U prvih šest mjeseci ove godine realizovano je 36,7 miliona eura kapitalnog budžeta, što predstavlja okvirno gotovo 40 odsto plana, dok je u junu realizacija bila deset miliona eura, odnosno 63 odsto plana – rekli su Pobjedi iz Ministarstva finansija. Iz tog resora, kojem je na čelu Aleksandar Damjanović, naveli su da se, prema preliminarnim podacima za jul, kapitalni budžet realizovao sličnom dinamikom kao u junu.
TENDERI
– Shodno informacijama uprava nadležnih za realizaciju kapitalnog budžeta, odnosno Uprave za kapitalne projekte i Uprave za saobraćaj, do kašnjenja u realizaciji dolazi dominantno u dijelu pokretanja tenderskih postupaka usljed nedostataka ili nepotpune projektne dokumentacije, te potrebe dopunjavanja i dorade iste, kao i potrebe izmjene revidovanih glavnih projekata i eventualnih predviđenih dodatnih radova i sl. – rekli su iz Ministarstva finansija i dodali da sve to utiče na završetak procedure ugovaranja ,,zbog čega se izvođenje radova na samom objektu prolongira do ugovaranja svih radova koji su neophodni kako bi se ostvarila funkcionalna i tehnološka cjelina“.
Upitan da prokomentariše obrazloženje Ministarstva finansija da realizaciju kapitalnog budžeta otežavaju tenderske procedure, nepotpuni projekti i neriješena imovinska pitanja, predsjednik Crnogorskog udruženja poslodavaca prof. dr Vasilije Kostić navodi da u to nema sumnje, pitajući se šta to u stvari znači.
– Znači li to da treba sve ostaviti da se riješi samo od sebe ili da rješava neko drugi ili je ovdje riječ o neefikasnosti državne administracije koja nije obezbijedila uslove za realizaciju kapitalnog budžeta. Prosto je nevjerovatno da neko u neefikasnosti nalazi opravdanje i da to bez ikakvog zazora koristi. Jasno je da se radi o poslovima za koje su nadležni drugi resori, ali vlada je kolektivni organ, tijelo, tim koji upravlja pa se neefikasnost bilo kojeg dijela tog tijela ne može koristiti kao opravdanje za bilo što. Postoji nešto što se zove međuresorna saradnja ili saradnja sa drugim resorima na pitanjima od zajedničkog interesa koja upravo tome služe. No, kao što smo mogli vidjeti kada su u pitanju povećanja zarada nema nikakvih prepreka, barijere se efikasno uklanjaju. Prije će biti da je glavni razlog slabe realizacije kapitalnog budžeta činjenica da u sadašnjoj situaciji ne možemo imati i realizaciju kapitalnog budžeta i rast javne potrošnje istovremeno. Nije baš lako saopštiti da smo povećali potrošnju na račun razvoja, zar ne – ukazuje Kostić.
Iz Ministarstva finansija tvrde da su uprave za kapitalne projekte i za saobraćaj u prethodnom periodu uložile dodatne napore u otklanjanju nedostataka projektne dokumentacije, kao i na intenziviranju ugovaranja i realizacije projekata.
TREND
– To je takođe vidljivo kroz dinamiku izvršenja budžeta koja ima uzlazni trend, te se očekuje ubrzanje dinamike realizacije u narednom periodu, odnosno do kraja tekuće godine – rekli su iz tog resora i naglasili da se, načelno posmatrano, realizacija kapitalnog budžeta odvija dinamikom uobičajenom za ovaj period godine, potkrepljujući to tvrdnjom da je realizacija kapitalnih projekata u tekućoj godini u odnosu na uporedni period prethodne godine slična.
– Svake godine realizacija kapitalnog budžeta u prvoj polovini odvija se usporenom dinamikom prvenstveno zbog nemogućnosti izvođenja građevinskih radova tokom zime, što posebno dolazi do izražaja imajući u vidu da se većina krupnih infrastrukturnih projekata odnosi na sjevernu regiju – ističu u Ministarstvu.
Kostić objašnjava da, kada društvo ima neutemeljeni nivo javne potrošnje, kao što ima naše, tada strada razvoj, odnosno kapitalno trošenje iz budžeta, „jer pri nepromijenjenom nivou opšte produktivnosti rast potrošnje se nema otkud realizovati do na račun kapitalnog budžeta, odnosno budućeg razvoja“. Zato je, kako ocjenjuje, rast javne potrošnje koji nema utemeljenje u novoj vrijednosti pogubno po ekonomski razvoj.
– Povrat na investicije i produktivno ekonomsko djelovanje su dvije glavne poluge održivog rasta dohotka građana. To nam govori da ako „strada“ kapitalno ulaganje, odnosno trošenje da će prije ili kasnije „stradati“ dohoci građana kao posljedica nedovoljnog rasta BDP-a – upozorava Kostić.
Iz Ministarstva navode da je u prvoj polovini godine kapitalni budžet realizovan u nivou od 97 miliona eura, od čega se 56 miliona eura odnosilo na plaćanja po osnovu realizacije auto-puta, dok je za preostale projekte realizovano 40 miliona eura, što je, kako kažu, neznatno više u odnosu na ovogodišnji nivo plaćanja za prvih pola godine.
Upravo je realizacija kapitalnog budžeta, kako navodi Kostić, pokazatelj dinamike razvoja, imajući u vidu da se odnosi na investicije i mogućnost stvaranja nove vrijednosti, odnosno produktivnog ekonomskog djelovanja koje bi trebalo da rezultira ekonomskim rastom.
– Bez ekonomskog rasta, realnog, a ne nominalnog, nema ni smislenog govora o održivom unapređenju standarda građana, odnosno boljem životu, a sam ekonomski rast i razvoj nije moguć bez novih investicija i
kapitalnog ulaganja, odnosno trošenja sa stanovišta budžeta – zaključuje Kostić.
