Izvještaj Instituta za spoljnu politiku Univerziteta Džons Hopkins u saradnji sa Vilson Centrom, pod nazivom „Od krize do konvergencije: Strategija za rješavanje izvoranestabilnosti na Balkanu“, bavi se stanjem na Balkanu trideset godina nakon rata. Izvještaj je inicijativa stručnjaka iz Sjedinjenih Američkih Država, Srbije i Kosova, kao i iz Rumunije, Slovačke i Španije. O tome zašto je region itrideset godina nakon rata bure baruta, u ekskluzivnom razgovoru za Gradsku radio televiziju pojašnjava profesor Univerziteta Džons Hopkins, Edvard Džozef.
Zaključak izvještaja „Od krize do konvergencije“ je da rješenje krize u bivšoj Jugoslaviji leži upravo tamo gdje je i počela: na Kosovu i u Bosni i Hercegovini, kazao je Džozef u intervjuu za Gradsku RTV. On je naveo da problemi sa kojima se Balkan suočava nijesu ni jedinstveni ni nerješivi, i zahtijevaju jednostavni pristup: da sve države u regionu prihvate zapadni poredak.
“To znači prihvatiti činjenicu da su ratovi završeni i da su granice jasno definisane. Takođe podrazumijeva i prihvatanje supremacije i članstvo u NATO-u i Evropskoj uniji. Zapadni poredak funkcioniše samo ako ga sve strane prihvate. Tek tada SAD i EU mogu posredovati u sporovima. Od svih zemalja u regionu, samo Srbija to ne prihvata. Srbija, zapravo, pod predsjednikom Aleksandrom Vučićem, promoviše poredak Rusije i Kine, koji je sponzorisan u Evropskoj uniji od strane Mađarske. To je veliki problem i izazov”, kaže Džozef.
Sjedinjene Američke Države i Evropska unija su slabi prema režimu predsjednika Srbije Aleksandra Vučića zato što on ekspolatiše problem Kosova, ističe Džozef.
“Toliko su slabi da ne govore o korupciji srpskih zvaničnika, iako ukazuju na korupciju u drugim zemljama. Naprotiv – vidimo samo pohvale! Nazivaju Vučića liderom, a on je u stvari anti-demokrata koji promoviše Rusiju i Kinu. Čak pet zemalja Evropske unije ne priznaju Kosovo – Španija, Slovačka, Rumunija, Grčka i Kipar, što Srbija koristi kao prednost. Ove zemlje dijele stav Rusije, iako nemaju iste namjere, a upravo to štiti zvanični Beograd od bilo kakvog preispitivanja, dok Vučić vodi državu ka režimu koji najviše podsjeća na Miloševićev. To ne radi samo na unutrašnjem planu, već i podriva suverenitet susjednih zemalja, uključujući i Crnu Goru”, ukazuje Džozef.
Kosovu bi put ka članstvu u NATO-u bio otvoren tek kada bi pomenute države priznale njegovu nezavisnost, kaže Džozef. Na taj način bi nestala i prednost koju Srbija sada ima, i Beograd bi bio primoranda odluči između Zapada i Istoka. Ovo bi takođe, smatra, otvorilo mogućnost revizije Dejtonskog sporazuma za Bosnu i Hercegovinu.
U izvještaju je, ističe Džozef, ukazano da inicijativa Otvoreni Balkanne počiva na zajedničkim, demokratskim vrijednostima, te da može dovesti do jačanja ekonomske i političke prednosti Srbije u regionu.
“Zajedničko regionalno tržište za Balkan, kao dio strategije ulaska u Evropsku uniju, je dobra stvar, aliOtvoreni Balkan to nije. Ova inicijativa pojačava relativne prednosti Srbije bez razmatranja vrijednosti antidemokratskog, neliberalnog srpskog režima. Otvoreni Balkan je greška i zbog toga što se zasniva na komplikovanom odnosu Srbije i Albanije, koji može dovesti do stvaranja Velike Albanije i Velike Srbije, što je veoma opasno ne samo za Crnu Goru, već i za Sjevernu Makedoniju i Bosnu i Hercegovinu. Previranja u regionu su nešto što bi Rusija voljela da vidi. Mi zbog toga ne preporučujemo Otvoreni Balkan”, rekao je Džozef.
Proruska politika Srbije najbolje se vidi u trenutku kada Rusija prijeti agresijom na Ukrajinu. U ovom sukobu, Srbija se jasno stavlja na stranu Rusije, što otkriva pravo lice Vučićeve politike, zaključuje Džozef.
