Podsjetimo da je CBCG, na inicijativu Udruženja banaka, a nakon detaljne analize predložila da se odloži primjena ovih zakona.
Zahtjev
– CBCG je analizirala zahtjev banaka, kontaktirala međunarodne finansijske institucije i zauzela stav da je njihov zahtjev opravdan. Nakon čega je uslijedilo slanje nacrta zakona Vladi u prvoj nedjelji avgusta 2020. I poslije usvajanja na Vladi, nacrti zakona o izmjenama i dopunama zakona o kreditnim institucijama i o sanaciji kreditnih institucija upućeni su Skupštini Crne Gore radi usvajanja. Međutim, ukoliko Skupština Crne Gore ne bude razmatrala nacrte zakona u predviđenom roku, odnosno do kraja godine, CBCG će nastaviti sa implementacijom zakona i podzakonske regulative u skladu sa postojećim rokovima, odnosno, oni će biti primjenljivi od januara naredne godine - objasnili su iz CBCG.
U inicijativi Udruženja banaka je, kako navode, ukazano da je Zakon o kreditnim institucijama sistemski i krucijalan, koji zahtijeva veliki broj aktivnosti za usklađivanje poslovanja sa njim, od uspostavljanja novog okvira korporativnog upravljanja, nove normative do značajnih unapređenja tehničke infrastrukture u bankama.
Takođe su istakli da je ovaj zakon donijet nekoliko mjeseci prije krize izazvane pandemijom novog korona virusa, na koji se nije moglo uticati.
- Da bi, prema rokovima iz Zakona o kreditnim institucijama, usklađivanje poslovanja banaka bilo neophodno sprovesti u izuzetno izazovnim okolnostima, koje karakteriše visok stepen neizvjesnosti u pogledu uticaja pandemije novog korona virusa na globalnom nivou i na privrednu aktivnost u Crnoj Gori, uključujući i poslovanje banaka. Da je, u uslovima pandemije neophodno da banke prvenstveno nastave da pružaju doprinos ublažavanju društvenih i ekonomskih posljedica prouzrokovanih ovom pandemijom, te su pred bankama izazovi iznalaženja poslovnih modela za pružanje podrške građanima i privredi na prevazilaženju navedenih posljedica - naveli su u inicijativi iz Udruženja banaka.
Iz CBCG su podsjetili da je 11. jula 2020. stupio na snagu novi Zakon o privrednim društvima i da su banke, kao akcionarska društva, dužne da svoje poslovanje usklade i sa ovim zakonom do 11. aprila 2021. godine.
- S obzirom da je Zakon o kreditnim institucijama lex specialis u odnosu na Zakon o privrednim društvima, banke bi trebalo da svoje poslovanje usklade najprije sa Zakonom o privrednim društvima, pa tek onda sa Zakonom o kreditnim institucijama. U 2020/2021. godini banke imaju zahtjevne aktivnosti i na procjeni kvaliteta aktive (AQR)- istakli su iz CBCG.
Podzakonska akta
Za sprovođenje Zakona o kreditnim institucijama i o sanaciji kreditnih institucija CBCG je pripremila 40 podzakonskih akata.
-Veliki dio podzakonskih akata koje prate zakone o kreditnim institucijama i o sanaciji kreditnih institucija, je već spreman. Prvi set odluka biće razmatran na sjednici Savjeta CBCG koja je planirana do kraja novembra. Tokom decembra na sjednicama Savjeta biće usvojen ostatak odluka. I pored otežanih uslova usljed kovid-19 pandemije, uz veoma predan i odgovoran rad zaposlenih u CBCG već sada možemo reći da će sva podzakonska akta biti usvojena na Savjetu Centralne banke do kraja godine - najavili su iz ove vrhovne monetarne institucije.
Među pripremljenim podzakonskim aktima su i odluke: o adekvatnosti kapitala kreditnih institucija, o načinu utvrđivanja ispunjenosti uslova za izbor članova organa upravljanja u kreditnoj instituciji, o kriterijumima na osnovu kojih se procjenjuje podobnost i finansijsko stanje sticalaca kvalifikovanog učešća u kreditnim institucijama, o registru kreditnih institucija, filijala kreditnih institucija iz drugih država i predstavništava kreditnih institucija iz drugih država, o dokumentaciji koja se prilaže uz zahtjev za izdavanje dozvole za rad kreditne institucije, o dokumentaciji koja se prilaže uz zahtjeve za izdavanje odobrenja iz Zakona o kreditnim institucijama…
- Tu su i odluke o internom upravljanju u kreditnim institucijama, o minimalnim standardima za upravljanje rizicima u njima, o klasifikaciji aktive i obračunavanju rezervacija za potencijalne kreditne gubitke u kreditnim institucijama, o minimalnim standardima za upravljanje rizikom likvidnosti u ovim institucijama, o bližem sadržaju internih akata kojima se uređuju kontrolne funkcije u njima, o osnovnim principima za definisanje politika primanja u kreditnim institucijama, o planovima njihovog oporavka, o internom kapitalu ovih institucija, o načinu izračunavanja specifične stope kontracikličnog bafera za kreditne institucije, o bližim uslovima i načinu određivanja sistemski važnih kreditnih institucija, o načinu izračunavanja maksimalnog iznosa za raspodjelu u ovim institucijama, o velikim izloženostima kreditnih institucija, o kontnom okviru za kreditne institucije, o javnom objavljivanju podataka kreditnih institucija… - objasnili su iz CBCG.
Kako bi se na adekvatan način uspostavila sanacija kreditnih institucija pripremljeno je 17 podzakonskih akata.
- Odnose se na kriterijume za procjenu mogućnosti sanacije kreditne institucije, sadržinu planova sanacije, određivanje minimalnih zahtjeva za regulatornim kapitalom i kvalifikovanim obavezama, uslove koje treba da ispunjava lice koje vrši i procjenjuje imovinu i obaveze kreditne institucije u sanaciji, način obavještavanja o pokretanju sanacije, bliže uslove za određivanje stope konverzije duga u vlasnički kapital, sadržaj plana reorganizacije kreditne institucije u sanaciji, metodologiju za utvrđivanje vrijednosti derivata u postupku sanacije ove institucije, način određivanja stopa konverzije relevantnih instrumenata kapitala ove institucije u sanaciji, obaveze kreditne institucije za koje mora biti ugovoreno smanjenje ili konverzija u slučaju sanacije, minimalne uslove koje treba da ispunjava društvo na koje se prenosi imovina ove institucije u sanaciji - kazali su iz CBCG.
Tu je i odluka o način saopštavanja povjerljivih informacija u vezi sa postupkom sanacije kreditne institucije, način nezavisne procjene vrijednosti imovine kreditne institucije nakon prenosa dijela prava, imovine i obaveza ili primjene instrumenta interne sanacije, način isplate naknade akcionarima i povjeriocima kreditne institucije u sanaciji, izračunavanje i način plaćanja doprinosa kreditnih institucija za Sanacioni fond, nezavisnu procjenu vrijednosti imovine kreditne institucije nakon prenosa dijela prava, imovine i obaveza ili primjene instrumenta interne sanacije.
Kada će biti primjena zakona kao i ovih odluka zavisi od datuma kada će Skupština Crne Gore razmatrati upućene nacrte.
Banke tražile pojašnjenja
Iz CBCG su objasnili da su banke bile vrlo proaktivne u slanju komentara na ova podzakonska akta i pored velikih operacionalnih izazova i paralelnog rada na procjeni kvaliteta aktive.
- Gro komentara se odnosio na traženje dodatnih pojašnjenja pojedinih članova podzakonske regulative, što potvrđuje da su banke izuzetno zainteresovane za njenu pravilnu implementaciju - saopštili su iz CBCG.
