Uprkos naporima svih etno-nacionalista da svijet uvjere u suprotno, konstrukcija identiteta je bio i ostao višeslojan i konstantan razvojni proces. Kada se identitetske matrice tretiraju kao “zapovijesti” uklesane u nacionalistički kamen, onda ta intelektualna i mentalna statičnost negira progres i sasvim oduzima sposobnost prilagođavanja i modernizacije.
5
Takođe, svaka odgovorna vlast strpljivo i pomno radi na modernizovanju i unapređenju ovih matrica. Decenijska silazna procentualna linija kategorije crnogorskog nacionalnog identiteta govori mnogo o prirodi svih garnitura koje su bile na vlasti u svim državnim inkarnacijama Crne Gore tokom posljednjih osamdesetak godina.
Rezultati najnovijeg popisa stanovništva u Crnoj Gori iznova potvrđuju da se nerad skupo plaća, odnosno da je razumijevanje procesa izuzetno važno i rad na tom procesu veoma isplativ. Pomjeranje od nekoliko procenata daje politički legitimitet narativu o potrebi da se nastavi angažman na procesu konstrukcije identitetskih matrica.
To je popisna lekcija koju bivša vlast nikada nije bila voljna da nauči i da se vodi tom spoznajom. Sadašnja vlast je, uz obilatu asistenciju svojih izvanjskih sponzora, tu lekciju dobro naučila i vrijedno radila na praktičnoj implementaciji ovog stečenog znanja.
