To pokazuje uporedna analiza Ustava Crne Gore, Zakona o lokalnoj samoupravi kao i Evropske povelje o lokalnoj samoupravi Savjeta Evrope čiji potpisnik je Crna Gora. Demokrate su u svom dokumentu, kao uslov za podršku izbornim zakonima, zatražili ,,dogovor o održavanju svih izbora u istom danu“.
- Spremni smo da učestvujemo i glasamo u parlamentu, samo ako ad hoc parlamentarni odbor postigne konačan dogovor o svim stavkama navedenim u tom planu, zajedno sa potvrđivanjem datuma parlamentarnih izbora i dogovora o datumu održavanja svih lokalnih izbora u jednom danu, navodi se u planu Demokrata. Većina lokalnih samouprava - njih 12 u kojima su izbori održani 2018. godine - nalazi se tek na početku druge godine mandata, četiri na sredini mandata, sedam u trećoj godini, dok je recimo u Tuzima vlast u prvoj godini mandata.
Skraćivanje mandata poltičkim dogovorom sa vrha potpuno bi poremetio i ugrozio četvorogodišnje planove svih lokalnih samuprava koje su fokusirane na poboljšanju uslova života svih građana, ali i ugrozio ključno pravo opština - da samostalno određuju dužinu trajanja mandata.
Zahtjev Demokrata od političkih stranaka za sada je javno podržao jedino SDP koji smatra da bi taj uslov trebalo da bude jedan od ključnih zahtjeva opozicije.
- Stalni izbori omogućavaju vladajućim partijama da maksimalizuju učinak svog klijentelističkog sistema i raznih izbornih manipulacija najupečatljivije iskazanih kroz afere ,,snimak“ i „koverta“, obrazložio je Ivan Vujović iz SDP-a. Ustavom Crne Gore u članu 113 decidno stoji da se u lokalnoj samoupravi odlučuje neposredno i preko slobodno izabranih predstavnika, a u članu 117 da je opština samostalna u vršenju svojih nadležnosti.
- Vlada može raspustiti skupštinu opštine, odnosno razriješiti predsjednika opštine samo ako skupština opštine, odnosno predsjednik opštine, u vremenu dužem od šest mjeseci, ne vrše svoje nadležnosti, navodi se u Ustavu Crne Gore. Evropska povelja o lokalnoj samoupravi Savjeta Evrope takođe garantuje punu autonomiju lokalnih samouprava.
- Prava povjerena lokalnim vlastima će po pravilu biti puna i isključiva. Ona ne smiju biti uskraćena ili ograničena od neke druge – centralne ili regionalne vlasti, osim u slučajevima predviđenim zakonom, navodi se u članu 4 stav 6 Povelje. U stavu 6. je precizirano da ,,lokalne vlasti moraju biti konsultovane, u najvećoj mogućoj mjeri, pravovremeno i na odgovarajući način, u procesu planiranja i donošenja odluka o svim stvarima koje ih se direktno tiču. Zakon o lokalnoj samoupravi je predvidio da mandat skupštine opštine traje četiri godine.
- Skupštini može prestati mandat prije isteka vremena na koje je izabrana, raspuštanjem ili skraćenjem mandata skupštine. Ako mandat skupštine ističe za vrijeme vanrednog stanja, mandat joj se produžava, najduže 90 dana po prestanku okolnosti koje su izazvale to stanje. U slučaju prestanka mandata skupštine prije isteka vremena na koje je izabrana, Predsjednik Crne Gore raspisuje izbore narednog dana od dana stupanja na snagu odluke o raspuštanju, odnosno od dana stupanja na snagu odluke o skraćenju mandata skupštine, navodi se u Zakonu o lokalnoj samoupravi.
