POBJEDA: U izvještaju Evropskog suda za ljudska prava za prošlu godinu istaknuto je da su pravna i fizička lica, te nevladine organizacije iz naše države lani podnijeli 318 predstavki protiv Crne Gore, što je uvećanje od 130 odsto u odnosu na 2017. godinu, kada ih je bilo 138. Kako komentarišete ovo uvećanje, što nam ono govori?
JELIĆ: Ovo povećanje broja predstavki protiv Crne Gore pred Evropskim sudom za ljudska prava govori o povećanom povjerenju u Sud – kao organ nezavisne sudske vlasti Evrope. Ono govori i o tome da je porasla svijest o ljudskim pravima, koja su imanentna svakom čovjeku, ali govori i o razvoju asertivnosti pojedinaca i društva u cjelini. Ipak, to ne znači da će sve te predstavke završiti presudama strazburškog suda. Statistika govori o tome da je najveći procenat predmeta, dosad, završio odlukama, odnosno odbacivanjem tužbi kao neosnovanih, neblagovremenih ili iz nekog drugog razloga predviđenog Konvencijom, kao što je neiscrpljenost domaćih pravnih ljekova. U odnosu na Crnu Goru, ustavna žalba se tretira kao djelotvoran pravni lijek i svako ko želi da se obrati Evropskom sudu za ljudska prava mora prethodno završiti postupak po ustavnoj žalbi.
POBJEDA: Eksperti Komiteta Savjeta Evrope za sprečavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja su u izvještaju, koji je objavljen početkom februara, konstatovali, pored ostalog, da „crnogorske vlasti moraju da prepoznaju da je postojanje lošeg tretmana policajaca prema uhapšenim osobama činjenica, da to nije rezultat nekoliko nestašnih pripadnika policije, nego se čini da je prihvaćena praksa unutar aktuelne policijske kulture, posebno kod kriminalističkih inspektora“. Što pokazuje praksa Evropskog suda za ljudska prava u odnosu na Crnu Goru, u pogledu poštovanja člana 3 Konvencije o ljudskim pravima – zabrana mučenja, ali i konkretno – nečovječnog i ponižavajućeg postupanja policajaca prema pritvorenim i uhapšenim osobama?
JELIĆ: Nadležnosti Evropskog suda za ljudska prava, koji odlučuje po predstavkama protiv država članica Savjeta Evrope o navodima kršenja ljudskih prava i sloboda zaštićenih Konvencijom i protokolima uz nju, i ekspertskog Komiteta koji ima nadzornu funkciju, rekla bih, generičke prirode su različite. Sud je, do sada, donio četiri presude u kojima je konstatovao da je došlo do kršenja prava zaštićenih članom 3 Konvencije o ljudskim pravima. Radi se o slučajevima Bulatović protiv Crne Gore, iz 2014. godine, Milić i Nikezić, kao i Siništaj i drugi protiv Crne Gore, oba iz 2015. godine, kao i Bigović protiv Crne Gore iz ove godine. Sud nije specifikovao o kojem stepenu zlostavljanja se radi, ali je jasno da kada se ustanovi povreda člana 3 u kontekstu uslova u pritvoru, to predstavlja blaži stepen zlostavljanja, odnosno ponižavajuće postupanje i kažnajvanje policajaca prema pritvorenim ili uhapšenim osobama, koja oni treba da čuvaju, a nikako da zlostavljaju. Sud je izrazio zabrinutost i ustanovio kršenje.
Cijeli intervju prošitajte u današnjem izdanju PObjede
