Ona je za agenciju Mina biznis kazala da Skupština ima pravo da postavi pitanje prije svega političke odgovornosti državnih funkcionera za koje se utvrdi da preporuke DRI koje je usvojio parlament nijesu prihvatili i realizovali.
»DRI ne može obavezati Vladu da poštuje njene preporuke, tako da bi Vlada trebalo da ih poštuje i realizuje kada ih usvoji Skupština, najčešće prilikom rasprave o Godišnjem izvještaju DRI i usvajanju završnog računa budžeta države«, rekla je Paović Jeknić koja je bila prvi predsjednik Senata Državne revizorske institucije.
Prema njenim riječima, DRI je operativni organ u funkciji skupštinske političke budžetske kontrole kao najvišeg oblika kontrole trošenja državnog novca u jednoj savremenoj i demokratskoj državi. Političku budžetsku kontrolu Skupština obavezno sprovodi prilikom razmatranja i usvajanja završnog računa budžeta.
»Kako je budžet prije svega politički dokument preko kojeg se procjenjuju ovlašćenja i vrši kontrola djelatnosti izvršne vlasti, kao kriterijum prilikom izbora-reizbora ministara u Skupštini moglo bi biti i mišljenje DRI dato u godišnjim izvještajima o tome da li se pojedini državni funkcioner ponašao kao ”savjesni domaćin”, odnosno da li se u njegovom resoru, kao subjektu revizije, zakonito i korisno trošio državni novac«, objasnila je Paović Jeknić.
Ona je podsjetila da budžetska sredstva potiču od naplaćenih poreza, taksa, carina i drugih javnih prihoda, pa građani i privrednici imaju pravo da budu blagovremeno i istinito obaviješteni o tome u kojem se iznosu i za koje namjene troši novac koji su oni izdvojili plaćajući poreze i ostale dažbine.
»Građani nijesu u mogućnosti da sami neposredno vrše provjeru i kontrolu. Zato traže od Skupštine kao svog predstavničkog tijela da provjeri preko Državne revizorske institucije i da ih informiše da li se zakonito i korisno troše sredstva koja su oni izdvojili za finansiranje javnih rashoda«, navela je Paović Jeknić.
Tek na osnovu takve provjere, kako je dodala, i redovnog izvještavanja Državne revizorske institucije, Skupština je u mogućnosti da kvalitetno i uspješno obavi ulogu na planu političke budžetske kontrole.
Paović Jeknić je podsjetila da je u članu 23 Zakona o Državnoj revizorskoj instituciji jasno utvrđeno da je DRI dužna da bez odlaganja podnese krivičnu prijavu ako u postupku revizije utvrdi da postoje osnovi sumnje da je učinjeno krivično dijelo.
»Dakle, ako revizori prilikom utvrđivanja činjenica dođu do zaključka da postoji osnovana sumnja da je izvršeno krivično dijelo, onda će prekinuti rad na terenu i obavjestiti o tome nadležni kolegijum (dva člana Senata) koji prati pojedinačnu kontrolu. Ta početna sumnja se mora obrazložiti i dokazati na osnovu činjenica utvrđenih u toku kontrole, pa ako se, po mišljenju kolegijuma, potvrdi početna sumnja onda se prekida terenska kontrola i dalje aktivnosti prenose na državnog tužioca, putem podnošenja krivične prijave«, objasnila je Paović Jeknić.
DRI, kako je dodala, može podnijeti krivičnu prijavu ili započeti postupak utvrđivanja krivično-pravne odgovornosti zaposlenih ili odgovornih u subjektu revizije onda kad procijeni i, na osnovu saznanja i činjenica prikupljenih u toku postupka revizije, utvdi da postoji osnovi sumnje da je prilikom trošenja budžetskih sredstava učinjeno krivično dijelo.
»I Zakon o krivičnom postupku predviđa obavezu prijavljivanja krivičnih djela kako od odgovornih u državnim organima tako i od građana«, napomenula je Paović Jeknić.
S druge strane, kako je dodala, DRI ima obavezu da obavještava javnost o svom radu, pa se njeni izvještaji objavljuju na web stranici DRI i razmatraju na sjednicama Skupštine i Odbora za budžet, ekonomiju i finansije otvorenim za javnost. Tako svi zainteresovani državni organi imaju mogućnost da činjenice utvrđene u toku postupka revizije koriste prilikom preduzimanja određenih radnji i pokretanja postupaka pred nadležnim sudovima i drugim organima.
Paović Jeknić je objasnila da je DRI oblik institucionalne, eksterne, nezavisne, stručne i objektivne budžetske kontrole koja je najefikasniji, najuspiješniji i najznačajniji oblik kontrole trošenja budžetskih sredstava u svim savremenim državama. Zbog toga joj se daje značaj “Vrhovnog organa kontrole“.
Ona je kazala da je u svijetu danas ova vrsta kontrole organizovana ili kao Vrhovna revizorska institucija sa generalnim revizorom javnih rashoda na čelu (Engleska, SAD, Kanada, Australija, Japan, Kina) ili kao Računovodstveni sud (Francuska, Italija, Njemačka, Rumunija, Slovenija, Evropska unija) u zavisnosti od toga da li se prihvata anglosaksonsko ili romansko-germansko pravno shvatanje i praksa.
»Ova kontrola u savremenim državama ima dugu tradiciju, tako da Revizorski sud u Njemačkoj postoji još od 1714. godine, u Francuskoj od 1807. dok je, na primjer, Računovodstveni sud u Italiji formiran 1862. Državna revizorska institucija praktično predstavlja kombinaciju navedena dva modela kontrole«, navela je Paović Jeknić .
Ona je ocijenila da je DRI danas značajan subjekt u finansijsko-pravnom i parlamentarnom sistemu Crne Gore.
»Izvještaji DRI pružaju Skupštini pouzdan i realan pokazatelj finansijskih kretanja i stvaraju joj neophodne uslove da kvalitetno i uspješno obavi svoju ulogu na planu političke budžetske kontrole, a crnogorskim građanima daju objektivnu informaciju o potrošnji budžetskih sredstava«, zaključila je Paović Jeknić.
