Mеđunаrоdni dаn stаriјih оsоbа sе u svijеtu i kоd nаs оbljеžаvа se 1. оktоbrа, u sklаdu sа Rеzоluciјоm 45/106 kојu је prоglаsilа Gеnеrаlnа skupštinа Uјеdinjеnih nаciја 14. dеcеmbrа 1990. gоdinе, sа ciljеm dа sе nаglаsi vаžnоst prilаgоđаvаnjа živоtnоg оkružеnjа pоtrеbаmа i spоsоbnоstimа stаnоvnikа trеćеg dоbа.
“Stara lica bi trebalo da žive dostojanstveno i bezbjedno, da nijesu izložena iskorišćavanju, fizičkom ili psihičkom nasilju. Na žalost, ne tako rijetko se dešava da su stara lica izložena čestom nasilju, i to pretežno ekonomskom i fizičkom”, kaže za Portal Analitika socijalna radnica Violeta Golubović.
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije u svijetu živi približno jedna milijarda ljudi u dobi iznad 60 godina, a daljnja predviđanja ukazuju na porast broja osoba starije dobi, iznad 65 godina, i do dvije milijarde do 2050. godine.
U Crnoj Gori 16.000 penzonera
U Crnoj Gori nije poznat tačan broj starih lica koji žive u zoni siromaštva. U našoj državi najnižu penziju prima više od 16.000 penzionera, a njihovo primanje iznosi 145 eura. Od tog novca, treba da plate stanarinu, komunalije, hranu, odjeću, obuću, ljekove...
“Imamo znatan broj starih koji primaju najniži iznos penzije ili uopšte to pravo ne ostvaruju”, navodi Golubović.
Da bi dostojanstveno starili, neophodno je da sistem pronađe rješenje i pomogne stare osobe, kako bi imali, makar, ono najosnovnije.
“Neophodno je da stara lica ostanu integrisana ili da im se omogući integrisanost u društvo i proces aktivnog starenja, koji podrazumijeva zaštitu i brigu o njihovom zdravlju, učešće u društvenom životu i sigurnost starih lica, a sve ovo sa ciljem unapređenja života tokom starenja”, ističe Golubović.
U Crnoj Gori skoro svakodnevno bilježi se rast cijena osnovnih životnih namirnica. I dok cijene rastu, primanja stagniraju. Ministarstvo finansija i socijalnog staranja obezbijedilo je penzionerima sa najnižom penzijom pomoć od tri litra ulja. Pitanje je da li su ta pomoć dovoljna onima koji sve životne potrepštine treba da plate od 145 eura?
Sistem ima način da pomogne
Kako ističe naša sagovornica, starije osobe, često trpe neki vid nasilja, ipak rijetko prijave izvršioce.
“Procenat prijavljenih slučajeva nasilja nad starim licima je znatno manji od procenta učestalosti nasilja kojem su izložena stara lica. Razlog tome su sramota i stid, jer su izvržioci nasilja pretežno njihova djeca ili najbliži članovi porodice”, ističe socijalna radnica Violeta Golubović.
Pojašnjava da sistem ima način da pomogne u starim licima koja su žrtve nasilja.
“Društvo ima razvijene mehanizme postupanja, u cilju zaštite starih lica od nasilja. Siče se utisak da je do ove populacije teško doći, kada je ovaj problem u pitanju, iz razloga što nijesu spremni da uvijek traže pomoć i često i kada su spremni nijesu za to u mogućnosti”, kaže Golubović.
Zadatak institucija, ali i društva, jeste da se osobe starije dobi ohrabre da prijavljuju nasilje, kako bi dobili adekvatnu zaštitu.
“Kao socijalni radnik, moram istaći, da je neoprodno raditi na prevenciji i ohrabrivanju starih lica da prijave nasilje, bez obzira da li se radi o članovima njihove porodice ili o drugim licima”, poručuje Golubović.
Podaci Svjetske zdravstvene organizacije pokazuju da jedna od šest starijih osoba doživi zlostavljanje svakog mjeseca, a da se tek jedan od 24 slučajeva nasilja nad starijima prijavljuje.
“Stara lica prestavljaju iskustvo i mudrost jednog društva, iz tog razloga zaslužuju da imaju dostojanstvenu starost”, zaključuje sagovornica Portala Analitika.
