Svjetska zdravstvena organizacija saopštila je da Omikron može da se širi brže od drugih sojeva, a preliminarni dokazi sugerišu da postoji povećan rizik od ponovne infekcije.
Epidemiolozi su upozorili da je možda prekasno da ograničenje putovanja da zaustavi Omikron da cirkuliše širom svijeta. Nove mutacije su prvi put otkrivene u Južnoafričkoj Republici, a od tada su otkrivene u Belgiji, Bocvani, Izraelu i Hong Kongu.
SAD će od ponedjeljka ograničiti putovanja iz Južnoafričke Republike i susjednih zemalja, rekao je visoki zvaničnik Bajdenove administracije.
Idući dalje, Kanada je saopštila da zatvara svoje granice za te zemlje, nakon zabrana letova koje su objavile Britanija, Evropska unija i drugi.
Međutim, mogle bi biti potrebne nedjelje da naučnici u potpunosti razumiju mutacije varijante i da li su postojeće vakcine i tretmani efikasni protiv nje. Omikron je peta zabrinjavajuća varijanta koju je označila SZO.
Ova varijanta ima šiljasti protein koji se drastično razlikuje od onog u originalnom koronavirusu na kojem su zasnovane vakcine, saopštila je britanska zdravstvena bezbjednosna agencija, izazivajući strahove o tome kako će se sadašnje vakcine ponašati.
Naučnici su izdali slična upozorenja.
„Ova nova varijanta virusa COVID-19 je veoma zabrinjavajuća. To je najsnažnije mutirana verzija virusa koju smo do sada vidjeli“, rekao je Lorens Jang, virolog sa britanskog Univerziteta Vorvik.
„Neke od mutacija koje su slične promjenama koje smo vidjeli u drugim varijantama koje izazivaju zabrinutost povezane su sa povećanom transmisivnošću i djelimičnom otpornošću na imunitet izazvan vakcinacijom ili prirodnom infekcijom“, dodao je on.
Te brige su uzdrmale finansijska tržišta, posebno akcije avio-kompanija i drugih u sektoru putovanja, kao i naftu, čija je cijena kliznula za oko 10 dolara po barelu.
Indeks Dow Jones Industrial Average opao je 2,5%, što je njegov najlošiji dan od kraja oktobra 2020. godine, a evropske akcije imale su najlošiji dan u 17 mjeseci.
Akcije kompanija koje organizuju putovanja kruzerima Carnival Corp, Royal Caribbean Cruises i Norwegian Cruise Line izgubile su više od 10% vrijednosti, a toliki pad zabilježile su i akcije avio-kompanija United Airlines, Delta Air Lines i American Airlines.
„Najznačajniji soj“
Nekoliko drugih zemalja, uključujući Indiju, Japan, Izrael, Tursku, Švajcarsku i Ujedinjene Arapske Emirate, takođe je pooštrilo ograničenja putovanja.
U Ženevi je SZO, čiji su stručnjaci u petak raspravljali o rizicima koje predstavlja varijanta, nazvana B.1.1.529, ranije upozorila na ograničenja putovanja za sada.
„Zaista je važno da ne bude slabog odgovora na ovu situaciju“, rekao je direktor SZO za hitne slučajeve Majk Rajan, pohvalivši javnozdravstvene institucije Južnoafričke Republike što su prepoznale novu varijantu koronavirusa koji izaziva COVID-19.
Ričard Lesels, stručnjak za zarazne bolesti sa sjedištem u Južnoafričkoj Republici, takođe je izrazio zabrinutost zbog zabrane putovanja, rekavši da bi fokus trebalo da bude na vakcinisanju većeg broja ljudi na mjestima koja imaju problema da dobiju dovoljno vakcina.
„Zato smo razgovarali o riziku od vakcinalnog aparthejda. Ovaj virus može da evoluira u odsustvu adekvatnog nivoa vakcinacije“, izjavio je on za Reuters.
Prema podacima medicinskih grupa i grupa za ljudska prava, manje od 7% ljudi u zemljama sa niskim prihodima primilo je prvu vakcinu protiv COVID-19. U međuvremenu, mnoge razvijene zemlje daju treću „buster“ dozu.
„Neuspjeh da se pomogne vakcinacija supsaharske Afrike – u kojoj je vakcinisano jedva 4% stanovništva – sve nas je doveo do opasnosti od nove, virulentnije varijante COVID-a“, napisala je izvršna direktorka MMF-a Kristalina Georgijeva na Twitteru.
„Vijest o Omikronu je hitan podsjetnik zašto moramo da učinimo još više da vakcinišemo svijet“, dodala je ona.
Prekasno za ograničenja putovanja?
Koronavirus je zahvatio svijet u dvjema godinama od kada je prvi put identifikovan u centralnoj Kini, zarazivši 260 miliona ljudi i usmrtivši 5,4 miliona.
Epidemiolog u Hong Kongu rekao je da je možda prekasno da se pooštre ograničenja putovanja u odnosu na najnoviju varijantu.
„Najvjerovatnije je ovaj virus već na drugim mjestima. I ako sada zatvorimo vrata, vjerovatno će biti prekasno“, rekao je Ben Kauling sa Univerziteta u Hong Kongu.
Otkriće nove varijante dogodilo se u vrijeme kada Evropa i SAD ulaze u zimu, sa više ljudi koji se okupljaju u zatvorenom prostoru uoči Božića, što predstavlja plodno tlo za infekciju.
Petak je takođe označio početak perioda praznične kupovine u SAD, ali u prodavnicama je bilo manje gužve nego prethodnih godina.
