“Naime u posmatranom periodu, na osnovu nevalidiranih podataka sa aplikacije Agencije za zaštitu životne sredine, svih 120 časova satne vrijednosti suspendovanih PM10 čestica bile su iznad dozvoljenim 50 µg/m3. Čak 68 satnih vrijednosti PM10 čestica bile su iznad 180 µg/m3 , što je veoma visoko zagađenje vazduha, kada se shodno preporukama Instituta za javno zdravlje Crne Gore preporučuje svima da izbjegavaju boravak na otvorenom do poboljšanja kvaliteta vazduha”, navedeno je u zajedničkom saopštenju nevladinih organizacija (NVO) Breznica i Ozon.
Kako dalje navode, visoko zagađenje vazduha (satna koncentracija PM10 čestica između 90 i 180 µg/m3) zabilježeno je na Državnoj mreži za praćenje kvaliteta vazduha u posmatranom periodu 22 puta.
“Tada se preporučuje svima, a naročito osjetljivim grupama stanovništva (djeca, trudnice, stari, hronični bolesnici) da smanje boravak na otvorenom, naročito u blizini prometnih saobraćajnica kao i za vrijeme prisutnog dima i magle u vazduhu., kao I da treba ograničiti izvođenje fizički zahtjevnih aktivnosti pr kojima se diše brze ili dublje (trčanje, vježbanjei sl.) na otvorenom”, ističe se u saopštenju.
Oni upozoravaju da je građanima Pljevalja ugroženo zdravlje, te da su Novu 2023. godinu dočekali u uslovima “koji nijesu za život”, što bi, smatraju u NVO, “moralo da zabrine cijelu Crnu Goru, naročito izvršne vlasti, koji decenijama podcjenjuju ovu problematiku”.
“Kako je u najavi formiranje nove Vlade, pozivamo mandatara da od samog starta u vrh prioriteta stavi rješavanje problema aerozagađenja u Pljevljima i drugim lokalnim zajednicama u kojima je problem izražen, kao što su Nikšić, Bijelo polje, Podgorica, a osnovano sumnjamo i većina opština na sjeveru, jer su posledice veoma ozbiljne i odnose se na prevremene smrti, sterilitet kod žena I muškaraca, autizam kod djece, raseljavanje i mnoštvo drugih problema”, dodaje se u saopštenju.
Kako dalje navode, ozbiljna država mora imati mjere i u vanrednim situacijama, ali prije svega preventivne i mjerljive planove, kako da se smanje posljedice aerozagađenja, što je do sada, opominju oni, “izostajalo uprkos upozorenjima dobronamjernih i zabrinutih djelova našeg društva, stručne i laičke javnosti”.
“Pozdravljamo mjere koje je EPCG donijela u kontekstu subvencije na prelazak na grijanje električnom energijom, ali ne očekujemo da će to kratkoročno usloviti poboljšanje stanja i upravo zbog toga pozivamo Vladu Crne Gore da u najhitnijem roku donese mjere kojima bi se moglo uticati pozitivno na javno zdravlje i kvalitet vazduha”, ističe se u saopštenju.
Oni napominju da će i dalje pratiti stanje.
“Davati predloge za mjere poput subvencionisanja računa, pa i besplatnog grijanja na električnu energiju za one najugroženije građane, ali i uspostaviti besplatnu pravnu pomoć za građane koji sa pravom treba da koriste sudske mehanizme kako bi zaštitili garantovana prava na zdravu životnu sredinu, kao što piše u Ustavu Crne Gore”, zaključuje se u saopštenju.
