Iako su crnogorske vlasti najavile da će naša zemlja iz Fonda rasta za Zapadni Balkan (Instrumenta Evropske komisije kojim se zemlje regiona finansijski pomažu) ,,povući“ 413 miliona eura, ispostavilo se da je taj iznos sa gotovo 30 miliona eura manji, pa će, prema računici Brisela, našoj zemlji pripasti 383,5 miliona eura.
Predstavnici izvršne vlasti su krajem prošle godine, tokom posjete Briselu, objelodanili da je ,,Evropska komisija, pored postojeće podrške državama Zapadnog Balkana, predložila dodatni investicioni paket od 6 milijardi eura kroz obezbjeđivanje 2 milijarde eura bespovratnih sredstava, a 4 milijarde eura u obliku povoljnih zajmova, te da je od tog iznosa, za Crnu Goru planirano oko 413 miliona eura“. ,,Oko“ je, ispostaviće se, 30 miliona eura, što je potvrđeno i u informaciji o procesu pripreme Reformske agende za Instrument EU za reforme i rast koji je Vlada nedavno usvojila.
Prema toj informaciji, za Crnu Goru je određen iznos od oko 383 miliona eura, u kombinaciji od oko 255 miliona eura kredita pod povoljnim uslovima i 128 miliona eura bespovratnih sredstava EU.
Uslov za dobijanje sredstava iz Brisela, bio je da zemlje dostave Plan reformske agende u kojem bi detaljno izložili Komisiji koje reforme planiraju da sprovedu u zemlji.
Crnogorski prijedlog osnovnih reformskih mjera sadrži 32 indikativne prioritetne reformske mjere u okviru četiri ključne oblasti politike i to: poslovnog okruženja i razvoja privatnog sektora, digitalne i energetske/zelene tranzicije, razvoja ljudskog kapitala i temeljnih prava/vladavine prava.
Definisani koraci ujedno sadrže i pokazatelje uspjeha (indikatore), koji će biti osnov za praćenje napretka u sprovođenju reformskih mjera i procjenu EU o ispunjenosti uslova za dodjelu sredstava.
Iz Evropske komisije Pobjedi su, upitani zašto je smanjen iznos za Crnu Goru, odgovorili da indikativni iznos nije smanjen i da je nepromijenjen.
– Indikativni iznos dodijeljenih sredstava nije smanjen i ostaje 383,5 miliona eura za Crnu Goru. Podijeljen je na 110,1 milion eura grantova i 273,4 miliona eura kredita – pojasnili su nam iz Komisije.
Iz Ministarstva evropskih poslova, sa druge strane, tvrde da je Crna Gora, krajem godine, obaviještena da im je namijenjeno 413 miliona eura.
– Tokom pripreme pravnog osnova na nivou Evropske unije za sprovođenje Plana rasta za Zapadni Balkan, Evropska komisija je interno usaglasila metodologiju u skladu s kojom su procijenjena maksimalna izdvajanja za svaku od država Zapadnog Balkana pojedinačno. O ishodu sprovođenja ove metodologije, odnosno iznosu sredstava, Crna Gora je obaviještena krajem 2023, kada je prvobitno potvrđen indikativni iznos od 413 miliona eura – rekli su Pobjedi u MEP-u.
Ipak, nakon što je računica iskristalisana, shodno broju stanovnika i BDP-u, ispostavilo se da Crnoj Gori pripada 30 miliona eura manje.
– Početkom juna 2024, nakon što je stupila na snagu Regulativa (EU) 2024/1449 o uspostavljanju Instrumenta za reforme i rast za Zapadni Balkan, precizno je njenim aneksom definisana metodologija za izračunavanje iznosa sredstava koja zavisi od udjela broja stanovnika države i njenog BDP-a u zbirnom broju stanovnika i iznosu BDP-a za cijeli Zapadni Balkan, sa ponderima od 0,6 i 0,4 po kategorijama. S obzirom da se ulazni podaci za ovu formulu mijenjaju, konačnom primjenom formule ažurirani su iznosi sredstava za sve države Zapadnog Balkana, uključujući i Crnu Goru, sa novim iznosom od 383 miliona eura – pojasnili su iz resora na čijem je čelu Majda Gorčević.
Iz Komisije su kazali da ukupna finansijska sredstva predviđena Planom rasta ostaju ista.
– Ukupna finansijska sredstva Instrumenta za reformu i rast ostaje ista: 6 milijardi eura, od čega je 360 miliona eura izdvojeno za obezbjeđivanje kredita, a 30 miliona eura za administrativnu i tehničku pomoć za implementaciju instrumenta – naveli su iz Komisije.
