Akcijom bi trebalo da budu obuhvaćena djeca od prvog do devetog razreda osnovnih škola u Lubnicama, Štitarima, Šekularu, Donjoj Ržanici, Polici, kao i djeca područnih odjeljenja tri gradske škole – Donje Luge, Budimlja, Petnjik, Dapsiće, Lužac, Buče, Vinicka, Dolac, Gornje i Donje Zaostro.
Iz lokalne uprave su uputili poziv svim privrednicima i društveno odgovornim kompanijama u gradu da se pridruže akciji i da doniraju novac, kako bi akciju sproveli u cjelosti i u što kraćem roku.
Ranije ove godine, na prvom redovnom zasijedanju lokalnog parlamenta nakon lokalnih izbora koji su u Beranama održani u martu, usvojena je odluka naknadama za svu novorođenu djecu od po stotinu eura.
Opština Berane je prethodnih godina, dok tu praksu nije preuzela država, svim osnovcima obezbjeđivala besplatne udžbenike, što je tada bio pionirski poduhvat u Crnoj Gori, a Opština i dalje nastavlja da redovno stipendira najbolje studente.
Ove socijalne mjere, koje sa jedne strane mogu služiti za primjer drugim opštinama, sa druge strane upozoravaju da je ispod praga siromaštva sve više stanovnika, ne samo ove, nego i drugih sjevernih opština, kao i da je takozvana "bijela kuga" opasno zakucala na vrata.
Iz lokalnih uprava na sjeveru upozoravaju kako nemaju dovoljno kapaciteta niti finansijskih sredstva za zadovoljavanje svih stvarnih i realnih potreba mladih ljudi koji žele da ostanu da žive u ovom regionu Crne Gore, kao i da bi država morala da prepozna problem migracionih kretanja i pad nataliteta na ovom području, i da potom da kroz stimulativne mjere pokuša da zaustavi negativne trendove.
Da je sjever Crne Gore posljednjih decenija suočen sa sve izraženijom migracijom stanovništva i drastičnim padom nataliteta, Berane je najbolji primjer.
Depopulacija stanovništva posebno je izražena na ruralnom području o čemu, u nedostatku ovogodišnjeg, svjedoči i podatak o stanju u predškolskom, osnovnom i srednjem obrazovanju u opštini Berane u prošloj školskoj godini.
Kad se sagledaju ovi podaci vidi se da je tokom prethodne školske godine nastavu u pet seoskih škola u beranskoj opštini pohađalo 296 učenika, dok je taj broj nekada bio deset puta veći.
Tako je osnovna škola na Polici, sa četiri područna odjeljena u Babinu, Dragosavi, Maštu i Zagrađu, prošle godine brojala svega 97 učenika, a škola u Donjoj Ržanici 100 đaka. Školu u Štitarima, koja obuhvata nekoliko sela, pohađalo je 35 učenika, dok je škola u Lubnicama u devet razreda upisala 29 đaka.
Posebno je zanimljivo da je u šekularskoj Osnovnoj školi "Vukajlo Kukalj" prije pet decenija nastavu pohađalo blizu 400 učenika, a u prošloj godini svega 35.
U svjetlu negativnih trendova prirodnog priraštaja i nezaustavljivih migracionih kretanja, sasvim dramatične dimenzije dobija podatak da je u svih ovih pet seoskih škola prošle godine bilo samo 28 prvaka.
Broj učenika se iz godine u godinu smanjuje i u gradskim školama. Tako je prošle godine u tri gradske škole sa svim područnim odjeljenjima koji se nalaze na ruralnom području upisano oko 2.500 đaka, od čega 257 prvaka.
Školu u selu Glavaca, koja egzistira kao područno odjeljenje osnovne škole iz Lubnica, prošle godine pohađala su svega dva učenika.
Takođe, postoje brojna područna odjeljenja seoskih škola na području Berana koja su, zbog nedostatka đaka, prestala da rade. Jedno od takvih je i područno odjeljenje u selu Kaludra koje je pripadalo osnovnoj školi iz Dolje Ržanice.
Nagli odliv stanovništva iz Kaludre najbolje ilustruju podatak da je prije nekoliko godina stavljen ključ u vrata četvororazredne osnovne škole, koja je 1972. godine brojala 105 đaka, što ne uliva nadu da za ovu mjesnu zajednicu dolaze bolji dani.
Opšta ocjena mještana beranskih sela je da su nedostatak razvojne strategije, nebriga za mlade i ne baš najbolji odnos države prema sjeveru Crne Gore jedan od glavnih uzroka što je došlo do desetkovanja broja učenika u obrazovnim ustanovama na ruralnom području.
Oni podsjećaju da statistika ukazuje da je migracija stanovništva posebno izražena posljednjih godina i da u selima ostaju da žive uglavnom staračka domaćinstva.
Iz nekih mjesnih centara, nekada velikih, kao što su Lubnice ili Kaludra, stižu upozorenja da siromaštvo i migaracije skoro u potpunosti mijenjaju demografska sliku.
Prema statističkim podacima u opštini Berane opada broj novorođene djece i ne prelazi brojku od 300 na godišnjem nivou. To znači da godišnje ne treba odvojiti više od 30 hiljada eura za novorođenu djecu iz opštinskog budžeta.
Koliko će trebati pari zimskih cipela, brzo ćemo vidjeti. Akcija Opštine Berane "Za đaka pješaka" jeste za pohvalu, ali ništa manje i za brigu, pa i za tugu zbog bijede do koje je dovedeno stanovništvo ove i drugih sjevernih opština.
