Kosi krovovi kuća na strmim padinama sarajevskih brda izgledaju podsećaju na redove satova sa kukavicom, čije su nadstrešnice prekrivene snegom.
Djeca uživaju na klizalištu na otvorenom u jednom od kompleksa izgrađenih za Zimske olimpijske igre 1984. godine.
Tokom strašnih ratnih godina, između 1992. i 1995, dok je Sarajevo bilo pod opsadom vojske Srba, lično sam se uvjerio u to koliko loš, brutalan i kratak život u Bosni može da bude.
Bosna i Hercegovina se suočila sa krvoprolićem, svirepošću i patnjom kakvu niko u Evropi nije doživeo od Drugog svetskog rata.
Najteži zločin počinjen je u Srebrenici, gdje je jula 1995. godine vojska Srba iz Bosne ubila više od 8.000 muslimanskih muškaraca i mladića za nekoliko dana.
Ratni lideri Radovan Karadžić i Ratko Mladić služe doživotne zatvorske kazne za genocid i zločine protiv čovječnosti.
Vjerovatno je tada trebalo da bude stavljena tačka.
Rat se završio 1995. godine sporazumom postignutim u američkoj vazduhoplovnoj vojnoj bazi u Dejtonu, država Ohajo.
Time je sukob praktično zamrznut, umesto da bude riješen.
Brojne mirovne snage i Visoki predstavnik sa ovlašćenjem da donosi zakone osigurali su poštovanje sporazuma, a svijet je prije nekog vremena otišao dalje, u budućnost.
Problem Bosne i Hercegovine je što ona nije.
U Banjaluci, de fakto prijestonici bosanskih Srba, 9. januara ove godine održana je parada koja je vratila probleme Bosne i Hercegovine u žižu javnosti.
Policajci Republike Srpske marširali su ulicama tokom obilježavanja 30. godišnjice od proglašenja Republike Srpske - jednog od dva entiteta Bosne i Hercegovine - 1992. godine, dok se Jugoslavija raspadala, a Bosna hrlila u otvoreni rat.
Paradu je nadgledao Milorad Dodik, kojeg je Amerika posle rata pozdravila kao „dašak svežeg vazduha", a sada ga smatra moćnikom Srba u Bosni koji ne oklijeva da prizove duhove prošlosti.
Jedan od Dodikovih bliskih saveznika je premijer Mađarske Viktor Orban.Dodik je preuzeo neke aspekte Orbanovog desničarskog nacionalizma.
Parada je ukazala na suštinsku nestabilnost podvojene ličnosti Bosne i Hercegovine.
Dejtonski sporazum je podelio zemlju na dva entiteta, koja su pod istim krovom na nivou najviših državnih institucija i tročlanog presedništva.
Uz određene korekcije, granica između entiteta prati linije fronta iz vremena kada su ratna dejstva obustavljena.
Srpski entitet se zove Republika Srpska.
Drugim entitetom- Federacija BiH - upravljaju Bošnjaci i Hrvati.
Činjenica da stranac može da donosi zakone iritira mnoge u Bosni i Hercegovini, ali ova mjera je sablaznila Dodika.
Pojačao je separatističku retoriku i prekinuo saradnju sa nacionalnim institucijama, čiji je on dio kao srpski član trojnog predsjedništva.
Novi Visoki predstavnik Kristijan Šmit, bivši njemački ministar, izjavio je da je Bosnu i Heregovinu zahvatila „najveća egzistencijalna kriza u posleratnom periodu".
Rekao je i da prijetnja da Dodik pretvori naoružanu policiju u novu vojsku Srba u Bosni predstavlja opasnost od ponovnog izbijanja rata.
Britanski ambasador u BiH Met Fild ponovio je osudu Dodikovih poteza, za koga kaže da koristi govor mržnje i ignoriše zakone zemlje kako bi ugrozio bezbjednost i prosperitet.
U prvoj nedelji 2022. godine, SAD su kaznile Dodika zbog „destabilizujuće koruptivne prakse i pokušaja rušenja Dejtonskog mirovnog sporazuma".
Četiri dana kasnije, on je kritičarima odgovorio organizovanjem parade ulicama Banjaluke.
Odbio je naš zahtjev za intervju.
Dodik ima kritičare i kod kuće, baš kao i u inostranstvu.
Jedan od najglasnijih predstavnika opozicije Srba u Bosni je Vojin Mijatović, potpredsjednik Socijaldemokratske partije, koji ga optužuje da podstiče kriminal i korupciju.
„Ovo je jedini način na koji može da prikrije milione i milione koje je uzeo za sebe iz kriminalnih, koruptivnih aktivnosti u Bosni.
„Mislim da je za njega to jedini način da opstane. Zbog toga mislim da je spreman da nešto preduzme."
Negiranje genocida je teško pitanje u Bosni i Hercegovini.
Ubistva u Srebrenici iscrpno su dokumentovana, ali mnogi Srbi veruju da je ta optužba nepravedna.
Upoznao sam ratne invalide Vojske Republike Srpske koji se zaklinju na vjernost bivšem komandantu, osuđenom ratnom zločincu Ratku Mladiću, i tvrde da su i Srbi bili žrtve.
Dodikov politički saveznik Ljubiša Ćosić, gradonačelnik Istočnog Sarajeva, predgrađa grada na teritoriji Republike Srpske, prihvata da su Srbi ubijali Bošnjake u Srebrenici, ali insistira da to nije bio genocid.
„Kao suverena država, mi znamo šta je to genocid i imali smo ga u Drugom svetskom ratu.
„Njemci su počinili genocid nad našim narodom i to je potpuno drugačiji zločin od onoga u Srebrenici."
Svi u Bosni i Hercegovini su taoci prošlosti, ali devedesetih niko nije pretrpio veće krvoproliće nego mali grad Srebrenica.
U nekadašnjoj bazi Ujedinjenih nacija, gdje holandske trupe nisu uspjele da zaštite bošnjačke civile 1995. godine, bivši gradonačelnik Ćamil Duraković dijeli sa mnom strahovanje koje je probudila aktuelna retorika.
„To vam je kao da i dalje imate Treći Rajh i Gestapo posle Holokausta. Svi kažu: 'Hajde da pregovaramo sa njima'.
„Hajde da ne pregovaramo sa onima koji su počinili najgore zločine protiv čovječnosti u ovoj zemlji.
„Problem je što Srbi pokušavaju da legalizuju ono što su stekli ratnim zločinima", tvrdi on.
Duraković je imao 16 godina kad je Vojska Republike Srpske stigla na prag Srebrenice.
Sa ujakom i dvojicom rođaka pridružio se hiljadama bošnjačkih muškaraca i mladića koji su pokušavali da se probiju kroz planine i stignu na bezbjednu teritoriju.
U haosu koji je uslijedio tokom odlaska, razdvojio se od svojih saputnika.
Negdje usput, kad su kolone ljudi koji su bježali upale u zasjedu, svi oni su ubijeni.
Duraković je preživio zahvaljujući sreći i istrajnosti.
