U Podgorici je tokom cijele noći u vazduhu zabilježena veća koncentracija PM10 od srednje dozvoljene vrijednosti, a prema posljednjem mjerenju u deset sati ona je iznosila 182,7µg/m3.
“Svaka vrsta praškastog zagađenja predstavlja opterećenje za respiratorni sistem čovjeka, a uticaj na zdravlje zavisi od veličine i sastava čestica, dužine izloženosti i od imunoloških sposobnosti organizma”, kazala je Đorđević agenciji MINA.
Ona je pojasnila da se oznaka PM10 odnosi na veličinu čestice, i obuhvata one manje od deset mikrona.
“Što su čestice manjeg dijametra, dublje ulaze u pluća pri svakom udahu i mogu da uzrokuju štetne zdravstvene efekte, čak i pri relativno niskim koncentracijama. Čestice mehanički nadražuju sluznicu disajnih organa, a sposobnost bakterija i drugih zagađujućih supstanci da se vezuju na površinu čestica pojačava štetni uticaj na zdravlje”, navela je Đorđević agenciji.
Ona je kazala da vodiči za kvalitet vazduha Svjetske Zdravstvene Organizacije (SZO) ne definišu nivo koncentracije čestičnih materija (PM10 i PM2.5) kao donji prag, odnosno nivo koncentracije ispod koje se ne očekuju efekti na zdravlje, već daju preporučenu, odnosno vrijednost koncentracije koju je moguće realno dostići da bi se efektni na zdravlje čovjeka sveli na minimum.
Đorđević je podsjetila da SZO procjenjuje da je u toku godine prihvatljivo da 35 dana koncentracije budu veće od normiranih, i da to dugoročno neće ugroziti zdravlje populacije.
“Pošto je teško izdvojiti samo uticaj ovih čestica na zdravlje, u vodičima nijesu definisani nivoi doza-odgovor koji bi linearno kvantifikovali nivo koncentracije koja dovodi do tačno određenih efekata. Za vrijednosti koncentracije PM preko 100 µg/m3, za očekovati je da će kod populacije izazvati određene tegobe”, smatra je ona.
Đorđević je kazala da su osobe koje posebno osjetljivo reaguju na povećanje koncentracije PM10 čestica u vazduhu stariji, djeca, hronični bolesnici i oni koji upražnjavaju fizičku aktivnost u spoljnoj sredini.
Kako je navela, u posebnu grupu osoba sa povećanim rizikom po zdravlje spadaju već oboljeli od nekih hroničnih oboljenja disajnih organa, poput astme, alergije i hronične opstruktivne bolesti pluća.
“Kratkoročna izloženost, u trajanju od nekoliko dana, po nekoliko sati, može pogoršati zdravlje osoba oboljelih od plućnih bolesti, povećati osjetljivost na respiratorne infekcije, uzrokovati osjećaj stegnutosti u grudima, kašalj, iritaciju nosa, grla i očiju, i pogoršati alergijske reakcije kod polenske ili drugih alergija”, pojasnila je Đorđević.
Ona je kazala da većina simptoma nestaje kada se normalizuje koncentracija PM 10, tako da „kod većine zdravih ljudi više dovode do neprijatnosti, nego do rizika po zdravlje”.
“U slučaju povećnih koncentracija preporučuje se ograničavanje izloženosti zagađenom vazduhu, što znači ostajati unutra, naročito osjetljivih grupa - starih, djece, trudnica, hroničnih bolesnika, smanjenje fizičke aktivnosti rekreativnog ili takmičarskog tipa i pravovremena prijava i konsultacije sa ljekarom u slučaju pogoršanja stanja“, navela je Đorđević.
Prema njenim riječima, s obzirom na to da je posljednjih dana povećana koncentracija PM10 čestica zabilježena u prijepodnevnim satima, potrebno je smanjiti izlazak u spoljnu sredinu, koristiti klima uređaje i ne provjetravati prostorije.
