U saopštenju koje potpisuju izvršna direktorica HRA Tea Gorjanc Prelević, direktorica Documente Vesna Teršelič i izvršna direktorica CGO Daliborka Uljarević navodi se da crnogorsko državno tužilaštvo na tome treba da sarađuje sa hrvatskim državnim tužilaštvom.
Iz tih nevladinih organizacija kazali su da je Jugoslovenska narodna armija (JNA) na današnji dan prije 32 godine izvršila najteže granatiranje Dubrovnika za vrijeme agresije, koju je vodila od 1. oktobra 1991. do 31. maja 1992.
Kako su naveli, 6. decembra 1991 godine, 19 ljudi je ubijeno, a njih 60 povrijeđeno i ranjeno.
“Više stotina granata ispaljeno je na staro gradsko jezgro, zaštićeno kao svjetska kulturna baština UNESCO-a. Šest zgrada je sasvim uništeno, više njih oštećeno, kao i glavna ulica Stradun”, kaže se u saopštenju.
Kako se navodi, Stari grad je izložen artiljerijskom napadu duže od deset i po sati, a unutar njegovih zidina poginuli su Pavo Urban (23) i Tonči Skočko (18), dok su tri osobe teško ranjene.
Gorjanc Prelević, Teršelič i Uljarević podsjetile su da je Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju, zbog zločina izvršenih prilikom protivpravnog granatiranja Dubrovnika 6. decembra 1991, osudio generala-pukovnika JNA Pavla Strugara, na sedam i po godina zatvora i admirala Miodraga Jokića na sedam godina zatvora.
Kako se navodi, Jokić je priznao krivicu i osuđen je po komandnoj odgovornosti za postupke svojih potčinjenih, ali je stav tužioca bio da nije izdao naređenje za granatiranje.
On se istog dana izvinio za napad Dubrovčanima i hrvatskom ministru, izrazivši žaljenje zbog žrtava i oštećenja.
“Za napad na Dubrovnik je bio optužen i kapetan JNA Vladimir Kovačević – Rambo, iz Nikšića, ali je Haški tribunal odustao od toga da mu sudi zbog njegove nesposobnosti za suđenje”, kaže se u saopštenju.
Kako se dodaje, kasnije je i sud u Beogradu, gdje Kovačević ima prebivalište, protiv njega odbacio optužnicu.
Navodi se da je nakon suđenja u Hagu, admiral JNA u penziji Milan Zec, oslobođen optužbi.
“Osim protivpravnog granatiranja Dubrovnika 6. decembra, Tužilaštvo u Hagu nije istraživalo druge zločine izvršene od strane pripadnika JNA, tokom svih šest mjeseci osvajanja šireg dubrovačkog područja”, rekle su potpisnice saopštenja.
Kako su kazale, u tom periodu 116 civila je stradalo, poginulo je 194 hrvatskih boraca i 165 pripadnika JNA iz Crne Gore, 443 osobe su zatočene u logorima Morinj u Crnoj Gori i Bileća u Bosni i Hercegovini u nečovječnim uslovima.
Gorjanc Prelević, Teršelič i Uljarević su rekle da je prognano 33 hiljada ljudi, uništen 2.071 stambeni objekat i da su sistematski opljačkana privatna i javna dobra, a Dubrovnik je 138 dana bio bez struje i vode, u pomorskoj i vazdušnoj blokadi.
Prema njihovim riječima, ti podaci ukazuju na izvršenje brojnih ratnih zločina
One su navele da je Crna Gora do sad procesuirala i kaznila samo četvoricu koji su učestvovali u zlostavljanju zarobljenika u logoru JNA u Morinju, na teritoriji Crne Gore, dok pitanje komandne odgovornosti nikada nije pokrenuto.
„Crnogorsko državno tužilaštvo ima obavezu da samoinicijativno procesuira zločine koji su počinjeni tokom rata u Hrvatskoj i na tome treba da sarađuje sa hrvatskim državnim tužilaštvom“, kaže se u saopštenju.
Ta saradnja, kako su potpisnice saopštenja navele, izostaje u predmetu koji je 8. avgusta prošle godine u Crnoj Gori formiran kako bi se ispitalo da li je bivši načelnik Generalštaba Vojske Crne Gore admiral Dragan Samardžić, 15. novembra 1991. naredio otvaranje vatre sa broda po civilnim ciljevima u Splitu.
“SDT je prije godinu i četiri mjeseca zahtijevao od državnog tužilaštva Hrvatske (DORH) sve relevantne podatke vezane za taj događaj. Traženi podaci nijesu dostavljeni, uprkos brojnim urgencijama”, rekle su Prelević, Teršelič i Uljarević.
One su kazale da su u Hrvatskoj su za ratne zločine na dubrovačkom ratištu optužene bivše vojne starješine JNA iz Srbije i Crne Gore Jevrem Cokić, Mile Ružinovski, Pavle Strugar, Miodrag Jokić, Branko Stanković, Obrad Vičić, Radovan Komar, Vladimir Kovačević, Milan Zec i Zoran Gvozdenović.
Navodi se da je protiv njih u prošloj godini raspisana potjernica.
“Kako Srbija i Crna Gora nemaju obavezu da izruče Hrvatskoj svoje državljane po optužbama za ratne zločine, nejasno je zašto hrvatsko pravosuđe te predmete nije dostavilo Srbiji i Crnoj Gori radi procesuiranja”, kaže se u saopštenju.
Navodi se da su zato HRA i Documenta od DORH-a i Županijskog državnog odvjetništva u Splitu zahtjevale informacije da li je, uobičajenim diplomatskim putem, ta optužnica dostavljena crnogorskom Ministarstvu pravde, uz poziv da upozna državljane Crne Gore s činjenicom da se protiv njenih državljana u Hrvatskoj vodi krivični postupak.
“Takođe, pitano je i da li se razmatra mogućnost ustupanja tog postupka pravosuđu Crne Gore kako bi procesuirali zločine, kao i prilikom nekih drugih postupaka u prošlosti. Odgovor do danas nijesmo dobili”, rekle su Prelević, Teršelič i Uljarević.
