Što se Crne Gore tiče – prva asocijacija, bez sumnje, jeste zemljotres iz 1979. godine, koji je iza sebe ostavio katastofalne posljedice. Uz 136 žrtava u Crnoj Gori i Albaniji, više od 1.000 povrijeđenih, uz urušene čitave djelove gradova, taj potres ostaje upamćen i kao najrazorniji u našoj državi u prošlom vijeku.
No, manje je poznato kako je područje današnje Crne Gore pogodio još jedan zemljotres sličnog intenziteta 1905. godine.
2Epicentar je bio na današnjoj crnogorsko-albanskoj granici, a zemljotres se dogodio 19. maja, rano u zoru, na dubini od 15 kilometara, pri čemu je jačina iznosila 6,6 stepeni Rihterove skale. Podsjetimo, jačina onog iz 1979. iznosila je 6,9 stepeni.
Kada je u pitanju katastrofa s početka prošlog vijeka, posljedice su bile mnogo teže u Albaniji – u Skadru i okolini poginulo je oko 200 ljudi.
U Crmnici i Mrkojevićima stradala djeca
No, žrtava je bilo i u Crnoj Gori i u pitanju je bilo dvoje djece.
“Po do sada dobijenim vijestima, od ljudskih žrtava poginuo je u Sotonićima desetogodišnji sin Petra M. Kudina, a jedna ženska teško je ranjena. U Mrkojevićima poginulo je jedno dijete od survanog kamenja sa Lisinja, a u Zupcima je jedna žena pozlijeđena”, izvijestio je tada “Glas Crnogorca”.
Štete je bilo u svim gradovima na našem primorju, u Virpazaru, Tuzima i Zeti, ali i u Podgorici, u kojoj su bila oštećena dva mosta.
“Zemljotres je bio talasast, pravac mu je bio od juga ka sjeveru, a praćen je bio jakom podzemnom tutnjavom. U Crmnici i Primorju opažene su i neke pojave vulkanskog karaktera. Rijeke i izvori su se zamutili i dobili za dva puta za čas tamnocrvenu boju i slan ukus. Na Virpazaru, kao i po nekim selima u Crmnici, a tako i u Podgorici i u Baru i Ulcinju mnoge su kuće ispucale, a dosta ih je srušeno. U Podgorici su i dva mosta poštećena, te su i oni gotovi da padnu… Iz Kotora takođe javljaju da je zemljotres i cijelo primorje zahvatio i velikih šteta počinio. U narodu je ovladao strah da se zemljotres ne ponovi, te mnogi, naročito u Primorskoj oblasti, kako tamošnje vlasti izvještavaju, borave izvan svojih kuća”, navedeno je u izvještaju iz tog doba.
Upravo taj i zemljotres iz 1979. bili su jedini u Crnoj Gori jači od šest stepeni otkad postoje mjerenja.
Potres rezultirao teškom tragedijom u Albaniji
Albanski mediji su isticali kako je, uz 200 mrtvih, samo u Skadru bio srušeno više od 1.500 kuća, pri čemu su rijeke Bojana, Kiri i Drim naglo počele da se izlivaju.
No, ono što je bilo posebno zanimljivo, jeste da je upravo nakon zemljotresa u okolini Skadra nastao novi rukavac Drima.
Smirivanje tla trajalo mjesecima: Registrovano više od 600 potresa
Nakon tog, uslijedilo je više od 600 zemljotresa sve do avgusta.
Pritom, tri su bila naročito jaka, a opet su izazvala štetu i u Crnoj Gori i u Albaniji – prvi je registrovan 1. juna nedaleko od Ostrosa (5,6 stepeni), drugi dva dana kasnije ispod Skadarskog jezera kod Skadra (5,9), a najjači je uslijedio 4. avgusta – sa epicentrom između Lješa i Drača, iznosio je 6,2 stepeni Rihterove skale.
