U Crnoj Gori, pa i regionu, vjerovatno nema opštine koju više od nikšićke koštaju psi lutalice, a da se od njih ne može proći centrom grada.
Roditelji moraju da prate djecu do škole, pozorišta, prodavnice... manje brinući kako će se sačuvati od saobraćajne gužve nego od napuštenih životinja. Ispred gotovo svakog ulaza je čopor, ispod nastrešnica, balkona, trafika... nema gdje opasnost ne vreba.
I dok se godinama unazad nadležni trude da ih evidentiraju, sterilišu, čipuju, zbrinu u azil, a nevladine organizacije ističu kako pse treba zaštititi, ima Nikšićana koji iz lokalnog budžeta, makar jednom godišnje, „iskamče“ platu. I najčešće je to uigrana procedura. U igri je pacijent s ujedom, ne baš opasnim po život i zdravlje, nekoliko poznatih advokata i ljekara i samo je pitanje želiš li sudski epilog ili pristaješ na „poravnanje“.
Sa urednom medicinskom dokumentacijom i eventualno svjedocima koji će potvrditi da ti se to nije dogodilo u sopstvenom dvorištu kod nadležne opštinske službe dobijaš vrlo brzo dvije-tri stotine eura, a ukoliko „ne trčiš za parama“ sudija i oštećenog i advokata obraduje kojom stotinom više.
Uobičajeno, svake godine iz lokalne kase za ujede pasa ,,odlije“ se nekoliko stotina hiljada eura, a nekoliko desetina hiljada Komunalno preduzeće košta i azil u Bresticama gdje je zbrinuto 60-ak životinja koje nemaju vlasnika.
Kao što je poznato, nerijetko Nikšićani zateknu na periferiji kombi iz nekog drugog grada iz kojeg, pod okriljem mraka, iskače po desetak pasa svih rasa. Vrlo često pobjesnjele i gladne životinje nasrnu na stado ovaca ili goveda, a u Dragovoj Luci, Rubežima, Oštrovcu, Kličevu, Straševini, Gornjem Polju nezamislivo je sačuvati kokoške i manje kućne ljubimce.
Iz lokalne uprave, tradicionalno, trude se da riješe ovaj problem, ali bezuspješno.
Čelnik Sekretarijata za komunalne poslove i saobraćaj Vidak Krtolica kaže da se aktivno radi na rješavanju problema s napuštenim i izgubljenim psima, u interesu sugrađana, ali i dobrobiti životinja.
"Odlukom je ovaj posao povjeren Komunalnom preduzeću. Azil, odnosno sklonište za napuštene i izgubljene kućne ljubimce, predat je na upravljanje preduzeću DOO Komunalno Nikšić, a naš sekretarijat obezbjeđuje sredstva za održavanje objekata i normalno funkcionisanje ove komunalne djelatnosti. U prethodnom periodu izgrađen je i karantin, kao sastavni dio objekta u Bresticama, a za potrebe šinterske službe nabavljeno je vozilo, kao i oprema za humano hvatanje pasa (puška i prateća oprema). Zaposleni u azilu su obučeni, a lokalna uprava obezbjeđuje i novac za veterinarske usluge, hranu za pse i druge potrebe za funkcionisanje azila", ističe Vidak Krtolica.
Iz Sekretarijata za komunalne psolove i saobraćaj podsjećaju i da su nedavno sa međunarodnom organizacijom „StrayCoco“, odnosno njenim partnerom – veterinarskom ambulantom „Family vet“ potpisali ugovor o saradnji i sprovođenju CNVR programa (hvatanje, sterilizacija, vakcinacija i identifikacija napuštenih i izgubljenih pasa, za šta je sredstva obezbijedila StrayCoco).
"Jedina smo opština u Crnoj Gori koja je popisala i kućne ljubimce, pse koji imaju vlasnika. To su radili obučeni anketari u saradnji sa Sekretarijatom za komunalne poslove i saobraćaj, dok je sami popis bio dio programa javnog rada „Sprovođenje popisa kućnih ljubimaca (pasa) kao dio kontrole populacije pasa na teritoriji opštine Nikšić“. Partneri na ovom projektu bili su Opština Nikšić, NVO Korina i Zavod za zapošljavanje Crne Gore, uz podršku međunarodne organizacije ,,Network for Animals“. Naravno, u cijelom poslu imamo i podršku lokalnih veterinarskih ambulanti. Tokom popisa izvršeno je čipovanje i vakcinacija oko 1.400 vlasničkih pasa, a u saradnji sa Komunalnom policijom izvršeno je i više kontrola postupanja sa životinjama, shodno zakonskoj regulativi", kaže Vidak Krtolica.
Zahvaljujući Upravi za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove obezbijđeni su čipovi, pasoši i vakcine za ovu aktivnost. Dakle, ovo je prvi popis te vrste u Crnoj Gori. Cilj je bio da se obezbijede sveobuhvatni, kvalitetni i uporedivi podaci, koji su značajni za kreiranje politike kontrole populacije pasa i izrade i implementacije lokalnog plana, kako bi se trajno riješili problemi koji se vezuju za napuštene pse, na human i efikasan način.
No, popisani ili ne, s minđušom ili bez nje, mali ili najveći, izgladnjeli ili siti, miroljubivi ili razdraženi… psi su u Nikšiću problem o kome se priča na svakom koraku. U pojedinim kvartovima ima ih po desetak, stanari obližnjih zgrada ih hrane i brane. I nije neuobičajeno da radnica s trafike negoduje kada dođu komunalci da u azil povedu psa koji godinama ne odmiče od njenog radnog mjesta. Međutim, dijete ili starac kada dođu po novine budu surovo opomenuti ako lutalici slučajno nagaze rep.
Pojedini psi u Nikšiću do sada su oštetili lokalnu kasu za desetine hiljada eura, a svi zajedno na milione. Djeluje nevjerovatno, ali je istinito.
