Moja konstatacija je bila da je pogriješio i da pravoslavni na našem području bivše Jugoslavije takođe slave Božić 25. decembra po starom ali u novom gregorijanskom kalendaru on pada na datum 7. januara (iako podatak o rođenju niko ne zna tačno pa ni apostoli Luka i Matej koji spominju Hristovo rođenje ali ne određuju datum, ono što znamo jeste kad je razapet i kad je Vaskrsnuo).I to je istina!
U Crnoj Gori sve do Srpske okupacije 1918. i malo poslije je bio u službenoj građanskoj upotrebi „stari“ julijanski kalendar i po tom kalendaru normalno Božić u Crnoj Gori se slavio 25. decembra a Nova godina ili Mali Božić po Crnogorskom običaju je bio 1. januara. Nikakve mi „srpske nove godine“ nijesmo slavili iza Božića niti to može postojati. Čista izmišljotina srpskog klira ratnih 90-ih godina koji želi da još više obmani vjernike i učvrsti političku a ne vjersku poziciju. Kako Nova godina može biti vjerski datum? Nikako!
Nova godina i kalendar je čisto građanska stvar a nikako nije vjerska stvar iako ima vjerskih elemenata. Kao što je na primjer godina rođenja Hrista uzeta kao nulta godina ili godina nove ere i to je opšte priznata stvar i kod vjernika i ostalih ljudi dobre volje.
Kako je regent/kralj SHS Aleksandar Karađorđević 10. januara 1919. odlučio da ta novonastala država SHS građanski se okrene gregorijanskom kalendaru, novonastala Crkva uspostavljena 1922. god. Srpska pravoslavna crkvana području te novonastale države je zadržala „stari“ julijanski kalendar u uporabi pa smo dobili da se pravoslavni Božić na području bivše SHS/Jugoslavije slavi 7. januara a Nova godina koji je građanski datum se slavi kad i spada 1. januara (znači prije Božića).
Kalendari su postojali i prije a sigurno će biti uspostavljani i poslije ovog opštepriznatog gregorijanskog kalendara - to je čisto matematički izračun i on treba da bude što precizniji. Na kraju krajeva NASA je izvela novi i najprecizniji kalendar od trenutnoga koji koristimo iako još nije prihvaćen i neće skorije vrijeme radi navike koja je stvorena.
Gregorijanski kalendar pravoslavni vjernici na našim prostorima osim za građanske potrebe (Nova godina, godišnja doba, pomicanje sata…) taj isti ne koriste i za vjerske potrebe što bi po svakoj logici trebabiti korišten ili makar donekle primijenjen da ne kažem usklađen pa je ova dilema koja je nastala na našim i širim prostorima bila riješena 1923. kada je srpski naučnik Milutin Milanković od Carigradskog patrijarha Milentija IV dobio zadatak da reformira stari julijanski kalendar.
Taj kalendar je iste godine bio predstavljen na Svepravoslavnom saboru u Carigradu i u njemu je izračun koji je bio tačan i precizan te je dokučio da se pravoslavni Božić poklapa na 25. decembra kao i ugregorijanskom kalendaru a ne 7. januara.
Taj kalendar prihvatile su; Carigradska patrijaršija, Grčka, Rumunska, Bugarska, Aleksandrijska, Antijohijska a kasnije i Kiparska pravoslavna crkva kao pravovaljani datum za slavljenje Božića i ostalih blagdana Pravoslavne crkve.
Tih godina oko 1923. u Crnoj Gori se nije mogla dogoditi nikakva reforma jer Crna Gora nije postojala već 5 godina kao državate je bila pokrajina Zetska banovina, kraljevska familija se nije mogla vrnuti kući, Crnogorska crkva je bila ukinuta dok njeno sveštenstvo je bilo prisajedinjeno Srpskoj pravoslavnoj crkvi (od onih koji su ostali služiti) a njeno građanstvo je imalo veći problem sa hljebom, poslom i ne bit ubijen ako kažeš da si Crnogorac nego baviti se kalendarima i zvijezdama.
Tako je nas Crnogorce zaobišla uopšte mogućnost razmatranja kalendarske reforme te nam je nametnuto mišljenje Srpske politike i njenesvetosavske crkve (naravno potpomognuto bajunetama, barutom i logorima po Crnoj Gori)! Mi ovo pitanje uopšte u zadnjih 100 godina nijesmo ni otvarali niti o njemu pričali.
Tako na krvi novonastale Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenca đe nije bilo mjesta za Crnogorce koji su sustavno ubijani pod režimom Karađorđevića, srpske žandarmerije i izdajnika kralj Aco se našao i u problemu i to sa SPC-om koja na Arhijerejskom saboru, useptembru 1923. u Srijemskim Karlovcima nije htjela da se pravoslavni Božić poklapa sa Rimokatoličkim Božićem te da se ne treba dodvoravati Hrvatima za koje je smatrala da bi trebali više poštovati srpske praznike - Sapienti sat!
Zapravo oni uopšte nijesu shvatali suštinu priče i reforme već se i danas drže u svojim rovovima kopajući drugome jamu u koju će sami upasti. Tako ni danasu Crnogorskom kontekstu ne shvataju da im nekanonsko vrijeme u Crnoj Gori otkucava i da samo odgađaju neizbježno a da sa svojom ratno-huškačkom nevjerskom retorikom to vrijeme samo ubrzavaju.
Za mene i većem broju Crnogoraca je potpuno nebitno po kojem kalendaru novom, starom ili nekom budućem će oni to vrijeme u Crnoj Gori odbrojavati dokle god dođe na 0 minuta i 0 sekundi a u međuvremenu na radost svih nas da susrećani i blagoslovljeni praznici svim katoličkim Crnogorcima, građanima Crne Gore kao i Pravoslavnim crkvama i njihovim narodima koje slave po staro-reformiranom julijanskom ili „novom“ gregorijanskom kalendaru. Srećan jučerašnji Božić, Hristos se rodi! (Autor je predstavnik Crnogorskog pokreta)
