Narod Srbije traži demokratiju, transparentnost i odgovornost, a kao zemlja kandidat, Srbija mora da poštuje ove principe i svaka represija nad mirnim protestima mora sa sobom nositi posljedice, navodi se u pismu koje su poslanici Evropskog parlamenta uputili Ursuli fon der Lajen. Dodali su da Fon der Lajen to mora da naglasi vlastima u Srbiji – prije 15. marta.
Njihovo pismo je na društvenim mrežama podjelila slovenačka evroposlanica Irena Joveva, koja je pažnju ovdašnje javnosti privukla je kada se prije mjesec dana poklonila srpskim studentima.
Ona je tada rekla da su mladi ljudi pokretačka snaga Srbije.
Pismo Ursuli fon der Lajen prenosimo u cijelosti:
„Mi, doljepotpisani poslanici Evropskog parlamenta, obraćamo Vam se u vezi sa protestima u Srbiji, gdje građani traže transparentnost, odgovornost i vladavinu zakona, a ne dobijaju nikakvu principijelnu ili čak simboličnu podršku od najviših predstavnik iz EU.
Zahtjevi demonstranata odražavaju same vrijednosti na kojima je Evropska unija zasnovana, a kako Srbija napreduje na svom putu ka EU, Komisija jeste odgovorna da se čvrsto zalaže za demokratske slobode i napore u borbi protiv korupcije, koje tako ponosno promoviše, a naročito kada se te vrednosti ugrožavaju.
Smatramo da je situacija u Srbiji, koja je dovela do protesta, zapravo kulminacija frustracije, uključujući (i frustraciju) nad suviše blagom i popustljivom politikom EU posljednjih godina prema Srbiji, kada je riječ o fundamentalnim vrednostima.
Vjerujemo da bi prioritet angažmana Evropske unije u Srbiji trebalo da budu konkretne mjere za jačanje vladavine prava.
Prema Planu rasta (za Zapadni Balkan), Srbija je dužna da se pridržava demokratskih mehanizama, uključujući slobodne i poštene izbore, nezavisno sudstvo, medijski pluralizam i vladavinu prava.
Komisija mora da obezbjedi da su ovi preduslovi ispunjeni prije nego što otvori bilo kakve fondove EU, a onda da ih prati sve vrijeme.
Pored toga, odgovornost i transparentost bi mogli dodatno da se zaštite kada bi se proširila nadležnost Evropskog javnog tužilaštva (EPPO) nad zemljama kandidatima i primjenom Uredbe o uslovljenosti, kada je riječ o EU fondovima koji se isplaćuju zemljama kandidatima.
Odgovor Srbije na ove proteste biće odlučujući test njene posvijećenosti standardima EU.
Organizacije civilnog društva i građani EU srpskog porekla ukazali su na represiju, uključujući policijske racije u kancelarijama NVO i nasilje nad mirnim demonstrantima.
Studenti i aktivisti vode demonstracije za odgovornost i transparentnost, u skladu sa EU principima.
Komisija mora da djeluje brzo, kako bi podržala osnovna prava ovih demonstranata, posebno slobodu okupljanja, te da obezbjedi da Vlada Srbije poštuje ova prava.
Pozivamo vas, kao predsjednicu Evropske komisije, da javno upozorite Vladu Srbije pre 15. marta da će svaka represija direktno uticati na izglede Srbije da uđe u EU.
Ovo uključuje rešavanje pitanja zastrašivanja, nasilja, mobilizacije protiv protesta i teškog policijskog prisustva.
Jasna izjava će sada poslati snažnu poruku da EU neće dalje tolerisati eroziju demokratskih sloboda u Srbiji.
Srpski narod zaslužuje podršku Evropske unije u borbi za demokratiju i pravdu. Spremni smo da radimo sa vama kako bismo osigurali da Evropski parlament ostane postojan saveznik u ovoj borbi“.
