Generalni sekretar Udruženja banaka (UBCG), Bratislav Pejaković, istakao je da je bankarski sistem Crne Gore infrastrukturno visoko je harmonizovan sa direktivama EU, stabilan, siguran i kvalitetno kapitalizovan.
“Pored IBAR-a, AML propisa u dijelu kontrole legalnosti izvora sredstava, apliciranja za SEPA i pristup EU platnom prometu, treba podsjetiti i na vrlo važne segmente koje finansiraju same banke, a to su Fond za osiguranje depozita i Fond za sanaciju banaka. Bankarski sistem Crne Gore je stabilan, siguran i dobro kapitalizovan”, saopštio je Pejaković.
Periodična testiranja kod banaka od strane Fonda za zaštitu depozita pokazuje da je, kako kaže Pejaković, sistem osposobljen da interveniše adekvatno radi očuvanja finansijske stabilnosti bankarskog sistema.
"Zakonom o sanaciji banaka, uvodi se mogućnost korišćenja sredstava Fonda za sanaciju banke. To je u skladu sa Direktivom o osiguranju depozita 14/49, koja je ugrađena u novi Zakon o zaštiti depozita. Usvajanjem planova sanacije, kao i određivanjem MREL zahtjeva, CBCG obezbjeđuje da kreditne institucije imaju dovoljan kapacitet za pokrivanje eventualnih gubitaka i dokapitalizaciju, odnosno minimalni iznos regulatornog kapitala i kvalifikovanih obaveza koji se mogu kredibilno i izvodljivo smanjiti, ili konvertovati u kapital", navodi Pejaković.
Pojašnjava da je 31.12.2023. godine, broj deponenata, nakon oduzimanja dospjelih obaveza, koji imaju garantovani depozit iznosio je 748.854. Sredstva Fonda na 30.04.2024. iznosila su 193.279.947,71 eura i formirana su kao i 5,7 miliona eura Sanacionog fonda, kroz uplatu premija samih komercijalnih banaka registrovanih za rad u Crnoj Gori.
"Građanima koji su oročili novac u slučaju bankrotstva bilo koje banke u sistemu Fond za zaštitu depozita ima rok od sedam dana da isplati garantovani depozit u visini do 50.000 eura, dok će ostatak novca biti isplaćen u postupku sprovođenja stečaja u banci", pojašnjava Pejaković.
Rezultati testiranja su, ističe, pokazali da banke imaju dobre evidencije o deponentima, depozitima i obavezama i da se kod nastanka zaštićenog slučaja mogu lako preuzeti kako bi se utvrdila visina garantovanog depozita.
"Takođe, banke imaju kapacitet da preuzmu funkciju ,,banke isplatioca i u kratkom roku započnu isplatu garantovanog depozita. Zaposleni u Fondu su osposobljeni da, koristeći softversko rješenje, brzo i efikasno obračunaju garantovani depozit", navodi Pejaković.
Garantovani depozit obračunava se, pojašnjava, pojedinačno za svakog deponenta, na način što se ukupna sredstva deponenta po svim depozitima na dan nastanka zaštićenog slučaja, uključujući i kamatu, umanjuju za iznos dospjelih obaveza tog deponenta prema kreditnoj instituciji nad kojom je nastupio zaštićeni slučaj.
"Prema novom Zakonu o sanaciji kreditnih institucija, teret sanacije prvo snose akcionari kreditne institucije u sanaciji. Prilikom primjene instrumenata sanacije, ili izvršavanja sanacionih ovlašćenja, Centralna banka polazi od ciljeva sanacije, obezbjeđivanja kontinuiteta u obavljanju ključnih funkcija kreditne institucije, izbjegavanja znatnog negativnog uticaja na stabilnost finansijskog Sistema, zaštite budžetskih i drugih javnih sredstava, svođenjem na najmanju moguću mjeru korišćenje vanredne javne finansijske pomoći pri sanaciji kreditnih institucija, zaštite deponenata koji imaju garantovane depozite, kao i zaštite novčanih sredstava i druge imovine ostalih klijenata", ističe Pejaković.
Bankarski sistem Crne Gore je, poručuje Pejaković, spreman da podrži sve kreditne zahtjeve, stanovništva, privrede, potrebe države i odgovori na moguće izazove u vremenu koje je pred nama, što je od velikog značaja za državu i klijente u očekivanjima za podršku razvoja koji je nephodan za uvećani standard življenja.
