Katnić je u autorskom tekstu, Rebalans budžeta – prilagođavanje novoj realnosti, saopštio da, iako su fiskalne mjere izazvale veliki broj komentara i oprečnih mišljenja, svi drugi scenariji su mnogo lošiji, jer za posljedicu mogu imati veći deficit i rast državnog duga.
“Zbog svega toga, rebalans predstavlja neophodan korak ka većoj stabilnosti, koja je preduslov za održivi rast i prosperitet. U tom smislu, rebalans budžeta znači prepoznavanje realnosti i dokaz odgovornosti”, naveo je Katnić.
Ministarstvo je, prema njegovim riječima, prilikom predlaganja seta fiskalnih mjera biralo prioritete u nastojanju da se izbjegne povećanje osnovnih poreza.
“I uz rebalans, Crna Gora ostaje jedna od rijetkih država u Evropi koja nije povećala osnove poreske stope i smanjivala plate, penzije i socijalna davanja”, poručio je Katnić.
On je dodao da je kriza u eurozoni i u pojedinim državama, u velikom dijelu kriza državnog duga, koji je ubrzano i u kontinuitetu rastao posljednjih godina.
“Negativan trend rasta javnog duga prisutan je i u Crnoj Gori, što nas čini rizičnijim i podložnijim eksternim šokovima, te stoga moramo promijeniti trendove. Od presudne važnosti je da smanjimo potrebu za zaduživanjem”, smatra Katnić.
On je podsjetio da je će prema projekcijama Međunarodnog monetarnog fonda (MMF), globalni ekonomski rast usporiti sa 3,8 odsto u prošloj godini na 3,3 odsto u ovoj.
Eurozona je pred novom recesijom, krize dugova Grčke i Portugalije nijesu riješene, a najveći rizici dolaze od većih ekonomija, Španije i Italije.
Katnić je rekao da je shodno tome, sada jasno da će ova godina biti vrlo naporna u Evropi.
Nepovoljno međunarodno okruženje negativno utiče na ekonomiju Crne Gore, pa su, kako podsjeća Katnić, obimi trgovinske razmjene, stranih investicija i kreditne aktivnosti smanjeni, što uslovljava niži ekonomski rast od projektovanih dva odsto.
“Prvi kvartal, koji je u Crnoj Gori prepoznat po ciklično manjim budžetskim prihodima, obilježili su dodatni budžetski pritisci. U prva tri mjeseca, prihodi su bili niži za preko 25 miliona eura, u odnosu na isti period prošle godine”, precizirao je Katnić i dodao da je i aktiviranje dijela garancija za kredite Kombinata aluminijuma (KAP), značilo potrebu obezbjeđenja dodatnog finansiranja.
Vlada je u teškim okolnostima u prvom kvartalu, ipak uspjela da održi budžetsku stabilnost i likvidnost i izmiri sve redovne i vanredne budžetske obaveze.
“Nije bilo kašnjenja u isplati zarada, penzija i socijalnih prava. Uz podršku Svjetske banke (SB) i komercijalnih banaka, obezbjeđena je većina sredstava neophodnih za finansiranje budžeta u ovoj godini”, rekao je Katnić.
On je podsjetio da rebalans, koji se već nalazi u skupštinskoj proceduri, predviđa smanjenje rashoda i povećanje poreske osnovice.
“Na strani rashoda, izdaci budžeta su smanjeni za 16 miliona eura, što predstavlja 0,5 odsto BDP-a, od čega se najveći dio mjera odnosi na smanjenje neproduktivnih troškova, tačnije onih koji ekonomski ne opravdavaju kamatu koju trenutno plaćamo”, kazao je Katnić.
On je zaključio da je Vlada rebalansom zaštitila razvojnu komponentu budžeta i nije značajnije umanjivala kapitalne projekte i javne investicije.
