Bugarska i Norveška su se danas našle u središtu globalne potrage za dobavljačem koji je Hezbolah snabdio hiljadama pejdžera koji su ove sedmice eksplodirali u Libanu, zadavši veliki udarac toj grupi.
Bezbjednosni izvori su saopštili da je Izrael odgovoran za eksplozije u utorak, u kojima je poginulo 12 ljudi, ranjeno više od 2.300 a podignute su i tenzije u sve većem sukobu između dvije strane, objavio je Reuters, a prenosi Hina.
Tel Aviv nije direktno komentarisao napade.
Još nije poznato kako i uz čiju pomoć je napad pejdžerima izveden, no dosad su otkriveni mogući tragovi u Tajvanu, Mađarskoj i Bugarskoj.
Nije jasno kako i kada su pejdžeri pretvoreni u oružje koje se može aktivirati na daljinu. Isto pitanje i dalje vrijedi za stotine Hezbolahovih tokivokija koji su eksplodirali u srijedu u drugom talasu napada.
Prema jednoj teoriji, pejdžeri su preuzeti nakon što su izašli iz fabrike pa im je dodat eksploziv. Druga teorija kaže da je Izrael imao kontrolu nad cijelim lancem snabdijevanja.
Bugarske vlasti su u četvrtak saopštile da su njihovo ministarstvo unutrašnjih poslova i obavještajne službe započele istragu mogućih veza jedne kompanije s ovim slučajem. Nisu imenovali kompaniju koju istražuju.
Lokalni mediji su izvijestili da je sofijska kompanija Norta Global omogućila prodaju pejdžera Hezbolahu. Navodeći bezbjednosne izvore, nacionalna televizija bTV je objavila da je 1,6 miliona eura povezanih s transakcijom prošlo kroz Bugarsku i otišlo u Mađarsku.
Reuters nije mogao odmah potvrditi te navode.
Porijeklo pejdžera
Mejlovi poslati na kompanijinu adresu objavljenu u bugarskom registru poslovnih subjekata vraćeni su kao neisporučivi. Osnivač kompanije je odbio da komentariše izvještaje.
Na fotografijama uništenih pejdžera koje je Reuters analizirao može se vidjeti oblik koji odgovara uređajima koje proizvodi tajvanska kompanija Gold Apollo. Kompanija je u srijedu rekla da pejdžere proizvodi preduzeće BAC Consulting iz mađarskog glavnog grada Budimpešte.
Vlasnica i šefica mađarske kompanije Cristiana Barsony-Arcidiacono nije odgovorila na više zahtjeva za komentar telefonskim pozivima i tekstualnim porukama.
U srijedu je za NBC News rekla da je njena kompanija sarađivala s tajvanskom kompanijom Gold Apollo, no da nije imala nikakve veze s izradom pejdžera.
“Ja sam samo posrednik, mislim da ste pogrešno shvatili”, kazala je za NBC.
Mađarski portal Telex je citirajući izvore objavio da je prodaju pejdžera omogućila kompanija Norta Global.
Sjedište bugarske kompanije je registrirano u zgradi u glavnom gradu Sofiji, gdje je prema lokalnom registru prijavljeno gotovo 200 drugih poduzeća, no kompaniju tamo nije moguće pronaći.
Advokat Vladimir Kuzmanov, koji je rekao da predstavlja Nortu Global, bio je prisutan na adresi, no odbio je odgovoriti na Reutersova pitanja u četvrtak.
Sadržaj internet stranice kompanije, globalnorta.com, izbrisan je u četvrtak. Stranica je ranije imala sadržaj na engleskom, bugarskom i norveškom jeziku, a oglašavala je usluge savjetovanja, tehnološke integracije i zapošljavanja.
“Tražite li agilnu kompaniju da vam pomogne da uspjete ili da pronađe pravo tehnološko rješenje za vas? Ne tražite dalje”, pisalo je na internet stranici koju je vidio Reuters prije nego što izmijenjena.
Njen osnivač Rinson Jose živi u Norveškoj, a odbio je da prokomentariše pejdžere i prekinuo telefonski poziv kada je upitan o poslovanju u Bugarskoj.
Njegove komšije u tihom predgrađu Osla su rekli da ne znaju mnogo o njemu. Amund Djuve, šef kompanije DN Media, gdje Jose trenutno radi, za Reuters je rekao da zna za izvještaje i upozorio je policiju i obavještajne službe. Kazao je da je Jose na putu prema Sjedinjenim Američkim Državama.
“Veoma ozbiljno shvatamo ove stvari”, rekao je Djuve.
Norveška obavještajna služba PST je saopštila da je upoznata sa situacijom, no odbila je dalje da komentariše slučaj.
Nisu pronađeni dokazi koji bi upućivali na vezu između kompanija Norta i DN Media.
