da nijesmo to što jesmo, ili da uopšte ne postojimo… Stvari treba nazvati pravim imenom. Mi smo već više od sto godina u ratu sa velikosrpskim nacionalizomom, a taj rat se različito manifestovao, od pokušaja atentana na kralja Nikolu, do okupacije 1918, Božićnog ustanka, hiljada zapaljenih kuća, hiljada zatvorenih prognanih i ubijenih Crnogoraca i Crnogorki – kazao je on.
Taj rat se, istakao je Sošić, nastavio i u komunizmu „u kom su srpski komunisti nastavljali ideje neprijateljstva prema crnogorskom narodu i državi“.
- I danas smo u hladnom ratu sa velikosrpskim nacionalizmom na svim nivoima. I danas, kad treba rušiti državu Crnu Goru logistika i izvršioci dolaze iz Srbije - poručio je on.
Sudbina malih naroda je, prema njegovim riječima, da se brane i da nikada ne zaborave istinu o sebi i tragedijama iz svoje prošlosti, a jedna od takvih je i ,,takozvana Podgorička skupština čije posljedice i danas proganjaju Crnu Goru“.
Udžbenici
Istoričar Petar Glendža predstavio je rezultate svog istraživanja, odnosno analize udžbenika istorije za osnovnu školu od 1945. do 2006. godine, istakavši da su upravo istoričari ,,doveli do ovakvog statusa Podgoričke skupštine“, jer je taj događaj u udžbenicima za osnovnu školu nedopustivo zanemaren.
- Istoričari u budućem periodu treba da budu bedem odbrane istorijske istine - naveo je on.
Osnovci se, kako je pojasnio, prvi put sa događajima iz 1918. susrijeću tek u udžbeniku za istoriju od 1958. godine, a ono što je opšta karakteristika tumačenja tog razdoblja crnogorske istorije u ovom udžbeniku postaće obrazac narednih 30-tak godina. Kako je rekao, tek nakon 2002. crnogorska istorija zauzimala je nešto više od 10 odsto ukupnoga sadržaja toga udžbenika, što je, kada se poredi sa pređašnjim stanjem od 2,1 ili 3,7 odsto, znatan iskorak.
(opširnije u Pobjedi)
