"Odredbom člana 20 Opšteg kolektivnog ugovora, koji još uvijek važi u trenutku sastavljanja ovog dopisa, propisano je da se zarada pripravnika utvrđuje u visini koja ne može biti manja od 80% zarade odgovarajuće grupe poslova iz člana 18 odnosno člana 19 ovog kolektivnog ugovora, kojim su definisane grupe poslova sa koeficijentima za utvrđivanje zarade po osnovu složenosti postignutih ishoda učenja", navode u saopštenju.
Vlada Crne Gore je, podjećaju, u petak, na telefonskoj sjednici, na osnovu pribavljenih saglasnosti većine članova, prihvatila nacrt novog Opšteg kolektivnog ugovora, čije usvajanje je, kako navode, od strane socijalnih partnera je pitanje dana i očekuje se da isti bude potpisan od strane svih učesnika.
Novim Opštim kolektivnim ugovorom, u članu 13 propisano je da se zarada pripravnika utvrđuje u visini koja ne može biti manja od 70 % zarade odgovarajuće grupe poslova iz člana 11 i 12 ovog kolektivnog ugovora, kojim su definisane grupe poslova sa koeficijentima za utvrđivanje zarade po osnovu složenosti postignutih ishoda učenja.
"Dakle, na osnovu iznijetog, dolazimo do paradoksalne situacije da se novim Opštim kolektivnim ugovorom utvrđuje manji obim prava pripravnicima nego što su to isti imali po sadašnjem Opštem kolektivnom ugovoru, koji je donijet davne 2015. godine, i čije se stavljanje van snage očekuje kroz nekoliko dana. Umjesto da se, pod uticajem najavljenog boljitka poboljša položaj ove kategorije radnika, njima se, sa 80 % zarade za mjesto za koje se osposobljavaju, procenat zarade smanjuje na 70 %. Prednje je nedopustivo, diskriminatorno, i predstavlja prije svega korak unazad na putu ka unapređivanju radničkih i socijalnih prava koje svaki građanin zaslužuje, a posebno pripravnici, kao lica koja počinju svoj radni vijek i koja čine okosnicu i budućnost svakog sistema, koji, ako želi da bude samoodrživ, mora da podržava mlade i motiviše ih da ostanu u Crnoj Gori i grade i usavršavaju naš sistem i bolje društvo", navode u saopštenju.
Ovaj uvod, kako kažu, i kritika bili su neophodni u cilju razumijevanja problematike koja prijeti da pogodi i pripravnike u sudstvu i državnom tužilaštvu.
"Naime, sadašnjim rješenjem Granskog kolektivnog ugovora za oblast uprave i pravosuđa propisano je da se zarada pripravnika utvrđuje u visini koja ne može biti manja od 80 % osnovne zarade za radno mjesto za koje se samostalno osposobljavamo, i to je osnov po kojem primamo zaradu, nas stotinjak u Crnoj Gori, vezujući se za mjesto savjetnika u sudu/državnom tužilaštvu.
Imajući u vidu da su u toku pregovori Ministarstva finansija sa Sindikatom uprave i pravosuđa, odnosno sa Sindikatom sudstva, a u cilju usaglašavanja novog Granskog kolektivnog ugovora za oblast uprave i pravosuđa, koji će biti značajniji nego oni raniji imajući u vidu da će se zarade za poslove iz grupe D iz Zakona o zaradama u javnom sektoru izbrisati, i ugovoriti ovim Granskim kolektivnim ugovorom, ovim putem želimo da informišemo sve nadležne institucije, Ministarstvo finansija, Sindikate, Sudski savjet, i u konačnom javnost Crne Gore na značaj i složenost poslova koje kao pripravnici u sudovima i državnom tužilaštvu (u daljem tekstu: pripravnici) obavljamo", navode u reagovanju.
Shodno odredbi člana 23 Zakona o pripravnicima u sudovima i državnom tužilaštvu, dodaju, pripravnici se u toku svog trogodišnjeg radnog staža osposobljavaju da pod nadzorom i uputstvima sudija i državnih tužilaca, kao mentora, preduzimaju radnje u parničnim, vanparničnim i izvršnim postupcima, kao i u krivičnim postupcima za krivična djela za koja je propisana kazna zatvora do pet godina, odnosno da preduzimanju druge radnje u krivičnim postupcima za krivična djela za koja je propisana kazna zatvora do pet godina.
"Međutim, nesporna je činjenica da crnogorske sudije i državni tužioci, koji su opterećeni ogromnim prilivom novih predmeta i rješavanjem starih, veliku pomoć i uzdanicu imaju upravo u svojim pripravnicima, koji, izradama nacrta rješenja i presuda, te optužnih akata, ali i drugih relevantnih pravnih akata, mimo poslova predviđenih prednje citiranom odredbom člana 23 Zakona o pripravnicima, vrše i složene poslove koji su inače rezervisani samo za savjetnike u sudovima, odnosno državnim tužilaštvima. Nadalje, nepohodno je istaći da je za status pripravnika kao uslov propisan nivo obrazovanja VII-1 nacionalnog okvira kvalifikacija (4 godine Pravnog fakulteta) i položen ispit za pripravnike u sudovima i državnom tužilaštvu, koji se sprema mjesecima i koji se popularno naziva “pravosudni u malom”. Izlišno je govoriti i o ogromnoj konkurenciji koja vlada među kandidatima koji se prijavljuju na oglase za ove poslove, jer je mjesta uvijek malo, a kriterijumi u vidu ostvarenih bodova na ispitu visoki", navode u saopštenju.
Ističu i, kako kažu, činjenicu da pripravnici najčešće nemaju mogućnost sindikalnog udruživanja.
"Imajući u vidu naš specifičan radnopravni položaj ograničenog trajanja, ali nemjerljivog uticaja na pravosuđe Crne Gore, budući da upravo većina pripravnika, po obavljenom pripravničkom stažu u sudovima/državnom tužilaštvu, bivaju imenovani kao savjetnici, i kasnije sudije, državni tužioci, notari, izvršitelji, advokati. Dakle, nesporna je činjenica da su pripravnici u crnogorskim sudovima i državnim tužilaštvima okosnica i budućnost crnogorskog pravosuđa", navpode u saopštenju.
Dodatno, isitiču da žele da pojasne specifičan položaj pripravnika u sudovima i državnim tužilaštvima, te da prije prije svega naglase razliku u odnosu na pripravnike na programu stručnog osposoboljavanja (tzv. „Vladin program“) u trajanju od devet mjeseci, koji je svakako 90 % pripravnika u sudovima i državnim tužilaštvima, prethodno obavilo kod advokata, notara i sl., a kojima je zarada fiksna.
Zbog čega smatraju da je cilj donošenja sporne odredbe Opšteg kolektivnog ugovora samo i isključivo degradiranje položaja pripravnika kao državnih službenika u sudovima i državnim tužilaštvima u odnosu na položaj drugih državnih službenika sa istim nivoom kvalifikacija, budući da u ostalim državnim organima lica sa našim kvalifikacijama po završetku Programa stručnog ospobljavanja mogu zasnovati radni odnos na radnim mjestima „Samostalni savjetnik III“, za koje radno mjesto je po važećim propisima predviđen koeficijent za obračun zarade od 7.0.
"Dok se nama, pripravnicima u sudovima i državnim tužilaštvima, po važećem Granskom kolektivnom ugovoru zarada obračunava i utvrđuje po koeficijentu 6.4 (80 % od koeficijenta 8.0 predviđenog za radna mjesta savjetnika u sudovima i tužilaštvima, D grupa poslova), upravo zbog čega i smatramo da su predložene izmjene i umanjenje naznačenog procenta po kome se obračunava koeficijent pripravničke zarade (sa 80% na 70% zarade odgovarajuće grupe poslova), a imajući u vidu naš nivo obrazovanja (VII-1 nacionalnog okvira kvalifikacija), te činjenicu da imamo položen ispit za pripravnike u sudovima i državnom tužilaštvu, kao i gore naveden opis poslova koji obavljamo, u najmanju ruku nerealne i u potpunosti diskriminatorne u odnosu na druge državne službenike sa istim kvalifikacijama.
U skladu sa svim navedenim, imamo opravdan i indikativan osjećaj straha da će pri zaključivanju novog Granskog kolektivnog ugovora za upravu i pravosuđe, zarada pripravnika, sa sadašnjih 80 % savjetničke, biti smanjena na 70 %, usklađujući se sa rješenjima novog Opšteg kolektivnog ugovora. Ne želimo da ulazimo u razloge, kojih ima pregršt, od neupućenosti sindikalnih predstavnika, nerazumijevanja problematike ili ‘pak prosto nezainteresovanosti istih, uz dužno poštovanje svih koji su uključeni u ovaj proces", navode u saopštenju.
Poručuju da žele da informišu crnogorsku javnost, nadležne institucije i organe, da ovaj ishod neće dozvoliti.
"I da ćemo se za svoja prava boriti svim sredstvima. Nećemo dozvoliti da se grubo pogaze naša radna prava, jer su i sadašnja rješenja neusklađena sa našim kvalifikacijama i uloženim trudom. Dodatno, smatramo da postoji i prostor za uvećanje naše zarade za procenat viši od 80 % savjetničke zarade, a 80 % je minimum ispod kojeg ne možemo i ne želimo da pristanemo, a da ne degradiramo sebe i svoj trud. U svakom slučaju, uticaj povećanja naših zarada će, u slučaju da dođe do istog povećanja, za Budžet Crne Gore biti marginalan. Želimo i da najavimo da ćemo u ovom istrajati, pa makar naša prava budemo morali braniti na ulici.
Na kraju, postavljamo pitanje generalnom sekretaru Unije slobodnih sindikata Crne Gore, koji je povodom potpisivanja predmetnog Opšteg kolektivnog ugovora izjavio „da je isti značajan kako bi se spriječio odlazak mlade radne snage iz Crne Gore ka Zapadnoj Evropi, te da isti predstavlja mehanizam za stvaranje dostojanstvenih uslova za rad u Crnoj Gori“ – da li je ovo zaista način kojim se motivišu i zadržavaju mladi ljudi u pravosuđu Crne Gore, kao stub temeljac na kome isto generacijama unazad počiva?
U najboljoj vjeri da će naš glas imati ko da čuje, tražimo od nadležnih organa i sindikalnih organizacija da nas podrže, a od resornog ministarstva da shvati ovu poruku i uloži ozbiljne napore kako bi se spriječilo, a imajući sve prednje u vidu, da budemo kolateralna šteta u čitavom ovom procesu", zaključuju u saopštenju.
Pripravnici sudova i državnih tužilaštava u Grnoj Gori,potpisnici reagovanja na odluku Vlade:
1.Danilo Pajović - Privredni sud Crne Gore
2.Jelena Srdanović - Osnovni sud u Podgorici
3.Tijana Mujičić - Osnovni sud u Podgorici
4.Đorđije Vukmir - Osnovni sud u Podgorici
5.Fjolla Murati - Osnovni sud u Ulcinju
6.Ognjen Bošković - Sud za prekršaje Bijelo Polje
7.Danilo Ćetković - Upravni sud Crne Gore
8.Jelena Glomazić - Sud za prekršaje u Podgorici
9.Iva Kovačević - Viši sud u Podgorici
10.Miloš Piper - Osnovni sud u Kotoru
11.Vojislav Ćeranić - Osnovni sud u Beranama
12.Aleksandar Prelević - Osnovni sud u Rožajama
13.Marija Vukčević - Sud za prekršaje u Podgorici
14.Lazar Durković - Viši sud u Podgorici
15.Andrea Marojević - Osnovni sud u Podgorici
16.Ana Perišić - Osnovni sud u Nikšiću
17.Matija Vujičić - Osnovni sud u Kotoru
18.Kristina Zeković - Osnovni sud u Nikšiću
19.Ana Bracanović - Osnovno državno tužilaštvo u Nikšiću
20.Tijana Rajović - Viši sud u Podgorici
21.Aleksa Zeković - Osnovni sud u Plavu
22.Anđela Delić - Upravni sud Crne Gore
23.Stefan Bulatović - Privredni sud Crne Gore
24.Momčilo Vasiljević - Upravni sud Crne Gore
25.Dragana Nikolić - Osnovni sud u Nikšiću
26.Filip Darmanović - Sud za prekršaje Budva
27.Jovana Bakić - Viši sud u Podgorici
28.Andrija Mijović - Osnovno državno tužilaštvo u Baru
29.Rajko Raonić - Upravni sud Crne Gore
30.Olgica Raonić - Upravni sud Crne Gore
31.Senada Šabotić - Viši sud za prekršaje Crne Gore
32.Anđela Terzić - Viši sud u Podgorici
33.Luka Mitrović - Sud za prekršaje Budva
34.Niša Bulatović - Osnovni sud u Kolašinu
35.Armina Gargović - Osnovni sud u Bijelom Polju
36.Milena Nikić - Viši sud u Podgorici
37.Jelena Rosandić - Viši sud u Podgorici
38.Emir Nasufović - Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici
39.Jelena Jovanović - Sud za prekršaje u Podgorici
40.Teodora Milošević - Osnovni sud u Podgorici
41.Aldina Kalezić - Osnovno državno tužilaštvo u Ulcinju
42.Marica Bošković - Osnovni sud u Bijelom Polju
43.Rastko Kovačević - Privredni sud Crne Gore
44.Nađa Pešić - Osnovni sud u Podgorici
45.Amar Košuta - Osnovno državno tužilaštvo u Rožajama
46.Slađan Merdović - Sud za prekršaje u Bijelom Polju
47.Dejana Ivović - Viši sud u Podgorici
48.Edina Mušović - Privredni sud Crne Gore
49.Danica Rašović - Sud za prekršaje u Podgorici
50.Milena Dajković - Sud za prekršaje u Podgorici
51.Svetlana Leković- Viši sud u Bijelom Polju
52.Jovana Ašanin - Osnovni sud Podgorica
53.Tamara Vujičić – Osnovno državno tužilaštvo u Nikšiću
54.Ivan Biljurić - Osnovno državno tužilaštvo u Podgorici
55.Amer Hadžajlić - Osnovni sud u Podgorici
56.Danijela Radulović - Sud za prekršaje u Podgorici
57.Marija Petrić - Više državno tužilaštvo u Podgorici
58.Marija Smolović - Viši sud za prekršaje Crne Gore
59.Anja Radulović - Privredni sud Crne Gore
60.Emil Osmanović – Viši sud u Podgorici
61.Radisav Drobnjak - Više državno tužilaštvo u Bijelom Polju
62.Milena Kaluđerović - Privredni sud Crne Gore
63.Miloš Bubanja - Sud za prekršaje u Bijelom Polju
64.Miodrag Jelić - Viši sud u Bijelom Polju
65.Svetlana Femić - Viši sud u Bijelom Polju
66.Anđela Kljajević- Više državno tužilaštvo u Bijelom Polju
67.Nemanja Knežević - Osnovni sud u Podgorici
68.Darko Šćepanović - Osnovni sud u Baru
69.Tijana Stojanović - Viši sud u Podgorici
70.Bojan Cmiljanić - Osnovni sud u Herceg Novom
71.Hilma Ajanović - Osnovni sud u Pljevljima
72.Igor Miličković - Osnovni sud u Kotoru
73.Aleksandar Lelević-Osnovni sud Niksić
74.Ivana Gazivoda - Upravni sud Crne Gore
75.Jelena Šuković- Osnovni sud u Podgorici
76.Ljubinko Merdović - Osnovni sud u Beranama
77.Aleksandra Ribać - Sud za prekrsaje u Podgorici
78.Ivana Varagić - Osnovni sud u Beranama
79.Marija Tkalić - Osnovni sud u Beranama
80.Jana Medojević - Osnovno državno tužilaštvo u Nikšiću
81.Đorđije Petković - Osnovno državno tužilaštvo u Pljevljima
82.Nikola Kovačević - Osnovni sud u Podgorici
83.Emin Kasumović - Sud za prekršaje u Podgorici
84.Marija Bajović - Viši sud u Podgorici
85.Filip Radonjić - Osnovni sud u Podgorici
86.Bojana Fatić - Više državno tužilaštvo u Bijelom Polju
87.Đina Sekulović - Više državno tužilaštvo u Bijelom Polju
88.Sejda Bojadžić - Osnovni sud u Bijelom Polju
89.Vasiljka Piper – Sud za prekršaje u Podgorici
