''Vlada Crne Gore je na sjednici održanoj 16. decembra 2021. godine retroaktivno donijela Program monitoringa životne sredine Crne Gore za 2021. godinu.
Osim toga što je Program monitoringa životne sredine za 2021. godinu Vlada donijela 15 dana prije kraja godine u kojoj je trebao da bude realizovan, ovim dokumentom je planiran monitoring životne sredine samo za kvalitet vazduha i alergeni polen u vazduhu čime je otvoreno i direktno prekršila Zakon o životnoj sredini'', navodi se u saopštenju.
Kako dodaju, Zakon o životnoj sredini koji uređuje principe zaštite životne sredine i održivog razvoja, instrumente i mjere zaštite životne sredine i druga pitanja od značaja za životnu sredinu, nedvosmisleno, u članu 55, definiše način praćenja stanja životne sredine (monitoring) kojim se obezbjeđuje kontinuirana kontrola i praćenje stanja životne sredine.
''U navedenom članu se navodi da se monitoring vrši na osnovu godišnjeg programa monitoringa koji priprema Agencija i dostavlja ga Ministarstvu najkasnije do 1. novembra tekuće godine za narednu godinu. Vlada je Program za 2021. godinu usvojila sa 14 mjeseci zakašnjenja, praktično nakon isteka perioda za njegovu implementaciju.
Nadalje, Godišnji program monitoringa, shodno istom članu zakona, treba da obuhvata: praćenje stanja biodiverziteta, praćenje kvaliteta površinskih, podzemnih i voda za kupanje, kao i praćenje kvaliteta voda za piće, praćenje stanja morskog ekosistema, praćenje sadržaja opasnih i štetnih materija u zemljištu, praćenje kvaliteta vazduha, sistematsko ispitivanje radioaktivnosti u životnoj sredini, praćenje nivoa buke u životnoj sredini'', ističe se u saopštenju.
Program za 2021. je, kako objašnjavaju, sveden na monitoring kvaliteta vazduha i podoblast koja se odnosi na alergeni polen čime se unaprijed onemogućava generisanje informacija o stanju životne sredine za sve oblasti koje su bez jasnih razloga potpuno isključene iz programa.
''Ove informacije treba da budu osnov za ocjenu ukupnog stanja životne sredine u Crnoj Gori, osnov za preporuke u planiranju politike zaštite životne sredine, kao i osnov za izradu godišnjeg izvještaja o stanju životne sredine.
Na ovaj način Vlada i resorno Ministarstvo osim Zakona o životnoj sredini krše i Ustav Crne Gore koji garantuje pravo na blagovremeno i potpuno obavještavanje o stanju životne sredine jer samim tim što nisu prikupljane informacije na terenu, neće biti u mogućnosti da generiše izvještaj o stanju životne sredine za ovu godinu, te time uskraćuje građane za informacije u ovoj oblasti. Monitoring je zakonom definisan kao javni interes, te se njegovim ograničavanjem obesmišljava rad Agencije za zaštitu životne sredine kojoj je jedna od osnovnih nadležnosti upravo da vrši poslove koji se odnose na organizovanje i vršenje monitoringa zaštite životne sredine'', navode iz ove NVO.
Oni podsjećaju da je Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma prekinulo i monitoring na Tari koji je trebao da da specifične podatke za ovu rijeku koji se odnose na uticaj koje je izgradnja auto-puta imala na nju.
''Na osnovu navedenog, kao i činjenice da Program monitoringa životne sredine Crne Gore za 2022. godinu još uvijek nije donešen, može se zaključiti da Vlada i Ministarstvo planiraju nastaviti praksu nesprovođenja zakonom definisanih obaveza i ugrožavanja javnog interesa, što je nedopustivo'', zaključuje se u saopštenju.
