U sjenci mnoštva problema, posebno vezanih za koncept „normalizacije odnosa Prištine i Beograda“ međunarodno ozvaničenog Briselskim sporazumom, crnogorsko nacionalno pitanje aktuelizuje se tek povremeno i, kako sada stvari stoje, nije u paketu prioriteta kosovske državne politike.
FORMALNI RAZLOZI
Istovremeno, u Prištini nema relevantne političke opcije, niti iole ozbiljnijeg lidera koji se na bilo koji način protivi otvaranju procesa ustavne verifikacije Crnogoraca, a da se radi tek o problemu isključivo formalne, odnosno proceduralne prirode, nebrojeno puta su u posljednjih desetak godina potvrđivali i najviši kosovski zvaničnici.
Nepodijeljena, bezuslovna podrška verifikaciji stizala je sa adresa bivše predsjednice i aktuelnog predsjednika Republike Atifete Jahjaga i Hašima Tačija, bivšeg i sadašnjeg premijera Ise Mustafe i Ramuša Haradinaja, kao i predsjednika kosovskog parlamenta Kadri Veseljija. Za što efikasnije razrješenje ovog problema javno su se zalagali i lideri opozicionih partija i stranaka, a ništa protiv nije imao ni najradikalniji opozicionar, lider pokreta Samoopredjeljenje Aljbin Kurti.
Bilo je unazad nešto manje od četiri godine i pokušaja da se unutar ad hoc ekspertske grupe sastavljene od pravnih stručnjaka iz nekoliko nadležnih ministarstava pronađe ustavno-pravno održiv model „privremenog službenog priznanja svih prava i obaveza Crnogoraca kao nacionalne manjine“, koji bi posebnim aktom, u formi leks specijalisa, predložila ondašnja Vlada, a potom usvojila Skupština.
No, nakon konsultacija u Ustavnom sudu i jasnog upozorenja da bi cijela procedura bila neustavna, od takve i sličnih ideja moralo se odustati. I kasnije, u administraciji premijera Haradinaja, demonstrirana je dobra volja, pa su razmatrane još neke privremene varijante, ali se od njihove formalizacije odustajalo isključivo iz ustavno-pravnih razloga.
(opširnije u Pobjedi)
