Dvije nedjelje prije raspisivanja opštih izbora u Srbiji, Sveti arhijerejski sinod Crkve Srbije naprasno je odlučio da, pozivajući se na Ustav i arhijerejsku zakletvu, upozori sve srpske arhijereje da se ne bave politikom, što su oni praktikovali vrlo intezivno tokom proteklih 30 godina.
U pismu Sinoda arhijerejima, koje ima obavezujući karakter, a koje je u ime predsjedavajućeg Sinoda, patrijarha srpskog Porfirija, potpisao episkop sremski Vasilije, srpskim arhijerejima se odlukog najvećeg crkvenog tijela strogo brani političko djelovanje, iznošenje političkih stavova i bilo kakva podrška strankama.
NEDOPUSTIVO BAVLJENJE POLITIKOM
"Nedopustivo je bilo kakvo učešće u stranačkim nadmetanjima, davanje javnih izjava u korist ili na štetu pojedinih stranaka ili kandidata u izbornim procesima i van njih, jer tako stvaraju smutnju i razdore u vjernom narodu Božjem i nanose veliku štetu sabornom organizmu Crkve", navodi se u pismu koje objavljuje Pobjeda.
Kao eventualna sankcija u pismu se arhijerejima prijeti da će u slučaju uplitanja u stranačke poslove ,,neizostavno snositi kanonske posljedice“.
Zanimljivo je da je pismo svim arhijerejima upućeno 1. februara, ali je javnost za njega saznala tek 20. februara kada je njegov sadržaj prvo objavio portal nova.rs a onda i dnevnik Danas - mediji koji su bliski opoziciji u Srbiji.
Samo dan nakon što je pismo upućeno, 2. februara, četvorica episkopa Crkve Srbije sa jurisdikcijom u Crnoj Gori, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, episkop mileševski Atanasije, episkop budimljansko-nikšićki Metodije i episkop zahumsko-hercegovački Dimitrije su iako su znali za sadržaj pisma pozvali tada još uvijek aktuelnu parlamentarnu većinu da se dogovore i izjasnili se protiv formiranja manjinske vlade.
PISMO EPISKOPA
"Pobjeda nad prethodnim bogobornim režimom 30. avgusta 2020. nije donijela rješenje svih problema u društvu, ali zato ona jeste velika demokratska prekretnica. Stoga je, uvjereni smo, treba sačuvati i ispoštovati narodnu volju. Nije nam namjera da kočimo društvene procese i u tom smislu očekujemo da će političari pobjednici sa prošlih parlamentarnih izbora naći zajedničko rješenje za ovu ili neku novu vladu, koja će sa Srpskom pravoslavnom crkvom ubrzo potpisati temeljni ugovor. Tako bi se doprinijelo smirivanju tenzija u Crnoj Gori i postigla ravnopravnost svih vjera u našoj državi", navodi se u pismu kojim su četvorica episkopa flagrantno prekršila stav Sinoda.
S obzirom na tajming objavljivanja pisma Sinoda, ali i datuma kada je procurio u javnost, očigledno je da je Joanikije imao prećutnu saglasnost Porfirija da iznese politički stav i stane u zaštitu Krivokapićeve vlade, po cijenu kršenja odluka Sinoda.
Beogradski Danas, blizak opoziciji, piše u jučerašnjem broju da, slučajno ili ne, odluka Sinoda kojom se episkopima SPC uskraćuje pravo na javno političko mišljenje i govor, donijeta je poslije medijske najave da beogradski Nedeljnik u broju od 3. februara ekskluzivno objavljuje esej episkopa njemačko-dizeldorfskog Grigorija, u kome on, između ostalog, podržava kandidaturu profesora i bivšeg ambasadora Vladete Jankovića kao nosioca liste za Beograd opozicione koalicije „Ujedinjena Srbija“ koja je glavni protivkandidat Vučićevoj listi za Beograd.
"Da li su svi oni prekršili nova sinodska pravila i kakve im sankcije prijete iz Patrijaršije u Beogradu? Šta će tek biti sa episkopom bihaćko-petrovačkim Sergijem (Karanovićem), šire poznatim po ranijim izjavama da je „Vučić Bog“, koji je desetak dana poslije sinodske zabrane javno kritikovao opozicione lidere u Srbiji? Odgovore na ova i druga pitanja Danas nije dobio ni od Informativne službe ni od portparola SPC, episkopa bačkog Irineja (Bulovića)".
Danas je pitao da li sinodska odluka kojom se ukraćuje pravo arhijerejima SPC da javno iznose političke stavove ima bilo kakve veze sa raspisivanjem opštih izbora u Srbiji, pod kojim datumom je zvanično upućena arhijerejima i šta će biti sa vladikama koje je ne budu poštovale.
Na glavnu crkvenu adresu za saradnju sa novinarima Danas je uputio i pitanje da li zabrana javnog iznošenja političkog mišljenja ima veze sa vladikom Grigorijem, jer je on jedan od rijetkih, čak možda i jedini arhijerej, koji se pored patrijarha Porfirija i vladike bačkog Irineja pojavljuje u medijima, a pri tome ima kritičan odnos prema aktuelnoj vlasti u Srbiji.
