Nakon tri sedmice masovnih protesta i blokada saobraćajnica širom zemlje, srbijanske vlasti povukle su ili djelimično izmjenile sporne zakone, te Prostorni plan opštine Loznica kojim je predviđena gradanja rudnika litijuma u zapadnoj Srbiji, a sa subotnjeg protestaa ispred zgrade Vlade Srbije upućeni su novi zahtjevi.
Nešto više od hiljadu ljudi, koji su na sat vremena blokirali raskrsnicu dvije najprometnije ulice u srbijanskoj prijestonici, povicima “Rio Tinto marš iz Srbije” i “Izdaja” podržalo je zahtjeve vođa Ekološkog ustanka i “ultimatum” predsjedniku Srbije Aleksandru Vučiću da “izbriše projekt” rudarenja litijuma “Jadar” i da se korporacija Rio Tinto “protjera iz zemlje”.
Organizatori protesta najavili u da će u suprotnom, Vučić “imati opštu mobilizaciju širom Srbije”.
Jedan od vođa Ekološkog ustanka Aleksandar Jovanović Ćuta zatražio i uvođenje moratorijuma na istraživanja i iskopavanja rude litijuma u Srbiji, te povlačenje svih prijava i obustavu sudskih procesa protiv učesnika prethodnih protesta i blokada.
Zatraženo je i procesuiranje učesnika kontraprotestaa koji su gumenim čekićima i letvama napadali protestante, te bagerom nasrnuli na protestante u Šapcu prije dvije sedmice.
Nakon ukidanja Prostornog plana grada Loznice i Vlada Srbije mora ukinuti uredbu o donošenju Prostornog plana područja posebne namjene za projekt “Jadar” o otvaranju rudnika litijuma, poručeno je sa subotnjeg skupa.
U protivnom, kako je rečeno, nakon Božića nastaviće blokade i protesti širom Srbije.
„Bićemo tamo gdje nam je mjesto – da branimo ovu zemlju, jer ona pripada svima nama“, poručio je Jovanović.
Ministarka rudarstva i energetike Zorana Mihajlović je, reagujući na protest, zatražila da vođe i aktivisti Ekološkog ustanka “predstave građanima svoj politički program, umjesto da se kriju iza ekoloških tema”, ustvrdivši kako “ne postoji nikakav ugovor” Vlade s Rio Tintom, “niti s bilo kojom drugom kompanijom” o eksploataciji litijuma.
Jovanović je ranije ocijenio da će Aleksandar Vučić “učiniti sve” i ispuniti sve zahtjeve samo da smiri situaciju do izbora najavljenih za početak aprila iduće godine.
Pokret Ekološki ustanak, koji okuplja desetine udruženja, organizacija i građanskih inicijativa, prethodne je tri subote organizovao proteste i blokade saobraćajnica i auto-puteva zahtijevajući povlačenje spornih zakona o eksproprijaciji i o referendumu.
Te zakone aktivisti vide kao formalne preduslove kojima bi vlast željela olakšati dobijanje dozvola i odobrenja za istraživanja i eksploataciju litijuma u većem dijelu zapadne Srbije.
Suočen s pritiskom hiljada ljudi na ulicama i cestama, srbijanski predsjednik odbio je potpisati sporni zakon o eksproprijaciji, te od vlade dobiti djelimične izmjene zakona o referendumu i narodnoj inicijativi.
Srbijanska vlada suočena je prethodne sedmice i s energetskom krizom nakon što je poslije prošlonedjeljnih obilnih snježnih padavina trećina energetskog sistema u ponedjeljak bila izvan pogona, a tokom sedmice snabdjevanje strujom postupno je normalizovano za više od 136.000 korisnika.
