- Zakon treba prilagoditi realnoj situaciji, kako bi se osigurala kontrola i transparentnost partijskih finansija. Dvije godine loše primjene su dovoljan dokaz da se oblast finansiranja političkih partija mora drugačije regulisati, navedeno je u saopštenju.
Ta nevladina organizacija je konstatovala napredak u poštovanju Zakona o slobodnom pristupu informacijama od strane opština. Sve opštine su odgovorile na zahtjeve CDT-a za slobodan pristup informacijama. 17 opština je odgovorilo na zahtjev u zakonskom roku, dok su ostale odgovorile nakon žalbe nadležnom organu. Protiv jedne opštine podignuta je tužba zbog neblagovremenog odgovora na zahtjev za slobodan pristup informacijama.
Centar za demokratsku tranziciju nastavio je da nadgleda finansiranje političkih partija i analizira primjenu propisa koji regulišu tu oblast, u prvom redu Zakona o finansiranju političkih partija.
Kršenje zakona o finansiranju partija: Istraživački tim CDT-a pratio je finansiranje političkih partija iz budžeta i privatnih izvora u 2009. godini, i zabilježio više kršenja Zakona o finansiranju političkih partija, od strane partija i državnih institucija.
Osnovni nalazi istraživanja su sljedeći:Partijama je u 2009. godini isplaćeno 491.391,75€ manje nego što je predviđeno opštinskim budžetima.
U 2009. godini, budžetima jedinica lokalne samouprave u Crnoj Gori bilo je predviđeno da će se za redovan rad političkih partija u opštinskim parlamentima izdvojiti ukupno 1.345.731,46€. Prema nalazima CDT- opštine su za redovno funkcionisanje političkih partija izdvojile ukupno 854.339,71€.
Na državnom nivou, isplate su izvršene u skladu sa zakonom. Ministartsvo finansija je političkim partijama uplatilo 1.951.409,53€.
U 13 crnogorskih opština političkim partijama je isplaćeno manje sredstava nego što je to predviđeno odlukama o budžetu.
Tri opštine - Budva, Cetinje i Ulcinj nijesu izvršile ni jednu uplatu političkim partijama.
Neke političke partije prekšile su Zakon o finansiranju političkih partija, tako što nijesu predale izvještaje Državnoj izbornoj komisiji (DIK).
Na sajtu DIK-a su objavljeni završni računi DPS-a, SDP-a, HGI-a i NOVE. Jedino je DPS dostavila izvještaj o reviziji završnog računa.
Iako su neki podaci o imovini sadržani u tim završnim računima, posebne godišnje izvještaje o imovini predale su SNP i BS, i to u različitim formatima.
Takođe, u 2009. godini su održani parlamentarni izbori na kojima je učestvovalo 16 lista. Na sajtu DIK-a se danas, godinu i po dana nakon održavanja izbora nalazi samo 12 izvještaja o utrošenim sredstvima za izbornu kampanju i 8 izvještaja o reviziji tih izvještaja. Situacija je slična i sa izvještajima o utrošenim sredstvima za izborne kampanje za lokalne izbore održane u 2009. godini.
Ni nakon više od dvije godine od stupanja na snagu Zakona o finansiranju političkih partija Ministarstvo finansija nije propisalo posebne forme za predaju nekih izvještaja.
Za političke partije nije propisan poseban obrazac na kom se podnosi godišnji završni račun, odnosno poreska prijava. U te svrhe se koristi obrazac propisan za NVO, a za podnošenje godišnje prijave može se koristiti prijava propisana za pravna lica. Godišnji završni račun, u formi za NVO su DIK-u predale DPS, SDP, HGI i NOVA.
Zakonom o finansiranju političkih partija je propisano da su parlamentarne partije dužne da Državnoj izbornoj komisiji, radi uvida, podnesu godišnji izvještaj o svojoj imovini. Ne postoji posebna forma propisana za taj izvještaj, a iz člana Zakona nije moguće precizno utvrditi šta bi izvještaj trebalo da sadrži.
CDT smatra, da je nakon više od dvije godine od stupanja na snagu ovog zakona nužno dizajnirati posebne forme za izvještaje političkih partija, koje će zadovoljiti standarde transparentnosti.
CDT je utvrdio da DIK ne objavljuje izvještaje u Službenom listu, što je suprotno Zakonu.
Prema članu 24 Zakona o finansiranju političkih partija , DIK je obavezna da na svom website-u i u Službenom listu, u roku od 10 dana od prijema objavi sve izvještaje koje su političke partije dužne dostaviti.
DIK je objavila dio izvještaja partija na svom webiste-u, ali ne i u Službenom listu. Od usvajanja zakona, niti jedan izvještaj partija nije objavljen u Službenom listu Crne Gore.
Niko nije kažnjen za nepoštovanje Zakona o finansiranju političkih partija: Zakon o finansiranju političkih partija u članu 30 prijeti novčanom kaznom od stostrukog do dvjestostrukog iznosa najniže cijene rada u Crnoj Gori za one partije koje ne predaju izvještaje DIK-u.
Članom 33 Zakona predviđena je i novčana kazna za Državnu izbornu komisiju i odgovorno lice DIK-a ukoliko na objavi izvještaje u skladu sa Zakonom. Zakon je prekršen više puta ali još niko nije kažnjen.
Ministarstvo finansija je 07.04.2010. godine podnijelo prekršajne prijave protiv partija koje nijesu u roku predale DIK-u izvještaj o troškovima kampanje za parlamentarne izbore. Prekršajne prijave su podnesene protiv Bošnjačke demokratske partije Crne Gore, Stranke srpskih radikala, Narodne stranke, Stranke srpskih narodnjaka, Demokratskog centra, Demokratske zajednice Muslimana i Bošnjaka u Crnoj Gori, Liberalne partije Crne i Demokratske srpske stranka.
MF je podnijelo ove prijave čitavih godinu dana nakon održanih izbora, a informacija o toku prekšajnog postupka još nema.
Takođe, nije nam poznato da je procedura pokrenuta protiv onih partija koje nijesu predale izvještaje za lokalne izbore – godišnje izvještaje o imovini i izvještaje o reviziji završnog računa.
