Lideri Zapadnog Balkana su potpisali novu fazu Akcionog plana za zajedničko regionalno tržište 2025-2028. (CRM 2.0) i pohvalili rad Vijeća za regionalnu saradnju i partnera u pripremi dokumenta na samitu kojim je obilježena 10. godišnjica Berlinskog procesa a koji je održan danas u glavnom gradu Njemačke. Lideri su potpisali i Sporazum o pristupu visokom obrazovanju i prijemu na studije na Zapadnom Balkanu te usvojili Deklaraciju o pristupu i saradnji u okviru infrastrukture za istraživanja i inovacije i Deklaraciju o regionalnim standardima za provjeru direktnih stranih ulaganja.
„Lideri Zapadnog Balkana potpisali su danas plan kog se trebaju pridržavati u naredne četiri godine. Druga faza Zajedničkog regionalnog tržišta je plan održivog rasta. Radi se o glavnom sveobuhvatnom okviru regionalne saradnje od općeg dobra i zajedničkog interesa na globalnom planu. Rad na regionalnoj ekonomskoj integraciji u okviru plana Zajedničkog regionalnog tržišta koji je usvojen danas u skoro svim oblastima politika, od digitalne tranzicije, trgovine, ulaganja, do inovacija, zelene tranzicije i slično koje su postale vidljive tokom prve faze Zajedničkog regionalnog tržišta, postaje čvrsto utemeljen na novom Planu rasta Evropske unije,“ rekla je generalna sekretarka Vijeća za regionalnu saradnju Majlinda Bregu na samitu.
Lideri Berlinskog procesa su istakli rezultate ostvarene u okviru Zajedničkog regionalnog tržišta 2021-2024. kao i ulogu Vijeća za regionalnu saradnju u olakšavanju njegovog provođenja, uključujući slobodu kretanja sa ličnom kartom, uzajamno priznavanje visokoškolskih i stručnih kvalifikacija u regionu, u potpunosti funkcionalan režim rominga kao kod kuće na Zapadnom Balkanu, smanjivanje cijena prenosa podataka u romingu između EU i šestorke Zapadnog Balkana, napredak ka članstvu u Jedinstvenom području platnog prometa u eurima (SEPA), uspostavljanje zelenih koridora i smanjivanje vremena čekanja, te su pozdravili napore uložene u jačanje regionalne saradnje. Istakli su potrebu za pojačanom regionalnom saradnjom tokom druge faze Zajedničkog regionalnog tržišta.
„Nakon šest godina mandata na mjestu generalne sekretarke Vijeća za regionalnu saradnju, mogu reći da region nikada ranije nije bio toliko slobodan i svjestan značaja regionalne saradnje. Ovu situaciju u velikoj mjeri dugujemo procesu evropske integracije. Zajedničko regionalno tržište je velika prilika, koja sa sobom nosi i veliki izazov u pogledu podstrekivanja zajedničke vizije i jasne svrhe naše budućnosti u Evropi. Dok radimo na integraciji tržišta istovremeno njegujemo i zajednički evropski identitet čime se smanjuje privlačnost izolacionističkih politika i ističu koristi saradnje kao pokretača napretka. Po riječima Jeana Moneta: Mi ne stvaramo koaliciju država već ujedinjujemo ljude,“ zaključila je Bregu.
Sporazum o pristupu visokom obrazovanju i prijemu na studije na Zapadnom Balkanu koji je potpisan danas novi je sporazum o mobilnosti čiji je cilj da se poveća mobilnost studenata i obezbjedi im se pravo studiranja na akreditovanim visokoškolskim ustanovama u regionu. Zajedno sa sporazumima o mobilnosti potpisanim na samitima Berlinskog procesa 2022. i 2023. godine ovim Sporazumom će se dodatno povećati mogućnosti slobodnog kretanja na Zapadnom Balkanu. Cilj deklaracija o pristupu i saradnji u okviru infrastrukture za istraživanja i inovacije i o regionalnim standardima za provjeru direktnih stranih ulaganja za šestoruku Zapadnog Balkana, usvojenih danas, je promocija partnerstava u oblastima istraživanja i inovacija te poticanje dinamičnog regionalnog inovacionog ekosistema, kao i usklađivanje investicione politike sa normama Evropske unije i međunarodnim dobrim praksama.
Lideri Berlinskog procesa su pozdravili rezultate prvog Ministarskog sastanka o Zelenoj agendi za Zapadni Balkana koji je Vijeće za regionalnu saradnju organizovalo prošle sedmice u Hamburgu. Na sastanku je potvrđena Hamburška deklaracija o Zelenoj agendi za Zapadni Balkan kojom je obnovljena i ojačana posvećenost šestorke Zapadnog Balkana potpunom i pravovremenom provođenju ove agende kao i njenog Akcionog plana za period 2021-2030. koje olakšava i prati Vijeće za regionalnu saradnju, sa vizijom postizanje klimatske neutralnosti do 2050. godine.
