„Ipak, ne treba olako zaključiti da su „svi problemi iza nas”, jer je realni sektor i dalje vrlo ranjiv. Neizvjesno je i dalje prognozirati i donositi zaključke o oporavku ekonomije jer su još uvjek prisutni brojni rizici“, navodi se u saopštenju Savjeta CBCG koji je usvojio Izvještaj glavnog ekonomiste za drugi kvartal.
Iz CBCG su kazali da je građevinarstvo i dalje u dubokoj krizi, trgovina stagnira, a da je bankarski sektor opterećen brojnim kreditima koji kasne, i neće moći da pruži podršku realnom sektoru, kakvu je pružao u godinama prije krize.„I prerađivačka industrija i pored vidnih poboljšanja još uvijek je u zoni negativnih stopa. Isto tako, rast je u velikoj mjeri pokrenut pozitivnim kretanjima u oblasti energetike i turizma.
Ostaje da se vidi da li će energetika moći i u poslednjem kvartalu da ostvari tako visok rast, kao i u prva tri kvartala“, kaže se u saopštenju. Navodi se da je turizam u trećem kvartalu „povukao” čitav niz djelatnosti poput saobraćaja, telekomunikacija, prehrambene industrije i trgovine. „Ovakav stimulans od strane turizma neće biti prisutan u poslednjem kvartalu“.U izvještaju se navodi da je u prva dva kvartala ove godine ostvaren pad ekonomske aktivnosti, ali da je u trećem ostvaren rast.
„To znači da je nakon sedam uzastopnih kvartala u kojima je opadao bruto domaći proizvod (BDP), došlo do rasta BDP-a“, kaže se u saopštenju.
Savjet je, kako je saopšteno, usvojio Izvještaj o finansijskoj stabilnosti, u kojem je konstatovano da su male i visoke otvorene ekonomije kao Crna Gora podložne prenošenju eksternih šokova. „Konstatovano je da je oporavak na globalnom nivou započet, ali je on u velikoj mjeri neravnomjeran i sporiji je kod onih regiona koji su od značaja za Crnu Goru. U ovoj godini može se očekivati kretanje crnogorskog BDP-a u rasponu od -0,5 do 1,5 odsto“, navode iz CBCG.
U izvještaju je zaključeno da bi ekonomski rast djelovao pozitivno na finansijsku stabilnost, a eventualno produžavanje recesije bi bio ozbiljan rizik, naročito za bankarski sistem. Negativne tendencije na tržištu nekretnina su, kako se dodaje, i dalje prisutne i otežavaju položaj građevinskog sektora.
Iako je, dodaje se, spoljnotrgovinska neravnoteža smanjena, ona nije rezultat poboljšane konkurentnosti crnogorske privrede, već smanjenog nivoa aktivnosti u prvoj polovini godine pod uticajem krize.
„Deficit tekućeg računa platnog bilansa je finansiran kroz kapitalne tokove, tako da Crnoj Gori ne prijeti platnobilansna kriza. Budžetski deficit će ove godine najvjerovatnije iznositi oko 4,5 odsto BDP-a“, kaže se u saopštenju. Iz CBCG su ocijenili da je, iako se Crna Gora nalazi u zoni umjereno zaduženih zemalja, prisutna tendencija rasta javnog duga.
Kako je saopšteno, rizici su u manjoj mjeri izraženi u kratkom roku, a mnogo su izraženiji u srednjoročnom i dugoročnom periodu.„Govoreći o rizicima u crnogorskom bankarskom sistemu, kreditni rizik apsolutno dominira nad ostalim tipovima rizika.
U određenoj mjeri je prisutan i rizik likvidnosti, ali samo u slučaju ekstremnih šokova mogao bi se pojaviti rizik likvidnosti kod određenog broja banaka“, navodi se u saopštenju.
Iz CBCG su saopštili i da je ukupni nivo tržišnog rizika trenutno nizak.„Zabrinjava visok procenat neizmirivanja obaveza klijenata prema bankama, što u narednom periodu može uvećati gubitak na štetu kapitala banaka. Ohrabrujuće je što se jedan broj banaka dokapitalizovao u prvoj polovini ove godine“, kaže se u izvještaju.
Konstatovano je i da su i dalje prisutni određeni rizici po finansijsku stabilnost, a ukupan nivo rizika je ocijenjen umjerenim.
Saopšteno je da je studija Analiza uticaja mjera CBCG na bankarski sistem pokazala da je CBCG preduzela sve mjere koje je imala na raspolaganju, kako bi minimizirala uticaj globalne ekonomske krize na domaći bankarski sektor.
„Kao rezultat preduzetih mjera sačuvana je finansijska stabilnost uprkos činjenici da su mjere preduzimane u nepovoljnom regulatornom ambijentu i u trenucima pregrijavanje agregatne tražnje u sistemu“, saopštili su iz CBCG.
