Borba za pravdu traje, baš kao i borba za istinu. Bitke se dobijaju jedna po jedna, tako i je Zakon o negiranju genocida umanjio broj pojedinačnih slučajeva glorifikacije i još će ga umanjivati, što dokazuje koliko je on bio nužan, poručio je u razgovoru za Preporod.info Željko Komšić, član Predsjedništva Bosne i Hercegovine i predsjednik Demokratske fronte.
Pokazuje i ko je sve i zašto blokirao njegovo donošenje, dodao je.
Komšić upozorava „da nema dijaloga s negatorima genocida, kao i da samo treba jačati državu“.
“Kroz ovih dvadeset i sedam godina primjetna su dva procesa. Na jednoj strani baštinici političkih, vojnih i policijskih snaga koje su počinile genocid sve agresivnije, bestidnije i odvratnije slave genocid. Ovo je jedini genocid u istoriji koji se tako otvoreno, sistemski, putem skupština, vlada, javnih televizija, opština – slavi. Institucije jednog entiteta, onog koji nosi naziv po političkoj tvorevini koja je sprovela genocid, naprosto su taj najteži zločin postavile kao najveću vrijednost, glavni politički simbol, pa tako i ne vidimo razliku između vlasti i tzv. opozicije u entitetu RS. Oni koji slave genocid su na putu, ne samo svoje propasti, nego i propasti novih generacija. Glasovi otpora su pojedinačni, nažalost. Ponekad je to negiranje, slavljenje i umanjivanje tako bezobrazno da se kao jedino ljudski politički ispravno rješenje nameće prekinuti razgovor, napustiti prostoriju u kojoj, mimo toliko presuda, svjedoka, snimaka, grobnica i knjiga, neko opet cinično traži još dokaza”, ističe Komšić.
Mi i sa takvima, nažalost, moramo raditi i sarađivati, na to nas tjera stvarnost: nepravedno uređenje države, granice, a nekad i geopolitička kretanja, kaže Komšić.
Dodaje da snage lojalne državi čine mnogo da se genocid pamti.
“S druge strane, političke, društvene, nevladine, naučne i ostale snage lojalne državi i vladavini prava učinile su mnogo da se genocid pamti i izučava, ne samo u zemlji nego i širom svijeta. Genocid u Srebrenici neosporna je tačka u Njujorku, Berlinu, Briselu. On se negira i slavi samo tamo gdje su bile i ostale snage koje su ga sprovele ili podržavale: u Banjaluci, u Beogradu i, naravno, u Moskvi, kojoj, kao što vidimo kroz agresiju na Ukrajinu, zločin kao ratno i političko sredstvo nije nešto strano. Državi lojalne politike su, naravno, mogle i mogu više učiniti za grad Srebrenicu, ali i za cijelo srednje Podrinje, jer su u genocidu ubijani i ljudi iz Bratunca, Vlasenice, Milića", navodi Komšić.
Govoreći o zločinu, koji je najstrašniji kojeg istorija pamti na tlu Evrope od Drugog svetskog rata, navodi da o tome najbolje govori to da „nisu s lica zemlje izbrisane samo porodice, nego cijele zajednice, sela“.
Zato je stava da nakon genocida ništa ne može biti isto.
“Ali raduje me jedan trend, trend jačanja institucionalnog pamćenja, razvoj Memorijalnog centra, podrška koju ta institucija dobija od svih državi lojalnih kantona, opština i drugih organa. Došle su i nove generacije, koje taj genocid nisu doživjele kao moja, ali kojima se ne mora nešto puno objašnjavati. Ponekad im čak i zavidim koliko precizno i odlučno govore o tome u kakvoj državi žele živjeti i šta nikada više neće dopustiti. Nema dijaloga s negatorima genocida a državu treba samo jačati Mislim da te mlade ljude moramo više slušati i otvarati im prostor u političkom i društvenom radu”, kaže Komšić.
On tvrdi i da zajednice koje slave tuđu smrt i genocid ne mogu opstati. Uputio je poruku onima koji slave genocid kazvši da su „na putu, ne samo svoje propasti, nego i propasti novih generacija“.
“Volio bih da te političke elite, kakve-takve, u Srbiji i jednom delu Bosne i Hercegovine, pogledaju jednu Njemačku i jedan Japan, pa da vide gdje su te zemlje danas, zahvaljujući, između ostalog, i tome što su se hrabro suočile sa svojim teškim zločinima. Zajednice koje slave tuđu smrt ne mogu opstati”, kazao je Komšić.
Poručio je preživjelima, porodicama i bližnjima ubijenih da je obaveza svih probosanskih političara da ih slušaju, podržavaju i čine sve što mogu da njihovo iskustvo ne zaborave ni njihovi sugrađani niti cijeli svijet.
Poručuje da je ključno osigurati vladavinu prava.
“Nije naš zadatak da bilo koga civilizujemo, nego da osigurano vladavinu zakona. To dokazuje da prije svega i samo rad, akedemski, naučni, diplomatski i aktivistički može donijeti rezultate. O samim glorifikatorima ne treba mnogo razmišljati, oni sami sebe ne vide među civilizovanim svijetom, i nije naš zadatak da bilo koga civilizujemo, ali moramo osigurati vladavinu zakona i to je ono na čemu ćemo još morati raditi decenijama. Na svaku provokaciju treba reagovati što predanijim radom za jedno pravednije društvo i građansku državu”, naveo je Komšić.
