“Poražavajuća je činjenica da nova Vlada ne sprovodi adekvatnu reviziju procesa dodjele i ugovora, zbog čega zahtijevamo angažovanje evropskih i međunarodnih eksperata, koji će kostatovati kršenje obaveza Direktive o učešću javnosti u procesu donošenja odluka, o sigurnosti naftnih i gasnih operacija, prostornog planiranja morskog područja, Natura 2000, ciljeva energetskih i klimatskih politika”, ističe u saopštenju Koalicija 27.
Kako navode, posebno se upozorava da je Vlada dala legitimitet bez preispitivanja procesa i ugovora sa firmama registrovanim samo za potrebe ovog projekta, ugrožavajući javni interes, turizam kao vodeću privrednu djelatnost, ribarstvo, životnu sredinu i zdravlje građana.
“Vlada nastavlja brutalni odnos diskreditacije NVO i građana, odbacujući svaki dijalog o rizicima ili nesrećama koje bi se mogle dogoditi bilo za turizam, ribarstvo, morsku biodiverzitet ili priobalne zajednice, nabjeđujući javnost da su bespotrebne nacionalne inspekcije i kontrole i stavljajući bezbijednost javnog dobra u ruke off shore kompanija i njihovih majčinskih firmi po “visokim standardima” koji bilježe stotine izliva godišnje, istrage za korupciju (ENI) ili su na crnim listama (NOVATEK, sankcije za iskrcavanje od strane SAD-a)”,piše u saopštenju.
Obzirom da nadležne inistitucije Crne Gore nisu pokazale sluha, za peticiju potpisanu od strane 13000 građana za uvođenje moratorijuma na istraživanje nafte i gasa, kao i apele 60 nevladinih organizacija, nadaju se da evropska i međunarodna zajednica hoće.
“U tom smislu prvi razgovori su obavljeni sa DEU u Podgorici, Evropskim parlamentom i izvjestiocem za Crnu Goru, te se očekuje otvaranje ovog pitanja na narednoj Međuvladinoj konferenciji na ministarskom nivou i zvaničnim pregovaračkim dokumentima EU”, ističe Koalicija 27.
Dodaju da Crna Gora nije sprovela transparentne procese učešća javnosti, posebno pogođenih lokalnih zajednica, te da nije sprovela sopstvene provjere sigurnosti tokom faza izdavanja dozvola i sigurnosne mjere, u skladu sa Direktivom o sigurnosti priobalnih naftnih i gasnih operacija na moru (2013/30/EU).
“Ni jedan ključni komentar nije usvojen na fiktivnom javnim raspravama, kako na lokalnom tako i na prekograničnom nivou, niti je proces bio rađen u skladu sa Direktivom o uspostavljanju okvira za prostorno planiranje morskog područja (2014/89/EU) koja reguliše proces u kojem nadležna tijela relevantne države analiziraju i organizuju ljudske aktivnosti u morskim područjima radi ostvarivanja ekoloških, privrednih i socijalnih ciljeva”, saopštila je Koalicija 27.
Otvaranje nove 30-godišnje eksploatacije ugljovodonika, pa čak i gasa čijim se komercijalnim nalazištima vlasti nadaju, u crnogorskoj podmorju dovodi do nazadovanja Crne Gore na putu ka EU, te je nespojivo sa opredjeljenosti Evrope i Crne Gore za postizanjem ciljeva dekarbonizacije do 2030 i 2050. godine, na koje smo se obavezali Pariskim sporazumom.
“Proizvodnja, transport i upotreba fosilnih goriva su neizbježno povezani sa opasnim emisijama metana, koji je odgovoran za gotovo 25% danas zabilježenog globalnog zagrijavanja. U dugoročnom scenariju Evropske komisije, nema klimatskih koristi za upotrebu gasa za proizvodnju električne energije, ako su emisije metana tokom životnog ciklusa veće od 3%, što je i u razvijenim zemljama nemoguće dostići”, saopštila je Koalicija 27.
Bez adekvatnih nultih studija o biodiverzitetu, Crna Gora je odobrila istraživanja u potencijalnom Natura 2000 području, suprotno Direktivi o uspostavljanju okvira za prostorno planiranje morskog područja (2014/89/EU) kojom se nastoji očuvati raznovrsan, čist, zdrav i produktivan morski biodiverzitet, u prirodnim uslovima do 2020. godine. uz očuvanje potencijala za korištenje i aktivnosti sadašnjih i budućih generacija.
“Vlada je odabrala da ide dijametralno suprotnim putem od završnog mjerila za zatvaranje pregovaračkog poglavlja 27 za uspostavljanje okvira za djelovanje Zajednice u području politike o morskoj sredini prema spomenutoj Direktivi, što će značajno ugroziti pregovarački proces i pristup Crne Gore ka EU”, zaključuje Koalicija 27 .
