Crna Gora je 5. juna prošle godine postala punopravna članica Alijanse i time dobila najbolju garanciju teritorijalnog integriteta i suvereniteta, čime je Markovićev kabinet ušao u istoriju , ostvarivši jedan od ključnih državnih interesa.
Članstvom u najmoćnijem vojno-političkom savezu na svijetu definitivno je zabetonirana nezavisnost Crne Gore, a naša država je i formalno u institucionalnom smislu postala dio zapadne civilizacije. BENEFITI Crna Gora je vrlo brzo osjetila benefite članstva u NATO pa je samo dva mjeseca nakon pristupanja NATO-u u Podgorici održan najveći politički samit na visokom nivou u istoriji naše zemlje: sastanak Američko-jadranske povelje, uz učešće potpredsjednika SAD-a Majka Pensa i šefova država i vlada svih članica i posmatrača te povelje.
Dolazak Pensa ubrzao je i druge benefite koje pruža članstvo u NATO: Program zaštite vazdušnog prostora Crne Gore (Air Policing) započeo je na prvu godišnjicu članstva 5. juna ove godine, a a ključni nosioci su Grčka i Italija. Uz najavljenu kupovinu vojnog radara Crna Gora je osigurala bezbjednost i sigurnost svog neba. Osim garancije bezbjednosti i pozicije na međunarodnom planu, vidljivi su postali i ekonomski benefiti članstva: iz Vlade je saopšteno da je ,,priliv samo iz država članica NATO-a u prvih šest mjeseci ove godine povećan 2,5 puta u odnosu na isti period prošle godine.
Od trenutka ulaska u NATO porastao je i broj turista iz država članica, i to prema podacima Nacionalne turističke organizacije za oko 25 odsto u poređenju s istim periodom prethodne godine“. Crna Gora je u posljednje dvije godine napredovala kada su u pitanju evropske integracije, bez obzira na probleme unutar same EU izazvane britanskim Bregzitom.
POGLAVLJA
Za vrijeme dvije godine Markovićeve Vlade otvoreno je sedam pregovaračkih poglavlja: 11 - Poljoprivreda i ruralni razvoj i 19 – Socijalna i politika zaposlenosti, 1 - Sloboda kretanja dobara i 22 - Regionalna politika, 2 – Sloboda kretanja radnika i poglavlje 3 – Pravo osnivanja preduzeća i sloboda pružanja usluga, 17 – Ekonomska i monetarna unija, što je ukupno 31 otvoreno poglavlje i tri privremeno zatvorena. Takođe, privremeno je zatvoreno i poglavlje 30 - Vanjski odnosi što, kako navode u Vladi, ,,predstavlja ulazak u novu etapu pregovaračkog procesa - privremeno zatvaranje poglavlja sa zadatim početnim mjerilima“.
U narednom periodu u Vladi očekuju otvaranje pregovora u preostala dva poglavlja 27 - Životna sredina i 8 - Konkurencija. To nijesu jedini uspjesi Markovićevog kabineta na spoljnopolitičkom planu. Poslanici Skupštine Kosova izglasali su 21. marta ove godine Sporazum o demarkaciji sa Crnom Gorom, čime je zatvoreno pitanje granica sa tom državom. Izglasavanju, koje je pratila ozbiljna politička kriza na Kosovu, je prethodila posjeta premijera Markovića i sporazum tadašnjeg predsjednika Filipa Vujanovića i Hašima Tačija. Crna Gora osim sa Kosovom ima i ratifikovan sporazum sa Bosnom i Hercegovinom što je čini jedinom državom na Zapadnom Balkanu koja ima ratifikovane sporazume o granicama sa dva susjeda.
IZAZOVI
Mnogo više izazova za Markovićevu Vladu bilo je na unutrašnjem planu. Višestranačka koaliciona Vlada koju je formirao Marković je, za razliku od prethodnih, imala tijesnu većinu od samo 42 poslanika, što je u praksi proizvelo velike apetite koalicionih partnera Socijaldemokrata Crne Gore, albanskih partija i pogotovo Bošnjačke stranke, kojoj su pripali veoma bitni resori poput socijalnog staranja i saobraćaja, kao i funkcije u državnom aparatu.
Shodno koalicionim dogovorima, krenula su i partijska zapošljavanja ,,po dubini“ u kojoj je svaka stranka iz vladajuće koalicije, uključujući i DPS, ubacivala svoje kadrove u državni aparat, često ne vodeći previse računa o stručnosti. Primjera je mnogo, ali partijski kadrovi po pravilu se uvijek nijesu dobro snalazili u državnom aparatu, praveći gubitke u državnim preduzećima.
Formiranje Vlade pratio je i slučaj pokušaja terorizma na dan parlamentarnih izbora, koji je proizveo bojkot parlamenta od strane cijele opozicije. Jednogodišnji bojkot, osim velikog pritiska, nije proizveo pukotine u Markovićevom kabinetu, pa je nakon godinu dana počeo postepeni povratak opozicije u parlament. Dakle, nesumnjivo je da će povratak najvećeg dijela opozicije u parlament kao i formiranje Odbora za reformu izbornog i drugog zakonodavstva, kojim je i formalno zatvorena politička kriza izazvana bojkotom parlamenta od strane opozicije, koji je pratio prvu godinu rada Markovićevog kabineta stvoriti bolju atmsferu na političkoj sceni i omogućiti relaksiraniji rad Vlade. Ipak, tu nijesu prestali svi izazovi za Markovićev kabinet.
- Tek ostaje da se vidi kako će se Markovićev kabinet izboriti sa velikim apetitima unutar svoje stranke, ali i svojih koalicionih partnera jer će od tog između ostalog zavisiti i krajnji rezultati Vlade, koja će biti na okupu do kraja svog mandata 2020. godine.
Prva smjena rektora u istoriji UCG
U mandatu Vlade Duška Markovića prvi put u istoriji Univerziteta Crne Gore smijenjen je rektor - Radmila Vojvodić. Voljom većine u Upravnom odboru, na inicijativu vladinih predstavnika u ovom tijelu, 3. oktobra 2017. godine razriješena je Vojvodić nakon višemjesečnog sukoba sa Vladom zbog statusa Visoke medicinske škole u Beranama.
U skladu sa akreditacijom Univerziteta ova škola trebalo je da se preseli u Podgoricu, ali su se u Vladi naprasno predomislili i pozivajući se na strategiju za razvoj sjevera države naložili da Visoka medicinska škola ostane u Beranama. Vojvodić, koju su podržali Senat i Upravni odbor UCG, nije prihvatala odluku Vlade. Tokom pet mjeseci, koliko je trajao sukob, Vlada je uspjela da obezbijedi većinu u Upravnom odboru, tako što su i razriješili svoje predstavnike u ovom tijelu i imenovali nove, i kada je bilo izvjesno da su „jači“ upućena je inicijativa za njenu smjenu.
Dio akademske zajednice ostao je uz Vojvodić, podržao je i tadašnji ministar kulture Janko Ljumović, koji je podršku „platio“ smjenom - podnio je ostavku. Nova uprava Univerziteta, na čelu sa predsjednikom Upravnog odbora Duškom Bjelicom i rektorom Danilom Nikolićem, u prethodnih godinu „obračunala“ se sa kadrovima Radmile Vojvodić koji nijesu podnijeli ostavke nakon što je ona razriješena.
Zazidana „limenka“ na Rumiji
Srpska pravoslavna crkva i njen poglavar u Crnoj Gori Amfilohije Radović i ovoj Vladi „bacili su rukavicu u lice“ – u oktobru su „zazidali“ limeni objekat na Rumiji, koji su postavili 2005. godine i nazvali ga crkvom. Nadležni ćute i još ne nalaze za shodno da javnosti saopšte kakva je odluka donijeta, nakon što je inspekcija ustanovila da radovi nijesu zakoniti.
Priču o zaziđivanju „limenke“ na Rumiji objavila je Pobjeda 23. oktobra. Istog dana mješovita ekipa inspektora (urbanističko-građevinski, komunalni i policijski) bila je na planini, a dan kasnije Ministarstvo održivog razvoja i turizma izdalo je saopštenje u kom je navedeno da je zapisnički konstatovano da je „izveden određeni obim radova“, te da oni nijesu u skladu sa zakonom. Saopštili su i da će preduzeti zakonom predviđene mjere.
Povodom gradnje na Rumiji oglasio se i premijer Duško Marković, koji je poručio da će Vlada ukloniti limeni objekat jer je nezakonito postavljen. U međuvremenu Srpska crkva je završila to što je naumila. Objekat je zazidan kamenom koji su danima na konjima iznosili do vrha Rumije, kao i ostatak građevinskog materijala. I sada spremno čekaju odgovor države.
Amfilohije Radović je 28. oktobra napisao otvoreno pismo Dušku Markoviću u kojem je, pored ostalog, naveo da bi rušenje objekta bilo ravno zločinu. Atak Srpske crkve u Crnoj Gori na Rumiju najmanje je bitan s aspekta nelegalne gradnje – suština tog čina je udar na vjekovne vrijednosti crnogorskog društva – prevashodno zajednicu naroda tri konfesije koji su gradili i izgradili kulturu suživota, tolerancije, mira... SPC i Amfilohije Radović postavljanjem, a sada i zaziđivanjem „limenke“ na Rumiji, atakovali su na Kult Svetog Vladimira. On je značio da su pripadnici sve tri konfesije – pravoslavne, katoličke i islamske, jednom godišnje, zajedno, na vrh Rumije, u procesiji, iznosili krst Svetog Vladimira.
Od 2005, kada su SPC i Radović „obilježili“ i ovaj dio crnogorske teritorije, Kult je narušen. Za nematerijalno kulturno dobro Kult je proglašen 4. jula 2014. godine, a u rješenju se navodi ,,potreba izmještanja limene crkve sa vrha Rumije“.
