Opština Zeta vije, na jarbolima ispred zgrade u kojoj joj je sjedište, zastave Crne Gore i Evropske unije kao i trobojku s grbom Crne Gore, pri čemu Opština Zeta pozicioniranjem državne zastave Crne Gore krši zakon postavljajući je na posljednje mjesto, a ne na počasno kako je to propisano.
Zakon o državnim simbolima i Danu državnosti propisuje u članu 18 da zastava Crne Gore, kada se ističe s drugim zastavama, zauzima počasno mjesto.
Počasnim mjestom Zastave smatra se mjesto u centru kruga, tjemenu polukruga zastava, prvo mjesto u vrsti, koloni ili grupi zastava, središnje mjesto između zastava i lijevo mjesto, gledano sprijeda, od zastave druge države ili međunarodne organizacije, glasi stav 2 člana 18 Zakona o državnim simbolima i Danu državnosti. Na fotografijama snimljenim u nedjelju, 24. novembra vidljivo je da je zastava Crne Gore krajnja desno, gledano sprijeda, odnosno na posljednjoj, a ne na prvoj poziciji gdje bi morala biti shodno Zakonu.
Fotografija koju je Opština Zeta objavila na svom nalogu na Instagramu 24. maja pokazuje da su zastave i tada bile raspoređene onako kako su raspoređene danas te da, dakle, nije riječ o grešci koja se dogodila ovih dana.
Na objema fotografijama je vidljivo da je državna zastava Crne Gore na posljednjoj, a ne na počasnoj poziciji.
Zakon o državnim simbolima i Danu državnosti u odjeljku Kaznene odredbe propisuje visinu kazne za različita kršenja ovog Zakona poput slučajeva ako zastava dodiruje tlo ili ako je nešto na zastavi, grbu ili himni dodavano ili mijenjano itd, ali ne propisuje kaznu za kršenje člana 18, odnosno u slučaju da državna zastava nije postavljena na počasno mjesto.
Propisuje to, međutim, Krivični zakonik. Odjeljak Povreda ugleda Crne Gore sadrži samo jedan član, 198. Ko javno izloži poruzi Crnu Goru, njenu zastavu, grb ili himnu, kazniće se novčanom kaznom ili zatvorom do jedne godine, glasi član 198 KZCG.
Koja je zastava u Zeti na počasnom mjestu
Sljedeća pitanja koja se postavljaju su: Kakva je ovo zastava koju je Opština Zeta postavila na počasno mjesto, dakle prije državne zastave Crne Gore, i ima li Opština Zeta pravo da to čini?
Predsjednik Opštine Zeta Mihailo Asanović, iz Demokratske narodne partije, kazao je prošle jeseni dnevnom listu Dan da je riječ o „zastavi Kraljevine Crne Gore“, da je „odluku“ da „se postavi“ i ta zastava donijelo rukovodstvo opštine te da je da zastava „zaštićena članom 28“ Zakona o državnim simbolima i Danu državnosti. Od tri tvrdnje predsjednika Opštine Zeta tačna je možda samo jedna – da su oni donijeli odluku da ovu zastavu postave na jarbol pred sjedištem Opštine. Preostale dvije tvrdnje svakako nijesu tačne.
Trobojka nikada nije bila državna zastava Kraljevine Crne Gore. Od 1882. trobojka je bila pomorska zastava Crne Gore. Ne postoji ni zakon niti bilo kakav državni akt koji bi potvrdio da je trobojka bila „zastava Kraljevine Crne Gore“. Jedino formalno pominjanje trobojke je u Ustavu za knjaževinu Crnu Goru iz 1905. Član 38 propisuje: Grb je Knjaževine Crne Gore dvoglavi bijeli orao sa carskog krunom nad orlovskijem glavama, sa carskijem skiptrom u desnoj, a sa šârom u lijevoj kandži. Na prsima mu je lav na crvenome štitu.
Članom 39 propisano je: Narodne su boje: crvena, plavetna i bijela.
U Knjaževini i kasnije Kraljevini Crnoj Gori trobojka je korišćena kao dekor na svečanostima i u sličnim prilikama te na ambalaži raznih proizvoda, ali ona nije bila državna zastava. Dovoljno je čak i na internetu relevantnih istorijskih izvora o tome. Najobimnije istraživanje na ovu temu objavio je u petnaest nastavaka od 8. do 22. januara 2021. na Anteni M Vladimir Jovanović koji je desetinama relevantnih istorijskih izvora, citata, fotografija, reprodukcija, grafika i video snimaka dokazao da nema govora o tome da je trobojka bila državna zastava Kraljevine Crne Gore.
Ima li Opština Zeta pravo da ističe ovu zastavu?
Predsjednik Opštine Mihailo Asanović tvrdi da je trobojka koju je istakao pred zgradom opštine „zaštićena“ članom 28 važećeg Zakona o državnim simbolima i Danu državnosti. Taj član glasi: Državni i vojni simboli Knjaževine Crne Gore i Kraljevine Crne Gore, simboli Narodne Republike Crne Gore i Socijalističke Republike Crne Gore i simboli Republike Crne Gore utvrđeni Zakonom o Grbu i Zastavi Republike Crne Gore („Službeni list RCG“, broj 56/93) uživaju zaštitu, kao i državni simboli utvrđeni ovim zakonom.
Kako nije riječ ni o kakvoj „zastavi Kraljevine Crne Gore“, to se ni član 28 Zakona ne može odnositi na nju. No, čak i da ta trobojka jeste zastava Kraljevine Crne Gore to ne znači da važeći Zakon, na koji se poziva Asanović, propisuje njeno isticanje. Smisao člana 28 Zakona je zaštita nekadašnjih državnih i vojnih simbola Crne Gore, a ne davanje ili uskraćivanje prava na njihovo isticanje.
Nema u Crnoj Gori, kao ni u većini država svijeta, propisa kojim bi eksplicitno bilo zabranjeno isticanje raznih zastava koje nijesu aktuelne. Ali s druge strane ne postoji ni u jednom propisu odrednica koja bi to dopuštala niti postoji praksa isticanja zastava koje nijesu aktuelne.
Zašto se vijori trobojka?
Ne treba neka pusta pamet za odgovor na ovo pitanje.
Demokratska narodna partija Milana Kneževića, koja upravlja opštinom Zeta povukla je već nekoliko provokativnih poteza kada je riječ o državnim simbolima Crne Gore. Proljetos pred Dan nezavisnosti mediji su objavili da Zeta nije okićena državnim zastavama, jer je to navodno predsjednik Opštine Zeta zabranio. Asanović je reagovao izjavom da nije zabranio kićenje već da očekuje da Glavni grad Podgorica, koji je okitio Bulevar Zetskih vladara do Aerodroma, okiti i nastavak do zgrade Opštine Zeta.
Prošle jeseni kada su na Kosovu u sukobu naoružanih Srba i policije poginula četvorica napadača i jedan policajac, Srbija je proglasila 27. septembar danom žalosti. Toga dana su ove tri zastave ispred Opštine Zeta spuštene na pola koplja.
Pola godine ranije Mihailo Asanović je sazvao konferenciju za medije kako bi najavio da će opština na čijem je čelu donijeti „deklaraciju o poništenju i nepriznavanju Odluke o priznanju Kosova“. Predsjedništvo Demokratske narodne partije je pozdravilo i podržalo ideju i objavilo da očekuje da sličnu odluku donesu i druge opštine u kojima je većina odbornika iz nekadašnje tridesetoavgustovske većine.
Modus operandi rukovodstva Opštine Zeta je očigledan: provokacije i izrugivanje državnim simbolima Crne Gore i komedijanje na temu države i njenih odluka.
Trobojka se vijori zato što nalikuje zastavi Srbije. Brojni zvaničnici Demokratske narodne partije i Nove srpske demokratije, uključujući i predsjednika Skupštine Andriju Mandića, u radnim prostorijama su postavili pored državne zastave Crne Gore i srpsku trobojku. Kako Opština Zeta na to nema pravo jer Zakon o izboru, upotrebi i javnom isticanju nacionalnih simbola propisuje da zastavu manje brojnog naroda mogu vijoriti samo lokalne samouprave u kojem je taj narod većina, pribjeglo se rješenju o vijorenju trobojke s obrazloženjem da je to „zastava Kraljevine Crne Gore“, što nije istina.
Zakon o državnim simbolima i Danu državnosti Crne Gore nema dio kojim bi bilo propisan organ zadužen za nadzor sprovođenja Zakona, ali logika govori da bi te radnje trebalo da budu preduzete po službenoj dužnosti jer je kršenje Zakona očigledno i kako kažu pravnici „u produženom trajanju“.
