U najnovijem intervjuu, Filip David je dao sasvim preciznu dijagnozu koja se ne odnosi samo na prilike u Srbiji i ima, nažalost, regionalno primjenjivu dimenziju. Rekao je da ljudi ne vjeruju svojim očima i ne vjeruju onome što vide, već onome što im se plasira preko politički (i populistički) funkcionalizovanih medija: ,,Živimo u državi u kojoj se laž uzme kao podatak i koristi u dnevnopolitičke ili demagoške svrhe“. Zbog toga, kaže, ,,nikada ne možemo da otkrijemo šta je prava istina iza onoga što se nama plasira kao informacija. I na to su se ljudi navikli. Neki umeju da procene šta treba odvojiti od informacija, znaju šta je laž, a šta propaganda“. Prema njegovoj procjeni, većina ljudi (oko 80%) nema tu svijest i, lišeni moći procjene, vjeruju bez upitanosti u istinitost serviranog sadržaja, u sve.
Nije, dakle, samo Srbija država koja je ,,zarobljena informacijama“. U bizarnoj nadstvarnosti ruskog i srpskog sveta i njihovog represivnog ideološkog koda, ovakva zarobljenost i ,,neprozirnost“ istine zapravo je modus operandi dugotrajnog, upornog i izuzetno prilježno i marljivo vođenog hibridnog propagandnog rata.
O tome da za blizu 80% građana projektovanog ,,srpskog sveta“ već godinama istina nije ono što jeste istina, već ono što funkcioniše kao istina, svjedoči i podatak da se svi oni koji se manje ili više javno suprotstavljaju ovom sve manje fantazmagoričnom konstruktu sinhronizovano i zapanjujuće ležerno (u zavisnosti od teritorijalnih i nacionalnih specifičnosti) proglašavaju intencionalno sumnjivim mrziteljima sopstvenih zemalja i naroda - ,,autošovinistima“, ,,drugosrbijancima“, ,,slugama i plaćenicima Zapada“, ,,teroristima“, ,,ekstremistima“, neupokojenim ,,nacistima“, ,,milogorcima“… Nisu pod sumnjom samo ideološki i politički stavovi nesaglasnih, mehanizam stigmatizacije i progona (još uvijek samo iz javne sfere) podrazumijeva i dovođenje u sumnju i njihove profesionalne i lične integritete. Jednom riječju, postaju - nepoželjni.
Bez obzira na razlike koje nameću aktuelni politički koncepti u, recimo, Crnoj Gori i Srbiji, za neumorne tvorce srpskog i sljedbenike ruskog sveta (a simbioza je vremenom postala neraskidiva) nepoželjni imaju jednu zajedničku osobinu… Oni se, naime, bore protiv izmišljenog, ,,imaginarnog neprijatelja“, personifikovanog u liku jedinstvene Srbije i nepobjedive velike Rusije. A sve to čine da bi potkopavali krhke temelje zanovljenih demokratija na trusnom tlu Zapadnog Balkana, protiveći se histerično iracionalno njegovoj konačnoj ,,otvorenosti“.
No, da li je neprijatelj zaista ,,imaginaran“? Marta 2019. na sajtu Ministarstva kulture Republike Srbije, objavljena je Povelja o srpskom kulturnom prostoru. U njoj se, između ostalog, navodi da: ,,Pod srpskim kulturnim prostorom podrazumevamo prostor na kojem je srpski narod u dugom istorijskom trajanju živeo ili još uvek živi, ostavljajući tragove materijalnog i nematerijalnog kulturnog nasleđa, bilo da se nalazi u okviru granica ili izvan granica njegovih državnih tvorevina.
Drugim rečima, granice kulturnog prostora nije moguće svesti u granice jednog političkog, odnosno državnog prostora. Stoga i ovom prilikom izražavamo prirodnu težnju za uzajamno saglasnom kulturno-prosvetnom politikom, otvorenom za ravnopravnu i celishodnu saradnju sa kulturama drugih naroda“. Kao i da: ,,Srbija, kao matična država srpskog naroda, razvija institucionalne okvire i ostvaruje respektivnu podršku očuvanju kulturnih prava etničkih manjina prema najvišim merilima međunarodne prakse. Stoga se ne može načelno dovoditi u pitanje ni potreba da i kultura srpskog naroda, u Srbiji i Srpskoj, u regionu i dijaspori ili rasejanju, od Trebinja i Herceg Novog do Subotice i Vršca, od Vranja i Gračanice do Banjaluke, bude razvijana u svojim vrednostima i tradicijama, u oblasti savremenog stvaralaštva tako i u oblasti očuvanja, proučavanja i prezentacije kulturnog nasleđa“.
Kao i formulacija koja neodoljivo podseća na Memorandum SANU iz osamdesetih: ,,Dugoročna politička strategija nepriznavanja, zataškavanja i relativizacije rečenih pojava genocidnog karaktera prisutna je do danas, što je ostavilo krupne posledice i na samosvest i na ukupnu poziciju srpskog naroda. S druge strane, postoji snažna tendencija da se izolovani ili konstruisani događaji iz davnijih ili nedavnih međunacionalnih sukoba, revizionističkim diskursom bez dubljeg utemeljenja, nametnu kao obavezujući narativi u kojima je srpska strana bezuslovno negativno markirana“.
Aprila 2023. godine, u Skupštini Srbije održana je sjednica Odbora za spoljne poslove, tokom koje su poslanici Dveri i njima ideološki bliskih stranaka predložili Deklaraciju o srpskom mini Šengenu i poželjnom ukidanju granica između tri ,,srpske države“, Srbije, Crne Gore i Republike Srpske. Za to vrijeme, u Crnoj Gori, mogli su se čuti predlozi o ,,dekontaminaciji“ Cetinja (pretpostavlja se od viška crnogorske nacionalne samosvijesti), poziva na diskriminaciju i vrijeđanje muslimana, kao i predlog da Srpska pravoslavna crkva delegira po jednog predstavnika u sve institucije, jer je ,,politika pitanje morala, a time se crkva primarno bavi“.
Imaginarno, kažu…
