Činjenicu da se vještacima gleda kroz prste kada se radi o neplaćanju PDV-a javnost ocjenjuju kao direktan uticaj na njihov rad i smatra da se iz tog razloga njihova vještačenja mogu dovesti u ozbiljnu sumnju.
Bez obzira na objašnjenja vještaka, kako je Danu potvrđeno iz više izvora, oni će ipak morati da plaćaju PDV po istom modelu kako to rade advokati.
Osim toga, biće obavezni da plaćaju i poreze i prireze, kao i doprinose.
Vještacima raznih struka je no osnovu angažovanja od strane sudova i tužilaštva od 2014. do 2018. godine isplaćen 4,1 milion eura, od čega nije plaćen ni jedan jedini cent PDV-a, o čemu je Dan ranije pisao.
Redakcija Dana je ove podatke dobila od Tužilačkog savjeta i Sudskog savjeta, na osnovu zahtjeva za slobodan pristup informacijama. Ovaj iznos se odnosi samo na isplate za poslove koji su odrađivani za sudove i tužilaštva. Nijesu poznate svote koje su vještaci dobijali od drugih državnih institucija ili od privatnih angažmana.
Tokom 2018. godine, tužilaštvo je za angažovanje sudskih vještaka raznih struka utrošilo pola miliona eura, 2017. godine 664 hiljade, godinu ranije 616 hiljada, a 2015. i 2014. godine 493, odnosno 376 hiljada eura.
Sudski savjet imao je nešto manje troškove, na je 2018. vještacima isplatio 248.865 eura, godinu ranije 266.463,2016. godine 269.399,2015. godine 279.131, a godinu prije toga 354.715 eura.
Iz Poreske uprave tada su potvrdili da je uvidom u jedinstvenu informacionu bazu podataka Centralnog registra privrednih subjekata utvrđeno da u njoj ne postoji šifra djelatnosti za sudske vještake, te da postoji samo šifra djelatnosti 8423-sudske i pravosudne djelatnosti.
“S tim u vezi, u Centralnom registru poreskih obveznika i osiguranika registrovano je jedno lice sa šifrom djelatnosti 8423 sudske i pravosudne djelatnosti, koje je upisano i u registar PDV obveznika”, navodi se u odgovoru koji je Poreska uprava dostavila Danu.
Prema podacima Tužilačkog savjeta koji su dostupni Danu, vještacima je u navedenom periodu isplaćeno 2,6 miliona eura iz budžeta ili sredstava tužilaštva. Za isti period, prema podacima Sudskog savjeta, vještaci su prihodovali 1,4 miliona eura.
PDV se naplaćuje za naknade preko 18.000 eura godišnje. Vještacima sa kojima je Dan stupio u kontakt, a koji nijesu željeli zvanično da govore o tome, glavni izgovor za neplaćanje PDV-a je to da se u ovom slučaju radi o dodatnom poslu za koji nijesu obavezni da plaćaju pomenuti porez. Ovo čudi ako se zna da su svi ostali, među kojima su i advokati, koji takođe imaju svoju komoru, obavezni da plaćaju porez na dodatu vrijednost.
Pored vještaka medicinske struke, koji su prihodovali najviše, što je slučaj i u drugim državama, s obzirom na specifičnost vještačenja kojim se bave, među najplaćenijim vještacima su oni građevinske struke i stručnjaci za telekomunikacije.
Vještak iz oblasti elektronike Predrag Boljević je za usluge vještačenja od tužilaštva i sudova naplatio 84.523 eura. Vještak iz oblasti zaštite od požara i eksplozija Radovan Popović prihodovao je 78.883 eura, dok je vještak ekonomsko-finansijske struke Milenko Popović naplatio 65.000 eura, a vještak građevinske struke Vukašin Đuričković 31.718 eura.
Niko od njih nije registrovan za PDV, tvrde u Poreskoj upravi, čiji je direktor Miomir M.Mugoša.
Ubjedljivo najveće prihode u periodu od 2014. do 2018. godine ima vještak medicinske struke Nemanja Radojević, koji je po tom osnovu prihodovao 393 hiljade eura, dok je njegov kolega Krsto Nikolić svoje usluge sudovima ili tužilaštvu naplatio 149 hiljada eura.
Patolog Dragana Čukić je po osnovu angažovanja od strane tužilaštva i sudova u navedenom periodu zaradila 175 hiljada eura, a doktor Miodrag Šoć oko 207 hiljada.
